Renaissance 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Renaissance

middeleeuwen

renaissance

memento mori

carpe diem

theocentrisch

antropocentrisch

estheticisme

inhoud/

boodschap

individualisme

collectivisme (groep)

ridderlijk

burgerlijk

Wat de mens presteerde, werd niet langer gezien als een gave van God maar als iets wat uit hemzelf voortkwam.

Mens is uniek en in staat tot grootste prestaties

Zelf willen uitvinden hoe de wereld in elkaar zat.

Wedergeboorte van de klassieke oudheid

antropocentrisme

Renaissance

individualisme

empirisme

Wat de mens presteerde, werd niet langer gezien als een gave van God, maar als iets wat uit hemzelf voortkwam

1. Antropocentrisme
2. Empirisme
3. Humanisme
4. Individualisme

De Tachtigjarige oorlog was van

1. 1548 - 1628
2. 1568 - 1648
3. 1588 - 1668
4. 1608-1688

1. Luther
2. Calvijn
3. Erasmus
4. Da Vinci

Renaissance betekent letterlijk:
(1 woord)

Belangrijke termen

Translatio: vertalen

Imitatio: navolgen

Aemulatio: overtreffen

translatio, imitatio en aemulatio zijn termen die horen bij

1. sonnetten
2. toneel
3. pamfletten
4. Statenbijbel

translatio

imitatio

aemulatio

overtreffen

vertalen

navolgen

Toneel en de regels van Aristoteles

-

- 5 bedrijven, expositie, intrige, climax, catastrofe, perpetie
-eenheid van  plaats, tijd en handeling
- aanwezigheid van rei (koor) Vervulde de rol van ideale toeschouwer zodat er geen misverstand over de interpretatie kon ontstaan

Het hoogste ideaal in de Renaissance (een mens die uitblonk op alle gebieden van de menselijke cultuur) noemde men ook wel de

1. homo sapiens
2. homo universalis
3. homo erectus

Hoe uitte het estheticisme zich in de literatuur?

1. De taal moest verfijnd zijn, elegant.
2. Grote nadruk op regelgeving
3. Teksten werd voorzien van afbeeldingen van gerenommeerde kunstenaars.
4. Personages in de literatuur dienden zich geloofwaardig te gedragen

Bredero

(1585-1618)

Gerbrand Adriansz. Bredero

• Realisme: Amsterdam, alledaags taalgebruik
• Rederijkerskamer: D'Eglantier

Schreef:

• Toneelstukken (kluchten): Spaansen Brabander Jerolimo
  
• Gedichten (Boertig, amoureus en aandachtig groot liedboek, 1622)
  

P.C. Hooft

1581-1647

Pieter Cornelisz. Hooft

• Vnl. sonnetten, liefdespoëzie
• Classicisme: Latijnse zinsconstructies
• Ook purisme: neologismen, archaïsmen
• Rederijker (D'Eglantier), Muiderslot
• Nederlandse Historiën (1642)
  
• Warenar
  

Warenar

• Aemulatio: bewerking van Aulularia van Plautus

• Speaking names

• Warenar
  
• Ritsaert
• Rijckert
  

Warenar

- Blijspel

- 1617 anoniem in première

- bewerking van Aulularia (= het spel van de pot)

- dialogen zijn erg levendig (hulp van Bredero en Coster?)

- proloog tussen Mildheid en Gierigheid (Goden)

- nieuw: Amsterdamse taal en actualiteit, levensechte figuren

blijspel

- 3 of 5 bedrijven

- eenheid van tijd, plaats en handeling 

- een toneelstuk met een goede afloop

- hoofdpersoon maakt zich schuldig aan een ondeugd

- doel: lachen en leren

Wat is een kenmerk van een sonnet?

1. 14 versregels
2. Volta
3. Vast rijmschema
4. Lyrisch

Hoeveel regels heeft een sonnet?

1. 4
2. 6
3. 8
4. 14

Wat is, bij een sonnet, een volta?

1. inhoudelijke wending
2. strofe van 8 regels
3. tegenstelling
4. verandering van vorm

Het rijmschema van een Petrarca sonnet kent een aantal variaties, maar het meest standaard is ...

1. ABAA ABAA CDD DCD
2. ABBA ABBA CDC DCD
3. ABBA ABBA DCD DCD
4. ABCD ABCD CDC DCD

• Het sonnet
  
• - heeft altijd 14 versregels
  
• - versregels worden verdeeld over octaaf en sextet.
  
• - octaaf kan worden verdeeld in twee kwatrijnen
  
• - sextet kan worden verdeeld in twee strofen van drie (terzet bij een sonnet)
  

puntdicht

kort gedicht

kenmerken

zet aan tot denken

kritisch of ironisch

Hoe uitte het estheticisme zich in de literatuur?

1. De taal moest verfijnd zijn, elegant.
2. Grote nadruk op regelgeving
3. Teksten werd voorzien van afbeeldingen van gerenommeerde kunstenaars.
4. Personages in de literatuur dienden zich geloofwaardig te gedragen