Samenvatting toets hoofdstuk 5 VWO 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Samenvatting toets zonder tekstbegrip hoofdstuk 5 VWO 2

Zinsdeel of zinsdeelzin

Bijzinnen zijn een zinsdeel (ow, lv, mv, bwb) in de hoofdzin.

Zo’n zinsdeel met een persoonsvorm erin heet een zinsdeelzin: onderwerpszin (ow-zin), lijdendvoorwerpszin (lv-zin), meewerkendvoorwerpszin (mv-zin), bijwoordelijkebepalingszin (bwb-zin), meestal bijwoordelijke bijzin genoemd. 

Een zinsdeel (ow, lv, mv, bwb) is dus pas een zinsdeelzin als er een persoonsvorm in staat. Let op het verschil:

– Toekomstige Marsbewoners (ow) kunnen niet weer terugreizen naar de aarde. (ow=zinsdeel)

– { Wie in de toekomst op Mars gaat wonen(ow-zin), kan niet weer terugreizen naar de aarde.

"Wat Jan jou wijsmaakt", heeft hij zelf verzonnen.

1. zinsdeel
2. zinsdeelzin

"Het jongste meisje uit dit gezin" krijgt van haar broers veel aandacht.

1. zinsdeel
2. zinsdeelzin

Stappenplan bijzin benoemen

1. Wat is de hoofdzin en wat is de bijzin? Door de zin vragend te maken komt de hoofdzin vooraan te staan.

2.Geef de grenzen van de bijzin(nen) aan.

3. Vervang de bijzin door een woord

4. Ontleed de hoofdzin met het woord en 

5. benoem dan de bijzin.

Dat Yildiz biologie gaat studeren, had volgens mij niemand verwacht.

1. Had niemand volgens mij verwacht, dat Yildiz biologie gaat studeren?

                       hz                                                                            bz

2.  Dat had volgens mij niemand verwacht.

3.  pv=Had

     wg=had verwacht

     lv=dat

    bwb=volgens mij

4. Dat Yildiz biologie gaat studeren=lv-zin

De zomers worden steeds warmer "door een toename van zonnestraling."

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv
4. bwb

1a [Ik ben in Griekenland geweest], 1b omdat [mijn moeder daar is opgegroeid.]

1. Zin 1a en 1b zijn beide hoofdzinnen.
2. Zin 1a is een hoofdzin; zin 1b is een bijzin.
3. Zin 1a is een bijzin; zin 1b is een hoofdzin.
4. Zin 1a en 1b zijn beide bijzinnen.

Hoe benoem je de bijzin?
Wie de hele waarheid wil kennen, moet vroeg opstaan.

1. ow-zin
2. bwb-zin
3. lv-zin
4. nw.deel-zin

 De finale is, omdat er kwetsende dingen werden geroepen, door de scheidsrechter tien minuten stilgelegd.

ow = […]                                                                                                 ow-zin = […] 

 

wg of ng = […]                                                                                      lv-zin = […] 

                                                                                                                mv-zin = […] 

 lv = […]                                                                                                    bwb-zin = […]

 

vv = […]

mv = […]

bwb = […]

bwb = […]

Wat is de bijzin en benoem de bijzin

Omdat er kwetsende dingen werden geroepen – bwb-zin

kww, zww en hww in samengestelde zinnen hoofdstuk 5 VWO 2

 Zelfstandig werkwoord 

(ZWW)

Wanneer een werkwoord de handeling / actie aangeeft, 

spreek je van een zelfstandig werkwoord. (zww)

Er staat altijd maar één zelfstandig werkwoord 

in een zin.

De andere werkwoorden zijn dan hulpwerkwoorden.

Voorbeeld

voorbeeld

1. Mijn vader heeft het hek geschilderd.

Wat is de actie?

zww --> geschilderd

Andere werkwoorden in de zin?  --> hww = heeft

Hulpwerkwoord (HWW)

Wanneer een werkwoord geen handeling aangeeft, spreek je van een hulpwerkwoord.

Je past de verdwijnproef toe en het werkwoord dat overblijft, is het zelfstandig werkwoord. De verdwenen werkwoorden zijn hulpwerkwoorden.

Koppelwerkwoord (kww)

• geeft geen handeling aan.
• koppelt het onderwerp aan een kenmerk of eigenschap verderop in de zin. 
• kan er maar één van in de zin staan.
• het onderwerp doet niets, 
• maar is iets.

Koppelwerkwoord Kww

9 koppelwerkwoorden:

zijn                            schijnen                           (de rechtse komen in het

worden                   heten                                   dagelijks taalgebruik 

blijven                     dunken                                weinig voor)

blijken                     voorkomen

lijken

Voorbeeld

1. Zij is voorzitter.

Zij = onderwerp

Is = koppelwerkwoord 

Want het koppelt voorzitter aan zij

 Vorm van werkwoord zijn.

