8.2 oorzaken gedrag + 8.3 aangeboren en aangeleerd gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3,4

8.2 oorzaken van gedrag

Vandaag

-Huiswerkcheck

-terugblik

-uitleg bs 8.2

- zelfstandig werken

- uitleg bs 8.3

Wat is gedrag?

Hoe heet de studie van gedrag

1. Ecologie
2. Ethologie
3. Gedragsonderzoek
4. Ethiek

Wat is belangrijk bij gedrag bestuderen?

1. Objectief blijven
2. Gedrag interpreteren
3. Je mening geven over gedrag

Wat is een gedragsketen?

1. Serie handelingen in vaste volgorde
2. Gedrag dat altijd gebeurt

Wat doet deze hond?

Prikkels

Uitwendige prikkel = prikkel die je met je zintuigen waarneemt

vb. zien van voedsel, dingen ruiken

Inwendige prikkel = prikkel die in het lichaam zelf ontstaat

vb. honger en dorst

Motivatie = bereidheid voor het verrichten van bepaald gedrag.

Alleen als er een prikkel is EN motivatie dan vindt er respons plaats = gedrag

Prikkels

Sleutelprikkel = prikkel die altijd een bepaalde reactie veroorzaakt.

Supranormale prikkel

Supranormale prikkel = prikkel die een sterkere respons veroorzaakt dan de normale sleutelprikkel

Bij mensen

Sleutelprikkel	Supranormaleprikkel
Kleur van lippen	Rode lippen
Lange benen	Op hakken lopen
Brede schouders	Gespierde mannen

Consumentengedrag

Consumentengedrag = Gedrag van mensen die producten kopen

Reclames gebruiken sleutelprikkels en supranormale prikkels om mensen over te halen product te kopen

Hoe heet een opeenvolging van handelingen waarbij het effect leidt tot een volgende handeling?

Sem beweert dat een balts van een stekelbaars een handeling is. Is dit juist? Leg uit.

1. Ja, een balts is een enkele handeling
2. Nee, een balts zijn meerdere handelingen (gedragsketen)

Inwendige prikkel

Uitwendige prikkel

angst

honger

geur

geluid

dorst

kou

verliefdheid

licht

woede

Wat is de prikkel en de respons voor de leeuw?

Respons

Prikkel

Wat is de prikkel en de respons voor de buffel?

Respons

Prikkel

Is dit een ethogram
en/of een protocol?

1. Zowel een ethogram als een protocol
2. Ethogram
3. Protocol
4. Geen van beiden

Even werken

Zelfstandig werken:  8.2 opdracht 1, 2, 3 + 5, 6, 7 en 8

Nu even 10 minuten, de rest aan het eind van de les of huiswerk.

8.3 Aangeboren en aangeleerd gedrag

Leerdoelen 8.3

- Je kunt de factoren noemen waardoor gedrag wordt bepaald.

- Je kunt verschillende vormen van leren beschrijven.

 

Gedrag

combinatie van: 

                                                                     

erfelijke factoren:              aangeboren gedrag 

Bij dieren ook wel               het instinct genoemd 

                                                                  

 

leerprocessen

aangeleerd gedrag door:

• Inprenting
• Conditionering
• Trial and error
• Gewenning

Is het piepen van de kuikens aangeboren of aangeleerd gedrag?

1. aangeboren gedrag
2. aangeleerd gedrag

Wat is inprenting, denk je?

Leerproces: inprenting 

Een korte periode (de gevoelige periode)
waarin bepaalt gedrag wordt geleerd. 

Bijvoorbeeld het herkennen van je ouders. 

Leerproces: conditionering

Aanleren van gedrag door een beloning of straf. 

nieuw verband wordt aangeleerd 

nieuw gedrag wordt aangeleerd 

leerproces: gewenning

Een reactie op een prikkel wordt aan- of afgeleerd
door de prikkel te herhalen.

leerproces: trial and error

proefondervindelijk leren:

leren door toevallige ontdekkingen. 

Youtube
Thorndikes Puzzle box

Zebrarups eet Sint Jakobskruid. 

Vogels vinden deze rups niet lekker

Schrijf 1 ding op wat je geleerd hebt van bs 8.2 en 1 ding van 8.3

Waar heb je meer uitleg over nodig?

Aan de slag

8.2 opdracht 1, 2, 3 + 5, 6, 7 en 8

en 

8.3 opdracht 1, 2, 5, 7 en 8