Kritisch denken & didactisch coachen

• Didactiek
• HBO
• Studiejaar 1

Welkom!

• In deze training gebruiken we LessonUp. 
  
  
• Je kunt de dia's van deze training volgen op je laptop of smartphone. Soms heb je deze ook nodig om een opdracht uit te voeren.
  
  
• Ga naar: http://lessonup.app of installeer de LessonUp-app.

Even kennismaken

Twee waarheden en een leugen

Vertel kort iets over jezelf.
Vertel minimaal 3 bijzonderheden over jezelf, waarvan 2 waarheden en 1 leugen.

Wat denken jullie dat niet waar is?

Leerdoelen

• Je weet wat het belang is van kritisch denken voor je eigen professionele ontwikkeling.
  
  
• Je breidt je didactisch repertoire uit met werkvormen die de kritische denkvaardigheden van je studenten stimuleren.
  
  

• Je geeft constructieve feedback volgens de principes van didactisch coachen.
  
  
• Je stelt vragen volgens de principes van didactisch coachen.

Ik vind dat mijn eigen kritische denkvaardigheden goed ontwikkeld zijn.

0100

Ik zet in mijn lessen werkvormen in waarmee ik de kritische denkvaardigheden van studenten stimuleer.

0100

Ik geef mijn studenten constructieve feedback.

0100

Programma (9.00 - 14.00 uur)

• Opstart & kennismaken
• Wat is kritisch denken en hoe draagt dit bij aan een professionele beroepshouding?
• Wat is voor jou de ideale docent?
• Pauze
• Studenten motiveren met didactisch coachen
• Afronding & vooruitblik 

Kritisch denken

Wat is kritisch denken?

Drie aspecten:

• De betrouwbaarheid van informatie beoordelen.
• Een ander perspectief innemen.
• Denken over je eigen denken (metacognitie en zelfregulatie).

Je hebt altijd te maken met:

• Vaardigheid ('kunnen')
• Houding ('willen')

Bron: Handreiking Kritische Denkvaardigheden (MBO Raad, 2016)

Waar komt de aandacht voor kritisch denken vandaan?

De arbeidsmarkt en samenleving veranderen door technologisering, medialisering, globalisering en individualisering. 

Kritisch denken hangt sterk samen met 21e eeuwse vaardigheden:

• Digitale vaardigheden: effectief, efficiënt en verantwoord gebruik maken van de digitale wereld

• Interpersoonlijke vaardigheden: samenwerking, sociaal-culturele vaardigheden, communicatie

• Intrapersoonlijke vaardigheden: verhouding tot jezelf in metacognitie, zelfregulatie en ondernemendheid

• Denkvaardigheden: de kwaliteit van je denken in creativiteit en probleemoplossend vermogen

Dit zijn geen nieuwe vaardigheden, maar vaardigheden die je moet toepassen in een nieuwe, veranderende situatie.

Bron: De toekomst begint vandaag (ecbo, 2015)

Hoe draagt kritisch denken bij aan jouw professionele beroepshouding?

Hoe draagt kritisch denken bij aan jouw professionele beroepshouding?

"Fundamentele nieuwsgierigheid: een onderzoekende grondhouding is onderdeel van de professionaliteit van docenten" (Onderwijsraad, 2014)

"De kennis die je zelf op het spoor komt, blijft vaak het beste plakken" (Bodewes, 2021)

"De docent draagt bij aan de onderwijsontwikkeling, innovatie en kwaliteitszorg vanuit een onderzoekende houding." (Kwalificatiedossier mbo-docent, 2015)

 

Omdenken: een korte oefening in kritisch denken

In duo's (10 min.):

• Wat doet de allerslechtste docent die je je kunt voorstellen?
  
• Noteer de kenmerken (gedrag, communicatie, manier van lesgeven, etc.) met rode stift op jullie flap. 

