Metonymie havo 3

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3,4

Neem nog een glaasje!

Metonymie

Metonymie (beeldspraak)

Metonymie is een vorm van beeldspraak waarbij je het niet hebt over overeenkomsten, zoals dat bijvoorbeeld bij de vergelijking het geval is (zo rood als een biet), of de metafoor (de koning van de jungle at vier gemsen en een zebra) maar er worden heel andere relaties aangehaald. Kijk op de volgende dia naar een aantal voorbeelden.

Metonymie : het leggen van relaties

Deel voor geheel: Je telt de koppen (i.p.v. mensen)

Geheel voor een deel: Amsterdam won van Rotterdam (i.p.v. de voetballers)

Voorwerp voor inhoud: Neem nog een glaasje! (maar je drinkt de melk)

Maker/merk (producent) voor voorwerp: De nieuwe Betten is erg goed! (maar je bedoelt het bóek van Erik Betten)

Materiaal voor voorwerp: Erben Wennemars bindt de ijzers weer onder! (Niet het ijzer, maar de schaatsen - die vroeger van ijzer werden gemaakt.)

(Kijk op blz. 88 van je leerboek voor meer voorbeelden.)

Nu jullie!

Noteer bij de zinnen die gaan komen:

 1. het woord of de woorden die als metoniem gebruikt worden.

2. Schrijf erbij wat het verband is tussen beeld en object.

Ik heb een Apple, en jij?

(Noteer de woorden - en het verband.)

Moskou reageert fel op de kritieken.

(Noteer de woorden - en het verband.)

Kjeld Nuis won goud tijdens de Olympische Spelen.

(Noteer de woorden - en het verband.)

Wat is de metonymie in de volgende zin: 'Even de koppen tellen', zei de docent

1. Even
2. de koppen
3. tellen
4. de docent

metafoor of metoniem?
Iemand een veilige haven bieden

1. metafoor
2. metoniem

Ik ben dol op Mozart.

1. Metafoor
2. Metonymie

Na afloop van de voorstelling klapte de zaal.

1. metafoor
2. metonymie

Hij verhuist naar een paradijs.

1. metafoor
2. metonymie

De klas mag gaan!