Taalverzorging E

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Taalverzorging onregelmatige en Engelse werkwoorden

Programma

-Grammatica G	10 min
-Herhalen deelwoord	5 min
-Onregelmatige en Engelse werkwoorden	15 min
-Zelfstandig oefenen	45 min

Leerdoelen

Wat behandelen we vandaag?

• Ik weet wat de regels zijn voor het spellen van onregelmatige en Engelse werkwoorden.
• Ik kan in een zin een passende vorm van een onregelmatig of een Engels werkwoord invullen.
• Ik kan bijzonderheden in de spelling van onregelmatige en Engelse werkwoorden uitleggen.
• Ik kan zelf zinnen bedenken met onregelmatige en Engelse werkwoorden.

Huiswerk controleren + nakijken

Open je schrift. 

Ga naar Google Classroom. 

In de map "Nederlands h3u" vind je een kopje met "Antwoorden". 

Daarin staan de antwoorden van Taalverzorging C.

Kijk je gemaakte opdrachten na.  

Hoe vind je de persoonsvorm?

Hoe vind je het onderwerp?

Onderwerp en persoonsvorm

Onderwerp --> hetgene iets doet of iets is in de zin. 

Persoonsvorm --> het belangrijkste werkwoord in de zin. 2 manieren om de persoonsvorm te vinden:

1. Andere vorm;

2. Andere tijd;

(3.) Vragende zin. 

Papa gaat slapen. 

Mama is lief. 

Hoe vind je het gezegde?

Werkwoordelijk en naamwoordelijk gezegde

Alle werkwoorden in de zin.

Werkwoordelijk gezegde	Naamwoordelijk gezegde
beschrijft wat het onderwerp doet	beschrijft wat het onderwerp is. Wat hij is, hoort erbij en noem je het naamwoordelijk deel. Tobias is voetballer.
let op scheidbare werkwoorden	Heeft ook een werkwoordelijk deel met een koppelwerkwoord. Ik ben een beetje moe.
kan met hulpwerkwoorden worden aangevuld	Kan met hulpwerkwoorden worden aangevuld. Simon is soldaat geweest.
te hoort erbij	Blijven hoort ook bij zijn. Worden ook.
wederkerend voornaamwoord hoort erbij	Als zijn of blijven de betekenis heeft van bestaan, zich bevinden of plaatsvinden , is het geen koppelwerkwoord.

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Ik was een piraat

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Jesper is naar het circus geweest 

Stappenplan

Mama houdt van bloemen. 

Livia is dierenarts van beroep. 

Leo hoeft het huiswerk niet te doen. 

Bepaal de persoonsvorm	Welk werkwoord verandert er?
Bepaal het onderwerp	Wie/wat + persoonsvorm.
Bepaal het gezegde	Alle werkwoorden in de zin (dus ook persoonsvorm!!).
Benoem het gezegde	Werkwoordelijk of naamwoordelijk?

Werkwoordspelling tegenwoordige tijd

Soms kan er meer veranderen in de spelling van de persoonsvorm. 

-Ik -Jij achter persoonsvorm	Hele werkwoord -en.	Ik fiets het liefst samen. Fiets jij altijd alleen?
-Jij voor de persoonsvorm -Hij/zij/het	Hele werkwoord -en +t.	Zij fietst altijd met haar broer. Jij wordt nooit moe van fietsen.
-Wij/jullie/zij	Hele werkwoord.	Jullie fietsen te snel. Wij worden niet snel moe.

Korte klank met twee dezelfde medeklinkers --> een verdwijnt.	Pakken - ik pak - jij pakt Bestellen - ik bestel - jij bestelt
Als een werkwoord -en eindigt op één medeklinker, dan verdubbelt de klinker zodat de klank lang blijft.	Raken - ik raak - jij raakt Bespelen - ik bespeel - jij bespeelt
Z verandert in s, v verandert in f.	Kiezen - ik kies - jij kiest Proeven - ik proef - jij proeft

Werkwoordspelling verleden tijd

Zwakke werkwoorden

Ik/jij/hij/zij/het	Hele werkwoord -en + te/de	Ik fietste langzaam. Het regende de hele dag.
Wij/jullie/zij	Hele werkwoord - en + ten/den	We lachten ons kapot. Ze belandden in het water.

