Werkwoordspelling - Les 1 online 3H

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Nederlands

3H

Werkwoordspelling

Deze les

Deze les herhaal je zelfstandig een aantal onderdelen van werkwoordspelling. Hier herhalen we kort alle theorie nog eens én ga je zelfstandig oefenen met de stof. 

Eerste taak in Numo

Om te kijken wat je nog weet over werkwoordsvormen, start je met een taak in Numo.

Klik op de link op de volgende slide log in.

Korte schoolnaam: oudehoven

Gebruikersnaam: je eigen leerlingnummer

Wachtwoord: lyceum

www.numo.nl

Persoonsvormen

Om te weten hoe je een werkwoord moet spellen, moet je eerst weten wat het woord voor rol in de zin heeft. Daarom is het belangrijk om je grammaticale kennis op orde te hebben.

Wat is een persoonsvorm en hoe vind je deze in een zin?

Persoonsvormen

De persoonsvorm is altijd een werkwoord. Het is het werkwoord dat zich aanpast aan de tijd waarin het wordt uitgevoerd en aan de persoon die het uitvoert (daarom heet het de persoonsvorm). 

Persoonsvormen - tijd

De spelling van een persoonsvorm is dus afhankelijk van de tijd. De tijd kun je uit een zin halen of uit de tekst.

1. Gisteren ging Eva naar school.

--> In deze zin staat gisteren, dus je weet dat de zin in de verleden tijd staat. Daarom schrijf je ging

2. Piet gaat nu naar het bos.

--> In deze zin staat nu, dus je weet dat de zin in tegenwoordige tijd staat. Daarom schrijf je gaat.

Persoonsvormen - persoon

De spelling van een persoonsvorm is ook afhankelijk van de persoon.

Piet gaat naar school. 

--> Piet is enkelvoud. Daarom schrijf je gaat.

Piet en Jan gaan naar school.

Piet en Jan is meervoud. Daarom schrijf je gaan.

Hoe vind je het onderwerp in een zin en wat heeft dit met werkwoordspelling te maken?

Persoonsvormen

De persoonsvorm is dus afhankelijk van de tijd waarin de zin staan én het onderwerp van de zin. Deze theorie heb je nodig om te kunnen oefenen met:

1. De persoonsvorm tegenwoordige tijd.

2. De persoonsvorm verleden tijd. 

Maak de opdracht op de volgende slide.

Maak de opdracht op de volgende slide. Als je de opdracht af hebt, ga je terug naar deze LessonUp.

www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Bij zwakke werkwoorden kijk je in de tegenwoordige tijd naar de volgende tabel.

Onderwerp	Schrijfwijze	Voorbeeld
Ik	ik-vorm	Loop
Jij	ik-vorm+t	Loopt
Hij/zij/het	ik-vorm+t	Loopt
Wij	hele werkwoord	Lopen
Zij (mv)	hele werkwoord	Lopen

Persoonsvorm tegenwoordige tijd

Je moet echter op een paar zaken letten:

Is het onderwerp 'je' of 'jij' en staat dit áchter de persoonsvorm, dan krijg je géén -t. Je vraagt namelijk niet "Loopt jij naar school?" maar je schrijft "Loop jij naar school?".

Maak de opdracht op de volgende slide.

Maak de opdracht op de volgende slide. Als je de opdracht af hebt, ga je terug naar deze LessonUp.

www.cambiumned.nl

Persoonsvorm verleden tijd

Bij zwakke werkwoorden kijk je in de verleden tijd naar de volgende tabel. 

Onderwerp		Voorbeeld
Ik	ik-vorm+te/ ik-vorm+de	bakte/ staarde
Jij	ik-vorm+te/ ik-vorm+de	bakte/ staarde
Hij/zij/het	ik-vorm+te/ ik-vorm+de	bakte/ staarde
Wij	ik-vorm+ten/ ik-vorm+den	bakten/ staarden
Zij (mv)	ik-vorm+ten/ ik-vorm+den	bakten/ staarden

Persoonsvorm verleden tijd

Je vindt de stam door de -en van het hele werkwoord af te halen. Dit is niet altijd hetzelfde als de ik-vorm. Bij het beoordelen of je een -te(n) of -de(n) schrijft, kijk je naar de stam. Vandaar dat verven en grazen in de verleden tijd als verfde(n) en graasde(n) worden geschreven. De -v en de -z zitten niet in 't kofschip. Als je naar de ik-vorm zou kijken (verf en graas) zou je dit verkeerd spellen.

