2.1 Maatschappelijke problemen

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 3,4

'Maatschappelijke keuzes' 

Maatschappelijke problemen

Welke problemen spelen er in de wereld?

Welke problemen spelen er in de wereld?

Wat leerde ik het vorige hoofdstuk?

• Actoren
• Dilemma
• AWB schema
• Waarden en normen

Terugblik vorige hoofdstuk

Actor

Een groep of persoon, dus ook jij en ik

Een groep of persoon die te maken heeft met dilemma's en maatschappelijke problemen.

Sleep de beschrijving naar het juiste woord.

Waarde

Belang

Voor zichzelf

Voor anderen of de hele wereld

Ideaal

Voordeel

Lange termijn

Korte termijn

Wat leer ik deze les?

• wat een maatschappelijk probleem is
• wat een maatschappelijke botsing is
• een AWB-schema op te zetten

Ik leer...

Maatschappelijk probleem

• Veel mensen
• Verschillende normen en waarden
• Geen simpele oplossing (overheid moet het oplossen)

Probleem waar veel mensen bij betrokken zijn met verschillende normen en waarden, waar geen simpele oplossing voor bestaat.

Welk maatschappelijk probleem wordt in deze video besproken?

Welk maatschappelijk probleem wordt in deze video besproken? 

Ongezond eetgedrag en als gevolg daarvan overwicht. Veel mensen hebben de gewoonte om ongezond te eten en dit is een maatschappelijk probleem. Gezondheidsproblemen brengen maatschappelijke kosten met zich mee.

Maatschappelijke problemen 

Kenmerk 1: 

Veel actoren

Welke actoren zijn betrokken bij het probleem dat in de video naar voren kwam?

Welke actoren zijn betrokken bij het
probleem dat in de video naar voren kwam?

Voorbeeld van antwoorden:

- Overheid

- Burgers

- Fastfoodketens

- Ziekenhuizen

Maatschappelijke problemen 

Kenmerk 2: 

Verschillende waarden en belangen

Welke waarden en belangen spelen een rol bij het probleem in de video?

Welke waarden en belangen spelen
een rol bij het probleem in de video?

Maatschappelijke problemen 

Kenmerk 3: 

Overheid is nodig om het probleem op te lossen

Hoe zou de overheid het probleem in de video volgens jou het beste op kunnnen lossen?

Hoe zou de overheid het probleem in de video volgens jou het beste op kunnen lossen?

1. Wet- en regelgeving
2. Voorlichting
3. Reclame
4. Controle

Bespreken dat de overheid op verschillende manieren betrokken kan zijn bij het oplossen van een maatschappelijk probleem. Dit kan dus ook door voorlichting en hoeft niet perse door wet- en regelgeving te zijn.

Maatschappelijke botsing

Keuzes van de ene actor die botsen met keuzes van een andere actor.

Leg uit dat hier sprake is van een maatschappelijke botsing.

Leg uit dat hier sprake is van een maatschappelijke botsing.

Verschillende actoren hebben verschillende meningen over de nix18 regel en deze meningen botsen met elkaar. De overheid speelt een rol in dit probleem en heel Nederland heeft hier mee te maken.

Sleep de afbeelding naar de juiste plek.

Maatschappelijke botsing

Dilemma

stockfoto-ID: 346420046

stockfoto-ID: 1214543995

stockvector-ID: 1676870506

stockfoto-ID: 1388894738

'Maatschappelijke driehoek'

Overheid:

gemeente

provincie

het land (rijk)

Europa

Overheid

KGT

'Maatschappelijke driehoek'

Actiegroepen

Vakbonden
Kerken
Verenigingen
(Greenpeace, consumentenbond) 

Overheid

Maatschappelijk

middenveld

Maatschappelijk middenveld:

'Maatschappelijke driehoek'

Overheid

Maatschappelijk

middenveld

De Markt

Hoek van de markt

Bedrijven en ondernemingen

(het bedrijfsleven)

Het maatschappelijke middenveld heeft als doel het maken van winst

Het maatschappelijk middenveld heeft als doel het maken van winst.

1. Waar
2. Niet waar

Maatschappelijk middenveld

Groepen die opkomen voor een bepaalde waarde of belang (zonder winstoogmerk).

Middenveld

Overheid

Markt

Vakbond

Politie

Boerderij

Kerk

Gemeente

Universiteit

Bank

Winkel

Actiegroep

Sleep de organisatie naar de juiste plek

Welke actoren worden in de volgende video genoemd? 

Welke actoren spelen een rol in de video?

Welke actoren spelen een rol in de video?

Antwoorden:

- Farmers Defence Force/ boerenactivisten

- Overheid

- RIVM

- Provincie Brabant

- Boeren

Tot welke categorie behoort de Farmer Defence Force?

Tot welke categorie behoort de Farmer Defence Force?

1. Overheid
2. Markt
3. Maatschappelijk middenveld
4. Agrarische sector

Maatschappelijk middenveld want het is een actiegroep zonder winstoogmerk. 

Leg uit of er sprake is van een maatschappelijke botsing.

Leg uit of er sprake is van een maatschappelijke botsing.

Antwoorden:

- Farmers Defence Force/ boerenactivisten

- 'Klimaatsalafisten'/ Klimaatactivisten

- Overheid

- RIVM

- Provincie Brabant

AWB-schema

Actor

Actor

• W: waarde
• B: belang

• W: waarde
• B: belang

Uitleggen wat een AWB-schema inhoudt en hoe een AWB-schema verschilt bij een dilemma en een maatschappelijk probleem. Bij actoren worden nu twee verschillende groepen ingevuld in plaats van een actor. 

Maak een AWB-schema bij de video

Farmers Defence Force

Waarde

Actor

Waarde

Belang

Belang

Overheid

Klimaat/milieu

Boer blijven

Uitleggen dat er mogelijk nog andere belangen/waarden een rol spelen. Je zou bijvoorbeeld ook kunnen zeggen dat boeren opkomen voor hun belang: het voortbestaan van het boerenbedrijf/ maken van winst.

In reclames wordt vaak gebruikgemaakt van stereotyperingen. Vrouwen worden vaak afgebeeld in bikini. Mannen die het huishouden doen komen weinig voor. Sinds 2019 zijn in Groot-Brittannië dit soort stereotyperingen in reclames verboden. Het kan namelijk leiden tot ongelijkheid tussen mannen en vrouwen.

Groot Brittanië

Waarde

Actor

Waarde

Belang

Belang

Adverteerders

Winst

Gelijkheid

Uitleggen dat er mogelijk nog andere belangen/waarden een rol spelen. Je zou bijvoorbeeld ook kunnen zeggen dat boeren opkomen voor hun belang: het voortbestaan van het boerenbedrijf/ maken van winst.

* is hier beeld van? beter dan de tekst. Op mobiel valt de tekst ook vaak weg of is niet te lezen en niet idere school bezit iPad. Desnoods ff uitproberen

Maatschappelijke problemen 

Tijd- en plaatsgebonden.

Uitleggen dat maatschappelijke problemen tijd- en plaatsgebonden zijn. In Nederland spelen er andere problemen dan in Amerika. Vroeger speelden er andere problemen dan nu. 

Optioneel als samenvatting van de paragraaf

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat heb ik geleerd deze les?

• wat een maatschappelijk probleem is
• wat een maatschappelijke botsing is
• een AWB-schema op te zetten

Ik leerde...

De volgende Seneca-les gaat over:

Strijd of debat?

Einde van de les 'Maatschappelijke problemen'

maatschappij-leer.nl

Via de onlineportal is achtergrondinformatie en overig materiaal te raadplegen bij de paragraaf.