Sterke werkwoorden

Veranderen van klank

o --> ie

ij --> ee

i --> o

e --> a

lopen --> liep

schrijven --> schreef

beginnen --> begon

lezen --> las

Voltooid deelwoord

Handeling is gebeurd of gedaan. Vaak gepaard met hebben, zijn of worden. 

Schrijf zo kort en eenvoudig mogelijk.	Ik had nog nooit zo ver gelopen.
Maak langer om te horen of je een -t of -d schrijft.	Vannacht zijn er twee bomen omgewaaid . Het dak heeft gelekt.
Gebruik de regel van 't ex-kofschip.	Zie hierboven.
Geen extra voorvoegsel.	Je had me toch niet geloofd.
Scheidbare werkwoorden.	Moet werkwoordspelling worden afgeschaft?
Soms ge- .ervoor bij samengestelde werkwoorden die niet scheidbaar zijn.	Op dat terrein heb ik gehandbald .
Trema bij klinkerbotsing.	Die opmerking heeft hem nogal geërgerd .

Onvoltooid deelwoord

Handeling is nog bezig. Te herkennen aan -nde.

Hele werkwoord +d.	Fluitend won ze de wedstrijd. Uit het niets opdoemend kwam de boot recht op ons af.
Soms hele werkwoord +de.	Leraar zijnde wil je het goede voorbeeld geven. Al pratende vergaten ze de tijd.

Onregelmatige werkwoorden

Hebben, kunnen, mogen, willen, zijn en zullen. 

Je schrijft de persoonsvorm en het voltooid deelwoord niet volgens de normale spellingregels. 

Engelse werkwoorden

Werkwoorden die uit et Engels geleend zijn, worden vervoegd volgens de Nederlandse spellingregels. Engelse werkwoorden die eindigen op een dubbele medeklinker of op -e behouden deze letters in het Nederlands als dat nodig is voor de uitspraak. Het consequent toepassen van de regels levert daarom soms vreemde vormen op. 

Toepassing

Noteer de juiste vorm van het onregelmatige werkwoord. Kies uit de persoonsvorm tegenwoordige tijd, het voltooid of het onvoltooid deelwoord. 

-(Willen) je me op tijd een berichtje sturen?

-Met een jaarkaart hadden we gratis het museum in (mogen). 

-Als ik jullie hulp (willen), dan (zullen) ik het zeggen. 

-Je (hebben) wel ongelooflijk veel geluk (hebben). 

Oefeningen

Wie?	Zelfstandig.
Wat?	Oefenboek Taalverzorging, paragraaf E, onregelmatige en Engelse werkwoorden, opdracht 4, 6, 7 en 8.
Hoe?	Oefenboek blz 116-117. Handboek blz 183.
Hulp?	Docent.
Tijd?	Tot 11:10.
Uitkomst?	Je beheerst de leerdoelen.
Klaar?	-Huiswerk gisteren, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer. -Huiswerk volgende week, Zie LessonUp/Magister/Studiewijzer.

Welke leerdoelen beheers je nu?

Deze leerdoelen beheers ik nu al

Deze leerdoelen beheers ik nog niet. Dus ga ik hier nog mee verder oefenen/lezen. Anders vraag ik hulp aan de docent.

Ik weet wat de regels zijn voor het spellen van onregelmatige en Engelse werkwoorden.

Ik kan in een zin een passende vorm van een onregelmatig of een Engels werkwoord invullen.

Ik kan zelf zinnen bedenken met onregelmatige en Engelse werkwoorden.

Ik kan bijzonderheden in de spelling van onregelmatige en Engelse werkwoorden uitleggen.