Persoonsvorm verleden tijd

Je gebruikt dus de stam (hele werkwoord -en) om te beoordelen of je -de(n) of -te(n) schrijft. Vervolgens plak je het aan de ik-vorm vast.

We schrijven namelijk verfde(n) en graasde(n) en niet vervde(n) en graazde(n).

Maak de opdracht op de volgende slide.

Maak de opdracht op de volgende slide. Als je de opdracht af hebt, ga je terug naar deze LessonUp.

www.cambiumned.nl

Wat weet jij over
voltooid deelwoorden?

Voltooid deelwoord

Wanneer een handeling voltooid is, is dit duidelijk op te halen uit de context. In deze gevallen schrijf je het voltooid deelwoord.

1. Ik heb volgens mij uren naar een antwoord gevist. (voltooid).

Voltooid deelwoord

Om te weten of je een voltooid deelwoord met -t of -d schrijft voer je de verlengproef uit.

Ik heb een appel geproeft/d --> de geproefde appel. Ik hoor een -d, dus ik schrijf ook een -d.

Als je dit lastig vindt, kun je ook kijken of het einde van de stam in 't ex-kofschip zit.

Gekust want -> de -s zit in 't ex-kofschip dus schrijf je gekust.

Onvoltooid deelwoord

Een onvoltooid deelwoord is nog bezig. Eigenlijk is een onvoltooid deelwoord vaak te vervangen met: Terwijl ik/jij/hij/zij/wij aan het ... zijn.

Voorbeeld: 

Lopend ging ik naar school. --> Terwijl ik aan het lopen was. 

Zwaaiend liep ik weg. --> Terwijl ik aan het zwaaien was. 

Maak de opdracht op de volgende slide.

Maak de opdracht op de volgende slide. Als je de opdracht af hebt, ga je terug naar deze LessonUp.

www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl

Bijvoeglijk naamwoord

Van een werkwoord kan je een bijvoeglijk naamwoord maken. 

Hij is heel hard gevallen. (gevallen = infinitief)

De gevallen man. (gevallen zegt hier iets over man, dus het is een bijvoeglijk naamwoord.

Waarom schrijven we gebakken aardappelen met -en, maar gekookte aardappelen met enkel een -e?

Bijvoeglijk naamwoord

Bij het werkwoord bakken is het voltooid deelwoord 'gebakken'. Als we dit werkwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruiken, kunnen we deze direct overnemen. Daarom schrijven we:

De aardappels zijn gebakken.	De gebakken aardappels.
De flat is vervallen.	De vervallen flat.

Bijvoeglijk naamwoord

Bij het werkwoord koken is het voltooid deelwoord 'gekookt'. Als we dit werkwoord als bijvoeglijk naamwoord gebruiken, kunnen we deze niet direct overnemen. We zeggen namelijk nooit de gekookt aardappelen. Daarom plakken we er een -e aan vast.

De aardappel is gekookt.	De gekookt e aardappel.
Zij werd verwacht.	De verwacht e leerling.

Bijvoeglijk naamwoord

Wanneer we een bijvoeglijk naamwoord van werkwoorden maken, gebruikten we het voltooid deelwoord. Als dit voltooid deelwoord eindigt op -en, blijft deze staan. Als dit voltooid deelwoord niet eindigt op -en, plakken we er een -e aan vast. 

Maak de opdracht op de volgende slide.

Maak de opdracht op de volgende slide. Als je de opdracht af hebt, ga je terug naar deze LessonUp.

www.cambiumned.nl

www.cambiumned.nl

Hoe goed ben jij in werkwoordspelling?

😒🙁😐🙂😃

Oefenen app werkwoordspelling

Je bent nu klaar met de LessonUp over werkwoordspelling. Let op: deze onderdelen moet je inmiddels beheersen. We gaan deze onderdelen alleen nog maar kort herhalen tijdens de lessen. 

Oefen nu verder in de online app werkwoordspelling in PLOT26.