1TH Lezen H1-H4: Toetsstof

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Lezen H1-H4

Doel

In deze LessonUp komt de theorie van Lezen H1-H4 aan de orde. 

Deze theorie moet je kennen én kunnen toepassen tijdens de repetitie die je binnenkort gaat maken.

Je krijgt zowel vragen als uitleg. 

Heel veel succes!

Lezen H1, blz. 12:

Het onderwerp van een tekst, oriënterend lezen

Elke tekst gaat ergens over. Dat noem je het ... van een tekst.

Oriënterend lezen en onderwerp

- Je leest een tekst oriënterend om te bepalen wat het 

   onderwerp is.

- Oriënterend lezen en het onderwerp bepalen:

   > Bekijk de tekst (titel, illustraties, tussenkopjes, anders 

       gedrukte woorden)

   > Lees de eerste alinea

   > Beantwoord de vraag: waarover gaat deze tekst?

Lezen H2, blz. 38:

Alinea, deelonderwerp en tussenkopje, globaal lezen

Alinea

Een tekst is meestal in stukjes verdeeld. Zo'n stukje noem je een alinea. 

- Een nieuw alinea begint altijd op een nieuwe regel.

- Soms springt de eerste regel van een alinea een beetje in.

- Soms wordt er tussen alinea's een regel overgeslagen 

   (witregel)

Deelonderwerpen

En tekst is vaak verdeeld in drie delen:

1. Inleiding

2. Middenstuk (kern)

3. Slot

In het middenstuk worden meestal verschillende aspecten (kanten, delen) van het onderwerp besproken. Dit noemen we deelonderwerpen.

Deelonderwerpen

Soms bestaat een deelonderwerp uit één alinea, soms vormen enkele alinea's samen een deelonderwerp. Dan staat er vaak een tussenkopje boven het tekstgedeelte.

Om deelonderwerpen te vinden, kun je globaal lezen. Je leest dan vooral de eerste en laatste zinnen van alle alinea's.

Lezen H3, blz. 64:

Zoekend lezen

Zoekend lezen

Deze leesstrategie gebruik je als je snel iets wilt opzoeken in een tekst.

Je leest niet de hele tekst, maar zoekt alleen het stukje dat je nodig hebt. Dat stukje lees je precies.

Zoekend lezen

1. Bekijk de titel en de tussenkopjes.

    (Zodat je weet of je in de goede tekst kijkt en waar je moet 

    zoeken)

2. Kijk naar anders gedrukte woorden.

    (vet, cursief, gekleurd, onderstreept)

3. Let op opvallende tekens (nummeringen, streepjes, getallen, 

     symbolen, afkortingen), tabellen, grafieken en afbeeldingen.

Lezen H4, blz. 90

Inleiding, middenstuk en slot

Inleiding

- Dit is het eerste deel van een tekst

- Hier vind je het onderwerp

- Vaak wordt de lezer nieuwsgierig gemaakt met een voorbeeld of anekdote 

   (een (grappig) verhaaltje)

- Soms bestaat de inleiding uit één alinea, maar soms uit meer

- Let op wanneer introductie eindigt (vraag, mening, aankondiging)

Middenstuk

- Het grootste gedeelte van de tekst

- Hierin staat de meeste informatie over het onderwerp

- Hierin worden meestal verschillende deelonderwerpen besproken

Slot

- Dit is het laatste deel van een tekst (één of meer alinea's)

- Hier vind je een conclusie of een korte samenvatting

   Soms wordt er ook naar de toekomst gekeken

- Doel: tekst blijft hangen bij de lezer

- Nieuwsberichten hebben meestal geen slot

- Informatieve teksten (schoolboek, wikipedia) hebben vaak 

   geen inleiding en geen slot

Aan de slag!

- Ga naar Nieuw Nederlands Online. 

- Maak H1 > Extra Opdrachten > Lezen

- Maak H2 > Extra Opdrachten > Lezen

- Maak H3 > Extra Opdrachten > Lezen

- Maak H4 > Extra Opdrachten > Lezen