Tegenargumenten en weerleggingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-4

Tegenargumenten en weerleggingen

Wat is een signaalwoord?

• Verbindingswoorden 

•Signaalwoorden geven het verband aan tussen zinsdelen, zinnen en alinea’s

Noem 3 signaalwoorden die te maken hebben met tijd

Noem 1 signaalwoord die te maken hebben met een tegenstelling

Noem 2 signaalwoorden die te maken hebben met doel-middel

Noem 2 signaalwoorden die te maken hebben met een verklaring

Noem 3 signaalwoorden die te maken hebben met een samenvatting/conclusie

Leerdoelen

• Onderscheid maken tussen standpunt, argument,     tegenargument en weerlegging
  
• Begrijpen wat tegenargumenten en weerleggingen zijn.
  
• Leren hoe je effectief tegenargumenten kunt formuleren.
  
• Oefenen met het weerleggen van tegenargumenten.
• Je kunt een betoog houden.

Lesplanning

Herhalen vorige les

Uitleg theorie 

Oefenen debatteren

reflecteren

Argumenteren, wat weet je nog? 

In de vorige periode hebben we uitgebreid aandacht geschonken aan de argumentatieleer. Wat heb je ervan onthouden? We gaan een woordweb invullen. 

Wat is argumenteren?

Wat is een tegenargument?

Wat is een weerlegging?

Noem voorbeelden van signaalwoorden voor tegenargumenten.

Signaalwoorden voor tegenargumenten

Signaalwoorden voor tegenargumenten zijn woorden die een tegenstellend verband aangeven.

Ze worden gebruikt om een argument of een standpunt te weerleggen of te nuanceren.

Voorbeelden van signaalwoorden voor tegenargumenten zijn:

maar, echter, toch, wel

hoewel, ondanks, weliswaar, ofschoon

integendeel, daarentegen, tegenover

in tegenstelling tot

aan de ene kant … aan de andere kant

Betoog

Een betogende tekst heeft de volgende elementen:

• Een stelling
  
• Argumenten voor de stelling
  
• Een tegenargument
  
• Een weerlegging van een tegenargument

Tegenargument en weerlegging

Mobiele telefoons moeten verboden worden in het lokaal

Tegenargument en weerlegging

Mobiele telefoons moeten verboden worden in het lokaal

want het zorgt ervoor dat je minder snel bent afgeleid

Tegenargument en weerlegging

Mobiele telefoons moeten verboden worden in het lokaal

want het zorgt ervoor dat je minder snel bent afgeleid

De school heeft daar niets over te zeggen, het is je eigen verantwoordelijkheid

Tegenargument en weerlegging

Mobiele telefoons moeten verboden worden in het lokaal

want het zorgt ervoor dat je minder snel bent afgeleid

De school heeft daar niets over te zeggen, het is je eigen verantwoordelijkheid

Dat valt best mee, want er zijn zat andere zaken in het lokaal die je kunnen afleiden

Tegenargument en weerlegging

Mobiele telefoons moeten verboden worden in het lokaal

want het zorgt ervoor dat je minder snel bent afgeleid

De school heeft daar niets over te zeggen, het is je eigen verantwoordelijkheid

Dat valt best mee, want er zijn zat andere zaken in het lokaal die je kunnen afleiden

Standpunt

Argument

Tegenargument

Weerlegging

Tegenargument en weerlegging

Tegenargument = tegen het standpunt

Weerlegging = (tegen)argument onderuithalen

Tegenargument en weerlegging

een grappig filmpje tussendoor om de leerlingen te motiveren en om hun aandacht vast te houden.

Argumenten verzinnen 

Een argument is niets anders dan een reden om iets wel of niet te doen. Als je een stelling hebt gekozen, begin je met afvragen wat je zelf van het onderwerp weet. Er is daarin een risico dat je belangrijke argumenten over het hoofd ziet. Daarom is het goed om altijd over onderstaande vragen na te denken:

•  Over welk probleem gaat de stelling? Waarom is dat erg?
  
•  Wat zijn de voordelen of nadelen?
  
•  Wie zijn er bij de stelling betrokken? Is de verandering die komt door de stelling goed of slecht voor die mensen?

 

Argumenten verzinnen 

Als voorstander wil je beargumenteren dat het probleem heel erg is en dat jij de oplossing hebt. Verder wil je vertellen dat er meer voor- dan nadelen zijn aan de oplossing en dat de mensen die betrokken zijn positief beïnvloed worden. 

Als tegenstander wil je beargumenteren dat er geen probleem is, of dat er wel een probleem is maar dat de stelling dit niet oplost. Je kan dan effectiviteit of uitvoerbaarheid aanvallen. Ook kan je de nadelen uitgebreid

bespreken.