In duo's (10 min.):

• Draai alle kenmerken om en formuleer positief.
• Je hebt nu op hoofdlijnen de uitgangspunten geformuleerd voor jullie ideale docent :-)

Hoe stimuleer je met deze werkvorm kritisch denken?

• De betrouwbaarheid van informatie beoordelen.
  

• Een ander perspectief innemen.
  

• Denken over je eigen denken.

Hoe kun je deze werkvorm in je eigen les inzetten?

Pauze

Omdenken: een korte oefening in kritisch denken

De ideale docent

Opdracht

(60 min.)

In 3 groepen (30 min.):

• Bereid een Pecha Kucha voor bij de vraag: "Wat is voor jullie de ideale docent?" 

• Een Pecha Kucha is een presentatie waarin je (max.) 20 afbeeldingen 20 seconden laat zien, waarbij je je verhaal vertelt. De presentatie duurt daarmee max. 6,5 minuut. 

• Afbeeldingen vind je via bijv. pexels.com en pixabay.com.

Na 30 min. geven we de presentaties aan elkaar. De toehoorders krijgen twee kaartjes met een luistervraag. Na afloop krijgt een aantal van jullie de beurt om deze vraag te beantwoorden. 

Hoe stimuleer je met deze werkvorm kritisch denken?

• De betrouwbaarheid van informatie beoordelen.
  

• Een ander perspectief innemen.
  

• Denken over je eigen denken.

Hoe kun je deze werkvorm in je eigen les inzetten?

Studenten motiveren met didactisch coachen

Motivatie

Zelfdeterminatietheorie Ryan & Deci (2000)

• De mens heeft een aangeboren nieuwsgierigheid, vitaliteit en zelfmotivatie
• Er is onderscheid tussen intrinsieke motivatie en extrinsieke motivatie
• Intrinsieke motivatie leidt tot verdiepend leren

Motivatie

Zelfdeterminatietheorie Ryan & Deci (2000)

Mensen hebben 3 psychologische basisbehoeften:

• competentie: "Ik kan het"
• autonomie: "Ik kan het zelf"
• relatie: "Ik voel mij verbonden"

Het CAR-model.

Motivatie

Motivatie kan per onderwerp, moment en situatie verschillen.

Je helpt als docent om motivatie te vinden en / of een leeromgeving te creëren waarin studenten gemotiveerd kunnen raken.

Je laat 'behoefte-ondersteunend' docentgedrag zien: je zorgt ervoor dat de student zich autonoom, competent en verbonden voelt. 

Didactisch coachen en het CAR-model

Wat is didactisch coachen?

Didactisch coachen en het CAR-model

Wat is didactisch coachen?

"Een planmatige en doelgerichte manier van coachen en feedback geven door de docent, waarmee je het leren van de student stimuleert op een manier die motivatieverhogend en leerbevorderend werkt"

Didactisch coachen en het CAR-model

Als docent voer je in de les en begeleidingsgesprekken 3 interventies uit:

• Aanwijzingen en advies geven
• Vragen stellen
• Feedback geven

De laatste 2 bevorderen het leerproces het meest, maar doen we het minst!

Met goede vragen en feedback stimuleer je het gevoel van competentie, autonomie en verbondenheid.

Didactisch coachen en het CAR-model

Didactisch coachen en het CAR-model

Waar kan feedback over gaan?

Didactisch coachen en het CAR-model

Waar kan feedback over gaan?

• over (vak)inhoud: vakspecifiek, vaak op niveau goed/fout

• over aanpak / strategie: leerstrategieën, studievaardigheden

• over leerhouding / modus: emotie die student ervaart, houding

• over persoonlijke kwaliteiten: persoonlijke kwaliteiten die je ziet in de les

Didactisch coachen en het CAR-model

Op welke niveaus kun je vragen stellen?

• Categorie 1: (Semi-)gesloten vragen of vragen over regels.
  "Welke snijtechniek hebben we vorige week behandeld?"
  "Wil je je tas even op de grond zetten?"

