Thema 3 Genetica B7 Opvoeding of aanleg

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 3 Genetica

B7

Opvoeding of aanleg

Leerdoelen en begrippen

3.7.1 Je kunt uitleggen wat het belang van tweelingenonderzoek is voor de genetica.

3.7.2 Je kunt verklaren waarom overerving van eigenschappen door epigenetica soms anders verloopt dan je had verwacht.

Begrippen: nature versus nurture, tweelingonderzoek, epigenetica

Hoe noem je het als een allel dat homozygoot voorkomt geen levensvatbaar individu oplevert?

1. gekoppelde overerving
2. draagster
3. letale factor
4. multipele allelen

Wat is de kans op een heterozygoot genotype bij twee ouders die heterozygoot zijn voor een letale factor ?

1. 1/2
2. 3/4
3. 1/3
4. 2/3

Welk genotype hoort bij welke bloedgroep?

Bloedgroep A

Bloedgroep B

Bloedgroep AB

Bloedgroep O

Een man met bloedgroep A en een vrouw met bloedgroep 0 hebben een kind met bloedgroep 0. Hoe groot is de kans dat een tweede kind ook bloedgroep 0 heeft?

1. 25%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

het kind heeft bloedgroep 0, dus ii. Van vader én moeder moet het dus allel i hebben gekregen, vader heeft dus genotype IAi. Moeder heeft ii (bloedgroep 0). De kans dat vader i doorgeeft is 0,5, de kans dat moeder i doorgeeft is 1. De kans op ii is dus 0,5 x 1 = 0,5. Het feit dat het eerste kind bloedgroep 0 heeft is niet van invloed op de bloedgroep-kans voor het tweede kind.

Man met bloedgroep A (IAIA of IAi)

Vrouw met bloedgroep 0 (ii)

Kind met bloedgroep 0 (ii)

Maak opdracht 64 t/m 66

Epigenetica

Studie van het mechanisme dat allelen in een organisme aan- en uitzet en de invloed van milieufactoren hierop

Genexpressie

In je celkern liggen chromosomen. 
Chromosomen zijn opgerolde DNA strengen om eiwit heen

Genexpressie

Op dat DNA liggen genen die coderen voor eiwitten. 
Als dat gen ''aan'' staat, wordt het gemaakt via de eiwitsynthese route. We noemen dit gen-expressie. Staat het gen uit. Dan is er geen genexpressie. 

Milieufactoren

Strakker of  minder strak oprollen

DNA-methylering

Voorbeeld Igf-2

• Sommige genen van moeder zijn in embryo altijd uitgeschakeld, actieve kopie van vader
• Kan ook andersom
• Igf-2 belangrijk voor groei foetus in baarmoeder
• Allel van vader actief, van moeder niet --> normale hoeveelheid van hormoon Igf2
• Wanneer voedseltekort in vroeg stadium, allel van moeder ook actief ---> meer hormoon Igf2 ---> grotere kans op overgewicht, hartziekten en diabetes

Maak opdracht 67 t/m 71

• Neem daarna de context 'Drie identieke vreemden' door en 

maak opdracht 72 en 73

• Neem daarna Samenhang over 'Evolutie van de huidskleur' door en 

maak opdracht  1 t/m 4

• Klaar? Oefen de flitskaarten en maak Test Jezelf

2 algemene oefentoetsen 

over Genetica

https:

Was is je score?

https:

Was is je score?

Examenvragen oefenen?

https:

Was is je score?

https:

Was is je score?