1-2 Voorzetselvoorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Voorzetselvoorwerp

Je leert het voorzetselvoorwerp in een zin vinden en onderscheid maken tussen voorzetselvoorwerpen en bijwoordelijke bepalingen. 

Planning van deze les:

- Voorkennis ophalen

- Instructie voorzetselvoorwerp (vv)

- Opdrachten maken

- Opdrachten bespreken

- Terugkoppelen van het doel 

Voorkennis

 - Wat is een persoonsvorm en hoe vind je deze in de zin?

- Wat is het onderwerp en hoe vind je deze in de zin?

- Wat is een werkwoordelijk gezegde en hoe vind je deze in de zin?

zorgen ...

vertrouwen ...

verlangen ...

houden ...

klagen ...

over

naar

van

voor

op

Voorzetselvoorwerp

verlangen naar           Zij verlangt naar een warme zomer.

vertrouwen op           De blinde man vertrouwt op zijn hond.

zorgen voor                 De jongen zorgt voor zijn oma.

klagen over                  De klas klaagt over de moeilijke toets.

Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel is het voorzetselvoorwerp

Figuurlijk of letterlijk?

Let op: Bij een voorzetselvoorwerp wordt het voorzetsel figuurlijk gebruikt. 

Als het voorzetsel een plaats aangeeft, wordt het letterlijk gebruikt. Dan is het een bijwoordelijke bepaling. 

Voorzetselvoorwerp

1. begint altijd met een voorzetsel ​

                                   én​ 

2. is altijd verbonden met het belangrijkste werkwoord van de zin.​

Even oefenen

In de volgende zinnen moet je het voorzetselvoorwerp benoemen.

De gele bordjes verwijzen naar de nooduitgang van de bioscoop.

Noud probeert te profiteren van de onwetendheid van zijn ouders.

Nanda informeert naar de vertrektijd van de bus.

De kleuter speelt in de achtertuin.

De kleuter speelt op het schoolplein. 

Spelen heeft geen vast voorzetsel. 

De zinsdelen in de achtertuin en op het schoolplein zijn een bijwoordelijke bepaling. 

Het handbalteam rekent komend seizoen op een plaats in de finale.

1. Noteer de pv, ow, wg

2. Is er een werkwoord met een vast voorzetsel?

3. Wordt het voorzetsel letterlijk gebruikt?

4. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp

Het handbalteam rekent komend seizoen op een plaats in de finale.

1. Noteer de pv, ow, wg

pv = rekent        ow = Het handbalteam      wg = rekent

2. Is er een werkwoord met een vast voorzetsel?
'rekenen op'

3. Wordt het voorzetsel letterlijk gebruikt?

nee

4. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp

op een plaats in de finale

De meeste kleine kinderen luisteren graag naar traditionele sprookjes. 

1. Noteer de pv, ow, wg

2. Is er een werkwoord met een vast voorzetsel?

3. Wordt het voorzetsel letterlijk gebruikt?

4. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp

De meeste kleine kinderen luisteren graag naar traditionele sprookjes. 

1. Noteer de pv, ow, wg

pv = luisteren        ow = De meeste kleine kinderen      wg = luisteren

2. Is er een werkwoord met een vast voorzetsel?
'luisteren naar'

3. Wordt het voorzetsel letterlijk gebruikt?

nee

4. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp

naar traditionele sprookjes

Nu zelf!

1. Noteer de pv, ow, wg

2. Is er een werkwoord met een vast voorzetsel?

3. Wordt het voorzetsel letterlijk gebruikt?

4. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp

1. Bolt twijfelde aan zijn winst op de 200 meter

2. De agent heeft zich geërgerd aan de grote mond van de arrestant.

3. Wie van jullie keek uit naar de eerste schooldag?

4. Verkeersborden waarschuwen voor overstekende otters.

5. De leerlingen zullen uitgaan van de eerlijkheid van de docent

1. Bolt twijfelde aan zijn winst op de 200 meter

2. De agent heeft zich geërgerd aan de grote mond van de arrestant.

3. Wie van jullie keek uit naar de eerste schooldag?

4. Verkeersborden waarschuwen voor overstekende otters.

5. De leerlingen zullen uitgaan van de eerlijkheid van de docent.

1. Noteer de pv, ow, wg

2. Is er een werkwoord met een vast voorzetsel?

3. Wordt het voorzetsel letterlijk gebruikt?

4. Het zinsdeel dat begint met het vaste voorzetsel, is het voorzetselvoorwerp

21. pv. twijfelde

ow. Bolt

wg. twijfelde

vv. aan zijn winst op de 100 meter

2.  pv. heeft                                                              5. pv. zullen

ow. De agent                                                                ow. leerlingen

wg. heeft zich geërgerd                                            wg. zullen uitgaan

vv. aan de grote mond van die arrestant.             vv. van de eerlijkheid

3. pv. keek                                                                    van de docent 

ow. Wie van jullie

wg. keek uit

vv. naar de eerste schooldag

4. pv. waarschuwen

ow. Verkeersborden

wg. waarschuwen

vv. voor overstekende otters

Hij staat stil [bij het stoplicht].

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Op 4 mei staan we stil [bij alle oorlogsslachtoffers].

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

We hadden veel plezier [in het pretpark]

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Ik heb al jaren geen plezier meer [in mijn werk]

1. voorzetselvoorwerp
2. bijwoordelijke bepaling

Evaluatie 

- Hoe vind je het voorzetselvoorwerp in een zin?

- Wanneer is het geen voorzetselvoorwerp maar een bijwoordelijke bepaling?