Benaderingswijzen bij dementie

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Benaderingswijzen bij dementie

Leerdoel

• Je kunt de verschillende fasen van dementie benoemen
• Je kunt benoemen welke benaderingswijze je kunt toepassen bij de verschillende fases van dementie.

Fasen van dementie

Fase 1: Bedreigde ik (begeleidingsniveau)

Fase 2: Verdwaalde ik (verzorgingsniveau)

Fase 3: Verborgen ik (verzorgings/verpleegniveau)

Fase 4: Verzonken ik (verpleegniveau)

Naomi Fell, grondlegsters van belevingsgerichte benadering.

Bedreigde ik

• Lichte verwarring. De zorgvrager realiseert zich dat hij wat verward is.  Kan hierdoor somber zijn, zaken verbloemen
  

Verdwaalde ik

• Verwardheid in tijd en lichte geheugenstoornis

• Kan per dag verschillen hierdoor ook communicatie problemen
• Praat veel over vroeger
• Adl zelfsandigheid neemt af

Verborgen ik

• Opvallende geheugenstoornissen zowel bij inprenting als het korte termijn geheugen

• Desoriëntatie, decorumverlies en persoonlijkheidsveranderingen
• Leeft vaker in het verleden dan in het heden
  

• Heeft nauwelijks betrokkenheid bij  de omgeving
• Afasie, agnosie en apraxie
  

Verzonken ik

• Is geheel onbereikbaar. Herkent zijn eigen familie niet meer

• Kan niet meer communiceren via taal

• Reageren lichaam gebonden reageert alleen nog op de prikkels van de zintuigen

Welke benaderingswijze ken je?

Benaderen bij dementie?

• Wijze waarop je een persoon met dementie benaderd is anders dan bij mensen zonder dementie.  
  
• Zorg voor veiligheid en neem een persoon serieus 
• Denk aan houding en taalgebruik
• Sluit aan bij de belevingswereld
• Zorg voor rustmomenten 

Een groot deel van de communicatie met iemand met dementie bestaat uit lichaamstaal of non-verbale communicatie. Je naaste begrijpt je beter als je je woorden ondersteunt met gebaren. 

Wat je beter kunt laten:

corrigeren of tegenspreken; dat confronteert haar met de dingen die ze niet meer weet of kan en geeft haar het gevoel te falen; 

Met een harde stem of heel snel praten. Fluisteren is ook niet fijn, dat maakt haar achterdochtig;

Je naaste testen door vragen te stellen of door haar bijvoorbeeld de namen van de kinderen en de kleinkinderen op te laten noemen;

Je vrolijker voordoen dan je bent. Jouw humeur heeft invloed op je naaste, maar ze zal het niet begrijpen wanneer je vrolijk doet, maar het niet bent. Gebruik je humeur ook als graadmeter om stil te staan bij hoe je het zelf maakt. Trek op tijd aan de bel als je voelt dat je je groot probeert te houden;

Overvragen. Probeer te achterhalen wat je nog wel en wat je niet meer van je naaste mag verwachten.

ROT

realiteits oriëntatie- training 

Bij verwarde personen proberen om mensen te stimuleren en activeren om het verlorene terug te vinden. 

ROB

Realititeits oriëntatie beleving

Mensen activeren in het hier en nu door middel van: Klokken, kalenders, boodschappenlijstjes, apps in de telefoon.  

Validation

* Herkennen en bevestigen van gevoelens van zorgvrager

* Inleven in belevingswereld van zorgvrager met als doel; vermindering van spanning en onrust

* Communicatie met zorgvrager zowel verbaal als non-verbaal

Reminiscentie

Reminiscentie

Ophalen van herinneringen: 

door middel van: muziek, geur, foto's van vroeger

Snoezelen

zintuigactivering, gevoelsactiviteit, primaire activering en sensomotorische stimulatie genaamd)

Voorbeelden?

PDL zorg ( Passiviteiten van het Dagelijks Leven)

• Doel optimale begeleiding, verzorging of verpleging van 'passieve' patiënten
• Fase de 'verborgen' en 'verzonken ik'.
• Zeven aandachtsgebieden: liggen, zitten, hygiëne/wassen, aankleden, verschonen, verplaatsen, voeding
• PDL score lijst, Zorgzwaarte 
• Aan sluiten bij de belevingswereld en interesse van de cliënt. Contact maken.

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

Belevingsgerichte zorg

Bij belevingsgerichte zorg staat een respecterende houding en lichaamssignalen begrijpen centraal

Het is een verzamelnaam voor andere methoden, zoals validation, reminiscentie, zintuigstimulering en warme zorg

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

Stepped care

4 stappen:

1. Presentie, empathie, respect (basis benadering)

2. "Personalised" rust, reinheid en regelmaat (dagprogramma)

3. Be;evingsgerichte zorg

4. Psychotherapeutische interventies (psychofarmaca/ benadering op maat)

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

Wordt er bij jullie organisatie volgens een bepaalde visie gewerkt?

PDL is voor jong en oud wordt toegepast bij ernstige, chronisch verpleegbehoeftige patiënten waarbij ADL training en zelfstandige verplaatsing niet mogelijk is. een vast onderdeel van moderne dementiezorg. PDL wordt toegepast in verpleeghuizen, zorgcentra, instellingen voor lichamelijk en/of verstandelijk gehandicapten, in de thuiszorg en in de palliatieve zorg.

PDL tips voor het leggen van contact met de cliënt:

Maak oogcontact

Spreek en werk op ooghoogte van de cliënt

Begeleidt met je stem, maar geef geen instructie

Zorg voor een vertrouwde rustgevende omgeving

Vermijd snelle bewegingen en extreme verplaatsingen

Beperk de fysieke handelingen tot een minimum

Raak de cliënt warm en vol positieve intentie aan

Opdracht: fases dementie en benaderingswijze

Werk een van de volgende onderwerpen uit in je  subgroep

• Realiteitsoriëntatie training (R.O.T) 
•  Validation
•  Psychomotorische therapie (PMT)
•  Snoezelen
•  Reminiscentie

Vervolg opdracht

Overleg in groepjes van 2 of 3:

1. Eén van de groepsleden brengt kort een casus in.

2. In welke fase van dementie zit de cliënt?

3. Welke benaderingswijze zou daarbij passen?

4. Wat is het doel van de benaderingswijze?

Aan het eind van de les kort presenteren.