Didactisch coachen en het CAR-model

Op welke niveaus kun je vragen stellen?

• Categorie 1: (Semi-)gesloten vragen of vragen over regels.
  "Welke snijtechniek hebben we vorige week behandeld?"
  "Wil je je tas even op de grond zetten?"
• Categorie 2: Open vragen over inhoud, strategie en modus
  "Welke bloemen passen goed bij elkaar in een bruidsboeket?"
  "Hoe heb je deze opdracht aangepakt?"

Didactisch coachen en het CAR-model

Op welke niveaus kun je vragen stellen?

• Categorie 1: (Semi-)gesloten vragen of vragen over regels.
  "Welke snijtechniek hebben we vorige week behandeld?"
  "Wil je je tas even op de grond zetten?"
• Categorie 2: Open vragen over inhoud, strategie en modus
  "Welke bloemen passen goed bij elkaar in een bruidsboeket?"
  "Hoe heb je deze opdracht aangepakt?"
• Categorie 3: Zelfregulatievragen
  "Op welke manier leer jij het best Engelse woorden?"
  "Wat vind je een hele goede eigenschap van jezelf? Hoe kun je die gebruiken bij het leren?"

Didactisch coachen en het CAR-model

Op welke niveaus kun je vragen stellen?

Categorie 2 en 3 vragen...

• hebben het grootste leereffect
• zijn het moeilijkst te stellen
• nodigen het meeste uit tot het geven van feedback

Didactisch coachen en het CAR-model

Op welke niveaus kun je vragen stellen? Even oefenen...

1. Hoe zou je achter het antwoord kunnen komen?
2. Ben je goed op weg met de opdracht?
3. Wat maakt jou zo gemotiveerd?
4. Waar loop je vast?
5. Hoe kun je ervoor zorgen dat...?
6. Is het je gelukt?
7. En nou ben je lekker aan de slag en lukt het niet, wat doe je dan om gefocust te blijven?
8. Wat doe je als je achter gaat lopen op schema?

Didactisch coachen en het CAR-model

We bekijken de video van de presentatie van Maxime.

Bespreek daarna (10 min.) in duo's:

• Welke vragen zou je Maxime kunnen stellen over haar kwaliteiten, leerhouding en aanpak?
  
  
• Welke feedback zou je Maxime kunnen geven op haar kwaliteiten, leerhouding en aanpak?

Vooruitblik en afronding

Opdracht kritisch denken en didactisch coachen

Kijk met een positief-kritische, nieuwsgierige bril naar je eigen coachvaardigheden. Neem (een deel van) een les op, en selecteer hieruit 2 video-opnames van max. 3 minuten waarin we jouw aanpak zien op het gebied van didactisch coachen:

• Kies één opname waar je trots op bent
• Kies één opname waar je minder tevreden over bent en/of een leervraag bij hebt.

Noteer voor jezelf bij deze opnames: 

• Welke vragen stel je? Zijn dit categorie 1-, 2-, of 3-vragen? 
• Hoe geef je feedback? Is dit feedback op inhoud, strategie, modus of persoonlijke kwaliteit? 

Bespreek je video-opnames en aantekeningen met je werkplekbegeleider en vertel op basis hiervan (in een schriftelijk verslag of ingesproken PowerPoint):

• Waar liggen jouw kwaliteiten op het vlak van didactisch coachen?
• Waar wil je nog beter in worden op het vlak van didactisch coachen? 
• Welke categorie 2- en 3-vragen ga jij stellen in je eerstvolgende les? (minimaal 1 vraag per categorie)  

Vooruitblik bijeenkomst 5

Afronding

Vul het exit ticket in :-)

Vraag: 

• Hoe zie je in dit exit ticket kritisch denken terug?
• Hoe zie je in dit exit ticket didactisch coachen terug?