LL module 2 - les 4 / Hersenschimmen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

ma. 11 jan. - 4V3 - 5e uur

Lesdoelen:

• Je kunt het thema en de tweede laag van de twee behandelde romans beschrijven.
  
• Je kunt de theorie van module 1 en 2 uit Laagland toepassen op de twee behandelde romans.
  

GPW-stof: Laagland M1+M2; Hersenschimmen; Twee vrouwen

Programma vandaag

• Uitleg §2.4 Betekenistoekenning (10 min.)
  
• Bespreken opdr. 17 blz. 48-52 in break-outrooms (10 min.)
• Vragen stellen opdr. 17 in de chat (5 min.)
• Maken vragen over Hersenschimmen in break-outrooms (15 min.)  --> inleveren in Classroom.
• Gezamenlijk afsluiten 

§2.4 Betekenistoekenning

Betekenistoekenning = de betekenis van een verhalende tekst of gedicht vaststellen.

Synoniemen voor 'betekenistoekenning':

• interpretatie
• vaststellen van thematiek

Hoe interpreteer je een tekst? 

Hoe bepaal je het thema van een tekst? Hoe ken je betekenis toe aan een tekst?

• Betekenis, "de tweede laag", ontstaat doordat jij als lezer actief met een tekst aan de slag gaat. 
• --> betekenistoekenning = lezersactiviteit
• Als lezer ken je betekenissen aan teksten toe door het ontdekken van betekenisstructuren.
• Het gaat dus niet om de intentie van de auteur of om een door hem/haar verborgen boodschap in de tekst die je moet zien te vinden.

Betekenisstructuren ontstaan door:

• herhalingen (overeenkomsten) van woorden, woordgroepen, gebeurtenissen, situaties, passages en scènes.
• opposities (tegenstellingen) van woorden, woordgroepen, gebeurtenissen, situaties, passages en scènes.

Betekenistoekenning

Actieve lezers zoeken en vinden herhalingen (overeenkomsten) en opposities (tegenstellingen) en kennen vervolgens betekenis toe aan wat terugkeert en wat daarmee een contrast of tegenstelling vormt. Dit is voor lezers de basis voor hun betekenistoekenning (interpretatie) van de literaire tekst.

Hier heb je mee geoefend in opdr. 17 op blz. 48-52

Aan de slag

in break-outrooms, groepjes van drie, 10 minuten.

Bespreek opdracht 17 (blz. 48-50). 

Bespreek vooral vraag 12 t/m 15, die zijn belangrijk voor het oefenen met betekenistoekenning.

Daarna is er gelegenheid om vragen te stellen in de chat.

Groepsopdracht  Hersenschimmen

• Vergelijkbaar met de opdracht die je ingeleverd hebt toen we Hersenschimmen net uit hadden.
• Bedoeld om je geheugen op te frissen en om je voor te bereiden op het gpw. 
• Zorg dat je LL module 1 en het uittreksel bij de hand hebt.

Vragen over Hersenschimmen

1. Beschrijf in een paar zinnen het verhaal van het boek Hersenschimmen.

2. Leg uit waarom Hersenschimmen fictie is en waarom het geen non-fictie is. (Zie LL. M1 blz. 26)

3. Gelet op het taalgebruik in Hersenschimmen kun je zeggen dat er sprake is van foregrounding, leg dat uit. Gebruik ook de informatie uit het uittreksel in je antwoord. (Zie o.a. LL M1 blz. 26)

4. Geef een voorbeeld van spanning ontstaan door een raadsel, een geheim of door dreiging.

5. Noem een open plek in Hersenschimmen. Leg uit hoe deze open plek wordt ingevuld.

6. Bernlef is van mening dat er geen eenduidig beeld van de werkelijkheid bestaat. Ieder mens construeert een beeld aan de hand van zijn eigen herinneringen, zijn eigen persoonlijke hersenschimmen. Toch probeert de mens voortdurend vat te krijgen op de werkelijkheid; met behulp van allerlei systemen probeert hij de realiteit te ordenen. (Zie het uittreksel bij “Onderwerpen”.)

Vragen over Hersenschimmen

Vervolg vraag 6

Leg met behulp van voorbeelden uit Hersenschimmen uit dat het bovenstaande naar voren komt in het boek. Gebruik in ieder geval de volgende woordgroepen in je antwoord: geen eenduidig beeld van de werkelijkheid; voortdurend vat te krijgen op de werkelijkheid.

7. Hoe weet je aan het einde van het boek dat Maarten overleden is?

8. Het motto van de roman is afkomstig uit het gedicht 'The Building' van Philip Larkin:

              A Touching dream to which we are all lulled

             But wake from separately

In vertaling van Jan Eijkelboom (in: Philip Larkin, Gedichten, Amsterdam,1983) luidt het:

'een mooie droom waar iedereen wordt ingewiegd / en elk apart uit wakker wordt'.

       --> Probeer uit te leggen wat dit motto met het verhaal van Hersenschimmen te maken heeft.

Volgende les

• Groepsopdracht Hersenschimmen is ingeleverd
• Theorie module 2 koppelen aan Hersenschimmen en Twee vrouwen
• Groepsopdracht Twee vrouwen