 

Aan de slag

Groep A : Jullie krijgen nog wat uitleg en gaan daarna met docent een debat voeren. In LessonUp volgen jullie kleur paars.

Groep B: Jullie gaan nu  zelfstandig aan de slag.  Docent komt later kijken bij jullie. Jullie volgen kleur oranje.

Jullie krijgen een werkblad, vul deze in tijdens jullie debat. Ben je klaar met een stelling, neem dan een andere stelling. Jullie mogen ook een eigen stelling bedenken. Probeer van rol te wisselen. Zorg dat iedereen een keer de observator is, die let op de signaalwoorden. 

Opdracht debat voeren 

Jullie gaan een debat voeren. Let hierbij op signaalwoorden.

Maak groepjes van 5 en kies samen 1 van de volgende stellingen:

• Nederland moet zich beschikbaar stellen als gastland voor de Olympische Spelen. 
• Alle alcohol reclame moet verboden worden.
• Burgemeesters moeten door de inwoners van een gemeente gekozen worden. 
• Het schooluniform moet weer worden ingevoerd.

Opdracht 

Jullie krijgen dit blad.

Opdracht 

Voorwaarden debat:

• twee tegenstanders  (bedenk in 3 minuten waarom je tegen dit argument bent.)
• twee voorstanders  (bedenk in 3 minuten waarom je voor dit argument bent.)
• 1 observator/tijdsbewaker : iemand die let op de tijd , maar voor deze opdracht ook op signaalwoorden.

Lees het werkblad goed door en volg de volgorde van het werkblad.  Voor elke stelling heb je 10/12 minuten de tijd. Bedenk bij elke stelling een beroep, waar deze stelling Neem voor elke stelling een nieuw blad.

Zijn jullie klaar? neem dan een andere stelling.

Docent legt de rollen en de opdracht uit. Ook uitleg over dat leerlingen bij elke stelling ook een beroep moeten bedenken, waar deze stelling besproken zou kunnen worden. Bijvoorbeeld bij schooluniform: directeur school, burgemeester.

Bedenk een tegenargument. (Ontkracht het standpunt.)

Mijn buurvrouw moet in alle hoofdsteden een eigen straatnaam krijgen. Zij kan namelijk voortreffelijk koken en brengt ons ook vaak een maaltijd.

Begrippen argumentatie

             Persoon A                      Persoon B                          Persoon A

Standpunt Rijk Hofman zou een eigen straatnaam moeten krijgen in Meppel.	Tegenargument De filmpjes van Rijk Hofman worden in Meppel amper bekeken.	Weerlegging Volgens de laatste cijfers komt 30% van al zijn kijkers uit Haveltermade, dat is best veel.
Argument Dankzij zijn YouTube-kanaal hoeven jongeren zich namelijk niet te vervelen in tijden van corona.	Weerlegging Al die jonge kijkers zullen zich vervelen, want zijn filmpjes zijn slaapverwekkend.

Bedenk een weerlegging. (Ontkracht het argument.)

Koning Willem moet een eigen straatnaam krijgen. Hij is namelijk een voorbeeld voor iedereen in Nederland.

Justin: Als je niet van geweld houdt, kun je de film Fury beter niet kijken. Deze film zit bomvol gewelddadige scènes.

Hailey: Zoveel gewelddadige scenes zijn het nou ook weer niet. Slechts in 5 van de 200 minuten wordt er gevochten.

1. Hailey geeft een tegenargument.
2. Hailey geeft een weerlegging.

Jantje: Volgens mij kun je dit jaar in klas 3 beter blijven zitten. Dan slaag je over 3 jaar op het examen namelijk met veel hogere cijfers.

Pietje: Maar dat kost me een heel jaar!

1. Pietje geeft een tegenargument
2. Pietje geeft een weerlegging

Sonny: Ik vind dat de leeftijdgrens om alcohol te mogen drinken beter weer naar 16 jaar kan. Het verbod wordt toch op grote schaal ontdoken.

Gregory: Alcohol drinken is voor jongeren van 16 extreem schadelijk voor de nog groeiende hersenen. 

Jaydi: Volgens de laatste cijfers houdt 80% van alle zestienjarigen zich netjes aan de regel.

Weerlegging

Tegenargument

Sorelis: Mijn zusje van 16 is het nog niet gelukt om aan alcohol te komen. 

Ontbrekende onderdelen

hybride leren (simuleren van beroepssituaties)

Evaluatie

• Hoe ging de les?
• Wie heb jij om hulp gevraagd?
• Hoe was het om  een debat te voeren aan de hand van tegenargumenten en weerleggingen?

Huiswerk

Vind een artikel of nieuwsbericht en schrijf een korte verslagje (half A-4tje) waarin je een tegenargument en weerlegging formuleert. 

Neem dit de volgende les weer mee, dan gaan we het bespreken.