Stoffen 4.1 Stofeigenschappen K3 les 1

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

H4: Stoffen

§ 4.1 Stofeigenschappen

§ 4.2 Smeltpunt en kookpunt

§ 4.3 Veilig werken met stoffen

§ 4.4 Chemische reacties

Leerdoelen: 4.1 Stofeigenschappen

1. Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen een mengsel en een zuivere stof.
   
2. Je kunt met voorbeelden toelichten hoe je stoffen van elkaar kunt scheiden.
   
3. Je kunt beschrijven wat er met de moleculen gebeurt als je een stof zuivert.
   
4. Je kunt vijf stofeigenschappen benoemen en stoffen daarmee van elkaar onderscheiden.

 4.1 Stofeigenschappen

Op de verpakking van voedingsmiddelen en cosmetica wordt altijd de samenstelling van het product vermeld. 

Wat heb je aan die informatie?

Mengsels en zuivere stoffen

• Zuivere stof: wanneer de stof uit alleen maar uit dezelfde stof (deeltjes) bestaat.
• Mengsel: een stof dat uit twee of meerdere stoffen (deeltjes) bestaat.

zuivere stof

mengsel

Zuivere stof of mengsel? 

Oplossing

• Oplossing: wanneer een stof oplost in een oplosmiddel (meestal water)
• Een oplossing is altijd helder: je kan er doorheen kijken 
• Een oplossing kan kleurloos of gekleurd zijn

Suspensie

• Suspensie: kleine vaste stofjes die zweven in een vloeistof. 
• Een mengel is troebel: ondoorzichtig, je kan er niet doorheen kijken. 
• Een mengsel kan wit of gekleurd zijn.​
  

Mengsels

Mengsels scheiden

Mengsels kun je ook weer scheiden in de afzonderlijke stoffen. 

Hierbij maak je gebruik van het verschil in bepaalde stofeigenschappen van de stoffen in het mengsel.

Mengsels Scheiden

• Voor het scheiden van mengsels zijn er verschillende scheidingsmethoden 

• Het kan ook worden gebruikt om onzuiverheden en verontreiniging uit stoffen te halen. 
• Voor iedere soorten scheiding is er een andere methode,  we gaan 3 methoden behandelen: Filtreren, indampen en extraheren

Filtreren

• Scheiding op basis van verschil in deeltjesgrootte
• Geschikt voor suspensies 

• Grote deeltjes blijven achter in het filter -> Residu
• Vloeistof (+ opgeloste deeltjes) gaan door het filter -> filtraat

Indampen

• Scheiding op basis van verschil in   kookpunt
  
• Geschikt voor oplossingen  (met     vaste stoffen)
• Stof met laagste kookpunt     verdampt 
• Stof(fen) met hogere kookpunt     blijven achter = residu 

Residu

Filtraat

Eigenschappen van stoffen

Eigenschappen van stoffen

Stofeigenschap

Kenmerk waaraan je een stof kunt herkennen.

Je kunt stofeigenschappen gebruiken om stoffen van elkaar te onderscheiden.

Voorbeelden van stofeigenschappen zijn:

• geur: alcohol heeft een andere geur dan benzine.
• kleur: koper is rood-oranje, goud is geel, lood is grijs.
• smaak: suiker smaakt zoet, keukenzout smaakt zout.
• brandbaarheid: benzine is brandbaar, water niet.
• dichtheid: massa van een stof/cm3

Oplosbaarheid en geleiding

• Oplosbaarheid kun je alleen vaststellen door proeven te doen.
• Elektrische geleiding kun je alleen vaststellen door proeven te doen:
•             Geleiders en isolatoren. 

Residu

Filtraat

Thee met suiker is een ...................., want het is

 .................... en blijft .................... goed gemengd. 

Oplossing

Suspensie

Troebel

Helder

Wel

Niet

Sinaasappelsap is een ...................., het blijft .................... 

goed gemengd, want de sliertjes in het vruchtvlees zakken .................... naar de bodem. 

Oplossing

Suspensie

Wel

Niet

Wel

Niet

Stofeigenschappen die overeen komen

Stofeigenschappen die verschillend zijn

Smaak

Geur

Kleur

Brandbaarheid

Is de temperatuur van een stof een stofeigenschap?

1. Ja
2. Nee

Aan de slag!

Maak van paragraaf 4.1 Stofeigenschappen

 opdracht 1 t/m 11

Je mag samenwerken!

rood = Iedereen is stil

oranje = Iedereen is stil, docent beantwoord wel vragen

groen = Je mag zachtjes overleggen met je buurman/buurvrouw

Welke 3 dingen heb jij deze les geleerd?

Aan de slag!

Maak van paragraaf 4.1 Stofeigenschappen

 opdracht 1 t/m 11

Je mag samenwerken!

Nabespreken 

Antwoorden opdrachten

Wetenschap is het opdoen van kennis en deze toepassen.
Natuurwetenschappers kijken naar de natuurlijke wereld, en nemen verschijnselen waar. En proberen die te verklaren en te voorspellen.
Ze doen ONDERZOEK en ontdekken zo nieuwe dingen over de natuur om ons heen.
Techniek wordt gebruikt om die kennis in uitvindingen toe te passen

Verschil Natuurkunde en Scheikunde: tijdelijk en blijvende veranderingen: Je kan het niet meer terug krijgen in de oude staat.
Eigenlijk IS scheikunde ook natuurkunde, maar dan specifiek gericht op stoffen en hoe die met elkaar reageren DUS een blijvende verandering

Afsluiting: we weten.....

1. Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen een mengsel en een zuivere stof.
   
2. Je kunt met voorbeelden toelichten hoe je stoffen van elkaar kunt scheiden.
   
3. Je kunt beschrijven wat er met de moleculen gebeurt als je een stof zuivert.
   
4. Je kunt vijf stofeigenschappen benoemen en stoffen daarmee van elkaar onderscheiden.

Het is duidelijk waar we met het hoofdstuk aan het werk gaan

😒🙁😐🙂😃

Ik begrijp de leerdoelen van deze les?

😒🙁😐🙂😃

De les was leuk?

😒🙁😐🙂😃

Afsluiting

Volgende les:

Huiswerk:

• Zet in je agenda
• Maak van paragraaf 4.1 Stofeigenschappen opdracht 1 t/m 11

Dank voor jullie aandacht!