Periode 6 hoofdstuk 6: lesweek 2

• Waw
• MBO
• Studiejaar 2

WAW Periode 6 lesweek 2

Lesweek 2

Hoofdstuk 6 

Paragraaf 6.6 didactische werkvorm kiezen

Paragraaf 6.7 leeractiviteiten kiezen

Maarrrrr eerst even terugblikken!

Een lesdoel formuleer je.....

1. op een activerende manier
2. zo concreet mogelijk
3. met werkwoorden. Bv: uitleggen, oefenen, aanwijzen, opnoemen

Waarom is het vaststellen van een beginsituatie belangrijk?

Je moet de beginsituatie kennen voor de juiste formulering van je doel. Het doel is namelijk afhankelijk van de beginsituatie.

Didactische werkvormen

De manier waarop je de leerstof aanbiedt en de werkvorm die je daarbij inzet om je leerdoelen te bereiken, wordt een didactische werkvorm genoemd. De keuze van de didactische werkvorm is afhankelijk van:

Leerstof; welk doel moet bereikt worden. 

Didactische visie van de school. Op welke manier wordt het onderwijs vormgegeven? (bewegend leren).

Ontwikkelingsniveau van de leerlingen. Denk aan spanningsboog.

Didactische werkvormen 

1. Instructie 
2. Interactie
3. Opdracht
4. Samenwerking
5. Spel  

Didactische werkvormen kiezen

1. Instructie 

Bij instructievorm ligt er meer de nadruk op de leerstof en wat minder op de leerling. Als onderwijsassistent sta je hierbij voor de leerlingen die allemaal richting jou zitten. Het is een manier van frontaal uitleg geven. 

5 verschillende instructievormen: 

1. Instructie

Doceren: informatief vertellen. Sprake van eenrichtingsverkeer. denk aan: instructie-les, hoorcollege, lezing.

Vertellen: iets uitleggen in een verhaalvorm. De aandacht richten op een thema.

Demonstreren: visuele instructie.

Stappenplan uitleggen: in stappen nieuwe en moeilijke vaardigheden uitleggen. 

Theoretisch verhaal houden: inzicht aanbrengen door middel van kennis en begrip. 

Waarom worden instructie en uitleggen vaak door elkaar gebruikt?

Verschil tussen instructie en uitleggen 

Instructie = Je vertelt iemand wat hij moet doen, hoe hij het moet doen en in welke volgorde. Bijvoorbeeld; het toelichten van een opdracht of werkwijze.

Uitleggen = Je vertelt iemand hoe iets in elkaar zit, wat iets betekent, hoe je iets moet interpreteren. Bijvoorbeeld; uitleggen van spelregels. 

Didactische werkvormen kiezen 

2. Interactie =

Bij de interactieve werkvorm is er een wisselwerking tussen jou als onderwijsassistent en leerlingen en tussen leerlingen onderling. Iedereen is actief aan de slag en de leerstof wordt vaak overgebracht door middel van een gesprek.

• Opvattingen vergelijken
• Overleg, teamwork en besluitvorming

Didactische werkvormen kiezen

3. Opdracht

Leerlingen krijgen opdrachten (taken) die ze zelfstandig of in groepen moeten uitvoeren. 

Eigen verantwoordelijkheid dragen

Ontwikkeling sociale vaardigheden

Initiatief nemen

Zelfstandig informatie zoeken

Bewustwording eigen gedrag

Kritisch nadenken

Zichzelf uiten

Bedenk een onderwerp voor een kringgesprek in de onderbouw. Motiveer je keuze.

Didactische werkvormen kiezen

4. Samenwerking

Uitleg geven aan anderen

Goed en actief luisteren

Anderen erbij betrekken

Negatieve opmerkingen vermijden

5. Spel

Beslissingen nemen

Problemen oplossen

Keuzes maken

Eigen houding en mening bepalen

Opdracht... voorbereiding op de toets

Je gaat een les voorbereiden met behulp van de didactische analyse aan de hand van de volgende onderwijssituatie. Je vult in de didactische analyse de doelstelling, beginsituatie, de didactische werkvorm en de leerinhoud in. 

