13.2 Reactie op hormonen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 13.2 Reactie op hormonen

Endocrien systeem

Waar vind ik informatie over…

…hormoonklieren, het afgegeven hormoon en de werking van het hormoon?

BINAS 89A

…verschillende regelkringen met hormonen?

BINAS 89C

Doel 12.2

Je leert welke verschillende typen hormonen er zijn

Je leert hoe cellen reageren op verschillende typen hormonen en andere signaalstoffen

Braindump

1. Lees blz. 163 kopje receptoren voor hormonen en signaalstoffen in de cellen. 

2. Sla boek dicht

3. Schrijf op wat je hebt onthouden

Leynman Technique:

Verdeel de volgende leerdoelen over je tweetal

1.  Je kunt de werking van peptide hormonen uitleggen (bron 6, blz 164)

2.  Je kunt de werking van steroïd hormonen uitleggen (bron 6, blz. 164)

Beide neem je 5 minuten de tijd om het leerdoel te bestuderen.

Daarna ga je om de beurt je leerdoel aan de ander uitleggen 3 min 

Klassikaal ga ik aantal tweetallen vragen wat ze van de ander geleerd hebben

Verschillende typen hormonen

• Steroïdhormonen
  
• Peptidehormonen 
  
• Tyrosinehormonen

Steroïdhormonen

• Gemaakt van cholesterol
  
• Kunnen celmembranen passeren (hydrofoob genoeg)
  
• Receptoreiwit bevindt zich in het grondplasma
  
• Hormoon-receptorcomplex -> DNA -> eiwitsynthese

Peptidehormonen

• Eiwitten (aminozuurketens)
  
• Kunnen celmembranen niet passeren (hydrofiel)
  
• Receptoreiwit bevindt zich op het celmembraan
  
• Binding van het hormoon activeert een second messenger (G eiwit -> cascade) die kunnen een enzym activeren of een gen.
  

Tyrosinehormonen

• Gemaakt van aminozuur tyrosine (hydrofoob)
• Sommigen gedragen zich als eiwithormonen (adrenaline)
  
• Sommigen gedragen zich als steroïdhormonen (schildklierhormoon-TSH)
  

Andere signaalstoffen

Groeifactoren

Prostaglandines

Groeifactoren

Zetten buurcellen in hetzelfde weefsel aan tot deling en verdere ontwikkeling – kleine eiwitten (soms ook op grotere afstand) 

Cytokinen (bij infecties), IGF (groeischijven tijdens puberteit).

Komen ook vrij bij beschadigingen van weefsel om het herstel te bevorderen (celdeling en differentiatie).

Prostaglandines

Gemaakt van vetzuren

Werking: bijvoorbeeld stimulatie baarmoederwandspieren en reactie op infectie

Waar vind ik informatie over…

…de wijze waarop verschillende typen hormonen invloed uitoefenen op de doelwitcellen?

BINAS 89B

…de moleculaire bouw van een aantal hormonen?

BINAS 67K 1, 2, 3

Doel 12.2

Je hebt geleerd welke verschillende typen hormonen er zijn

Je hebt geleerd hoe cellen reageren op verschillende typen hormonen en andere signaalstoffen

BINAS 67K Hormonen van de mens (structuurformules)

BINAS 89A Hormonen van de mens

BINAS 89B Werkingsmechanismen van hormonen in cellen

Aan de slag met leerdoelen

12.2 Opdracht 3, 4, 6, 7, 8

Begrippen 12.2

steroïdhormonen, grondplasma, tyrosinehormonen, peptidehormonen, receptoren, cascade, secundaire boodschapper