1.3 Werkplaats van de wereld 1750-1900

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

1.3 Werkplaats van de wereld.

Kenmerkende aspecten

• De industriële revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving
  
• Discussies over de ‘sociale kwestie’ 
• De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie
• Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politieke proces 
• De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

Leerdoel

Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen:

- hoe de industrialisatie het imperialisme bevorderde.

- Welke sociaaleconomische ontwikkelingen plaats vonden in Groot-Brittannië door de industriële revolutie.

Investeringen in GB

Eerste fabrieken werden gebouwd in de buurt van steenkolenmijnen, later in de groeiende steden. 

Investeringen in Brits-India 

Koloniën van groot belang

1. aanvoer van grondstoffen

2.  als afzetmarkt

3. investeren van winsten uit koloniën in de industrie + infrastructuur --> industrieel kapitalisme

	Handelskapitalisme	Industrieel kapitalisme
Ontstond rond
Producten werden gemaakt in
Werkgevers waren
Werknemers waren
De grootte van het bedrijf was

Handelskapitalisme werd vervangen door industrieel kapitalisme. 

1800

Fabrieken

Klein bedrijf

Huisnijverheid

Fabrieksarbeiders

Groot bedrijf

Koopmannen

Fabriekseigenaren

1400

Boeren en arbeiders

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

• Wat de sociale kwestie is en hoe deze werd aangepakt,
• waarbij je de rol van Robert Owen kunt noemen
• en hoe ondernemers(liberalen) opkwamen voor hun rechten en
• hoe het moderne imperialisme en de industriële revolutie bijdroegen aan Brits nationalisme. 

De industriële revolutie verergerde de welvaartskloof rijk-arm

Opdracht

Staat de tekenaar aan de kant van de ondernemer of aan de kant van de arbeiders?

Gebruik twee elementen uit de bron.

Toelichting: tekening van de socialistische tekenaar Albert Hahn.

Opdracht

Leg uit of de tekenaar aan de kant van de ondernemer of arbeiders staat.

Gebruik twee elementen uit de bron.

Kwesties aangepakt

• Door industriële revolutie ontstaan sociale klassen: 
  Plek in samenleving op basis van bezit en inkomen
• De armen hebben veelal te maken met de sociale kwestie: 
  Vraagstuk van slechte woon- en werkomstandigheden
• Robert Owen wilde via het parlement / oprichting vakbonden meer rechten en betere omstandigheden afdwingen
• Dit leidde tot de Factory Acts (1833): 
• Regels voor kinderarbeid, veiligheid en gezondheid 
• Ook ondernemers eisten meer invloed in het parlement: 
• Dit kregen zij met de Reform Bill (1832). Nu was er censuskiesrecht
  

Brits superioriteitsgevoel

De industriële revolutie en het modern imperialisme versterkten het Britse nationalisme

• In 1851 werd in Crystal Palace (zie afbeeldingen) de eerste wereldtentoonstelling gehouden met meer dan 6 miljoen bezoekers. Nieuwe uitvindingen en invloeden werden hier tentoon gesteld (aanzien/status)!
• Na 1870 steeds meer concurrentie van de Verenigde Staten en Duitsland, dus breidden de Britten hun rijk uit. 
• Rond 1900 heersten zij over een kwart van de wereldbevolking.