Aandachtspunten zijn; 

• Zijn de lesdoelen concreet? 
• Zijn de lesdoelen actief geformuleerd?
• Is er een werkvoord aanwezig bij de lesdoelen?
• Hebben de lesdoelen een afgebakende leerinhoud? 

In de didactische werkvorm houdt je rekening met de beginsituatie van de leerlingen.

Een belangrijk speerpunt binnen de visie van de school is dat er gewerkt wordt met coöperatieve werkvormen. 

Kijk goed naar de 4 leerinhouden. Wat is van belang om je doel te bereiken?

Zorg voor een goede lesopbouw. 

Onderwijssituatie 

In groep 4 (een groep van 21 leerlingen) is er een start gemaakt met het automatiseren van sommen tot en met 20. Het blijkt dat een aantal kinderen moeite hebben met het automatiseren van sommen tot 20. Dit vertraagt hun rekenvaardigheid en beïnvloedt hun zelfvertrouwen. De leerkracht vraagt jou om een activiteit voor te bereiden die hen helpt om sneller te automatiseren. 

5 leerlingen in de groep hebben een korte spanningsboog en hebben veel baat bij bewegend leren en er zijn 2 leerlingen die last hebben van faalangst. 

Leeractiviteiten kiezen

Bij een leeractiviteit gaat het over wat een leerling doet om zijn kennis of vaardigheden op een bepaald (vak) gebied te vergroten. Bijvoorbeeld: tekenen, luisteren, verwoorden van gedachten en gevoelens en rollenspellen.

"Activiteit of handeling waarmee de leerling zich de leerstof eigen maakt en die tot meer kennis of grotere vaardigheid leidt".

Leerlingen hebben verschillende typen leeractiviteiten nodig om te leren. De leeractiviteiten worden afgestemd op het lesdoel van de leerlingen.

Leeractiviteiten kiezen

We onderscheiden vier typen leeractiviteiten:

Reproductieve vaardigheden:

1. Onthouden: uitleg krijgen, lezen, oefenen, luisteren, benoemen, aanwijzen enz.

2. Begrijpen: uitleggen, samenvatten, beredeneren, verkennen.

Productieve vaardigheden:

3. Integreren: verbanden leggen, vergelijken, beoordelen, analyseren, beargumenteren enz.

4. Toepassen: evalueren, ontwerpen, discussievormen enz.

Waarom is het belangrijk om een lesvoorbereiding te maken?

1. Zodat de leerlingen kunnen controleren of je je hebt voorbereid
2. Zodat je weet dat je niets vergeet
3. Zodat je de leerstof zo kunt overbrengen dat de leerlingen na je les meer e/of kunnen dan voorafgaand aan je les
4. zodat je altijd kunt terugkijken wat je iedere les gedaan hebt

Wat wordt bedoeld met een persoonlijk leerdoel?

1. De individuele leerdoelen van alle leerlingen.
2. Het doel dat je zelf wilt bereiken bij het geven van een les.
3. Het doel dat de leerlingen gezamenlijk hebben.
4. Datgene dat je met de les wilt bereiken bij de leerlingen.

Wat is een onderdeel van een lesvoorbereiding?

1. lesmethode
2. onderwijsleersituatie
3. samenstelling van de klas
4. reflectie

Wat is de beginsituatie?

1. De situatie zoals ie is aan het begin van de les.
2. De situatie aan het begin van de dag.
3. De situatie aan het begin van het jaar.
4. Dat wat de leerlingen al kunnen of kennen voordat ze het nieuwe leerdoel kunnen halen.

Wat is een voorbeeld van een interactievorm?

1. Kringgesprek
2. Rekensommen maken
3. Knutselen
4. Spreekbeurt houden

Welke onderwerpen zijn de stappen in een lesopbouw?

1. Instructie
2. Inleiding
3. Reflectie
4. Evaluatie

Eindopdracht 2A

Wat is jouw rol als onderwijsassistent bij de volgende didactische werkvormen?

a. Interactievorm

b. Opdrachtvorm

c. Samenwerkingsvorm

d. Spelvorm

Afsluiting lesweek 2

Is het DA-model voor iedereen duidelijk?

Zijn hier nog vragen over?