Een zww zit nooit samen in een zin met een kww.

Dus

In een zin zit altijd een zww of een kww.

Alle andere werkwoorden in de zin zijn dan -> hulpwerkwoorden

Benoem alle werkwoorden.

Noteer het nummer van de zin met daarachter de werkwoorden en de werkwoordsoort waartoe ze behoren: zelfstandig werkwoord (zww), koppelwerkwoord (kww) of hulpwerkwoord (hww).

1. Als je echt van een paard houdt, moet je niet in de stijgbeugels gaan zitten, want die houding blijkt voor het dier veel prettiger.

2. Hoewel de ozonlaag de meeste uv-straling absorbeert, zal toch ook een deel ervan je lichaam bereiken wanneer je in de zon zit, zodat je huid bruin wordt.

Antwoord zin 1

Als je echt van een paard houdt (zww), moet (hww) je niet in het zadel gaan (hww) zitten (zww), maar blijf (hww) je staan (zww) in de stijgbeugels, want die houding blijkt (kww) voor het dier veel prettiger.

Antwoord zin 2

 Hoewel de ozonlaag de meeste uv-straling absorbeert (zww), zal (hww) toch ook een deel ervan je lichaam bereiken (zww) wanneer je in de zon zit (zww), zodat je huid bruin wordt (kww).

- Je heeft een citaat of directe reden aan:

"Gisteren," vertelde moeder, "vielen de mussen van het dak."

Hij vroeg: "Hoe zit dat?"

"Hoe zit dat?", vroeg hij. 

Aanhalingstekens:

Aanhalingstekens

Je gebruikt aanhalingstekens:

• bij de directe rede/citaten (let op de plaats van de aanhalingstekens en de andere leestekens).

Je gebruikt geen aanhalingstekens 

• bij de indirecte rede en bij gedachten:  
• als je het woord zelf bedoelt en niet de betekenis:  

directe rede

De directe rede is de letterlijke weergave van wat er wordt gezegd. Dit staat tussen aanhalingstekens.

Voorbeeld:

De jongen schreeuwde: “Wacht op mij!”

indirecte rede

In dit geval wordt beschreven wat er wordt gezegd en worden geen aanhalingstekens gebruikt.

Voorbeeld:

De jongen schreeuwde dat ze op hem moesten wachten.

Hoofdletters 

Je schrijft een hoofdletter in de volgende gevallen:

Aan het begin van een zin. Maar er zijn uitzonderingen: 

‘s Morgens eet ik altijd twee beschuiten met kaas. 

53 betogers werden door de politie gearresteerd wegens vandalisme. 

Bij eigennamen van een persoon, dier, schip, straat, stad, berg, rivier, planeet, taal, titel, feestdag, organisatie:

Tugra, Kazan, Marina 4, de Meidoornstraat, ’s-Hertogenbosch, Mount Everest, de Hollandse Vecht, Jupiter, Frans, de musical ‘Hair’, Pinksteren, Bevrijdingsdag, Artsen zonder Grenzen, het Meander College, de AOW 

Let op bij persoonsnamen! 

Als er een voorletter of voornaam bij staat, schrijf je voorvoegsels met kleine letters:

Joost van der Wal, de heer J. van der Wal, 

de heer Van der Wal, mevrouw K. van der Wal-ten Napel 

Bij bijvoeglijke naamwoorden die van aardrijkskundige namen zijn afgeleid: 

Italiaans ijs, Noord-Hollandse tulpen, Spaanse scholen

Je gebruikt een kleine letter:

1. bij samenstellingen met religieuze feesten: pinkstermaandag, kerstgala
   
2. bij religies en stromingen: hindoeïsme, gereformeerden, socialisme
3. bij windstreken: het oosten, zuidzuidwest 
   
4. bij namen van periodes: zomer, juli, zaterdag, middeleeuwen 
   
5. bij namen die niet meer aan de persoon doen denken: marxisme, een diesel 
   
6. bij soortnamen: een spa rood, een stukje edammer 
   

• 
  

Kijk bij twijfel in een (online)woordenboek

Persoonsvorm in samengestelde zinnen

Herhalen werkwoordspelling

Hoofdstuk 5

Samengestelde zinnen hebben meer persoonsvormen

De gemeenteraad had besloten dat de dorpsschool werd opgeheven als het leerlingenaantal nog verder zou teruglopen.

Persoonsvorm in samengestelde zinnen

De persoonsvorm in samengestelde zinnen vind je door de tijd te veranderen. De werkwoorden waarbij dat kan, zijn persoonsvormen.

Verder met oefenen:

Oefeningen spelling

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-vervoeging-van-zwakke-en-sterke-werkwoorden-in-de-tegenwoordige-tijd-en-verleden-tijd/