5.2 de middeleeuwse stad

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

5.2 De middeleeuwse stad

Plenda

Leerdoelen

1: Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd.

2:Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel

.

3: Je kunt uitleggen hoe de steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.

Herhaling 5.1

• Wat is het drieslagstelsel?
• Wat is ontginnen? 
• Waarom ontstond er weer een geldeconomie?
• Wat is de Hanze?

Je kunt de sociale lagen in een middeleeuwse stad noemen en uitleggen hoe het ambachtswezen was georganiseerd.

Sociale lagen in de stad

• Burgerij = de groep bewoners van een stad
• 1. Rijke kooplieden & gildemeesters 

(zaten in bestuur van de stad)

• 2. Winkeliers & ambachtslieden 
• 3. Gewone arbeiders
• 4. Bedelaars & daklozen

Organisatie gilden

• Gilde = vereniging van mensen die in een stad hetzelfde beroep uitoefenden
• Ook vrouwen mochten lid zijn van een gilde
• Proberen concurrentie te voorkomen: 
• regels over werktijden, opleiding, prijs en kwaliteit producten
• Niet aan regels houden? uit Gilde. 
• Alleen gilde mocht ambacht uitoefenen 

Leden gilde

• Meester = Een ambachtsman die met succes een meesterproef had afgelegd en zijn eigen werkplaats mocht beginnen
• Gezel = een ambachtsman die in dienst was van een meester en zelf nog geen eigen bedrijf mocht hebben.
• onbetaalde ambachtslieden in opleiding

Afbeelding van een meesterproef. 

Dit is een test waarmee een gezel een meester kon worden binnen een ambacht. 

Je kunt uitleggen waarom de invoering van stadsrechten laat zien dat steden in de late middeleeuwen meer macht kregen ten opzichte van de adel.

Stadsrechten

• Eerst: Steden bestuurd door heer (stad stond op zijn stuk land)
• Maar al snel: steden willen zichzelf besturen: eigen munt, eigen rechtspraak, niet afhankelijk zijn van de heer in de oorlog --> dus zichzelf verdedigen --> stadsmuur. 
• Stad kreeg stadsrechten in ruil voor geld aan heer.

Stadsrecht

• = Het recht van de inwoners om hun stad zelf te besturen en zelf recht te spreken.
  
• In een officieel document werd vastgelegd welke rechten de burgers hadden: zo werden burgers machtiger dan de adel

Je kunt uitleggen hoe steden in de late middeleeuwen werden bestuurd.

• Steden regelde eigen rechtspraak

Rechtbank:

• Schout = Voorzitter: benoemd door de heer van een gebied.
• Schepenen = Mensen die onder leiding van de schout zorgden voor de rechtspraak.
  --> bestuur van de stad. Niet democratisch --> zelfde families.

Schout en schepenen:

• losten samen misdrijven op, spraken recht en zorgden dat de straf werd uitgevoerd.
• zorgden voor de veiligheid op straat en de verdediging van de stad, maar ook voor de regels in een stad. 

• Ze vormde eigenlijk het 

De man die op de verhoging zit is de schout (leider rechtbank). De mannen om hem heen zijn de schepenen (rechters). 

werken