Online les 7 5VWO Ruilen over de tijd herhalen

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H1 par. 1.1

• levensloop
• stroom- en voorraadgrootheden
• menselijk kapitaal en verdiencapaciteit
• ruilen over de tijd/ intertemporele substitutie

afschrijvingen

1. zijn stroomgrootheden
2. vergroten de (bruto)winst
3. zijn voorraadgrootheden
4. leiden in de toekomst tot uitgaven

Wat komt beter uit voor schuldenaars (degenen die hebben geleend)?

1. Een lage inflatie
2. Een hoge inflatie
3. Maakt niet uit

par. 1.2

• rente
• spaar- en leenmotieven
• verschillende kredietvormen
• geld- en kapitaalmarkt
• balans en resultatenrekening
• afschrijving

Tijd is geld

Algemene prijs van tijd (voor iedereen gelijk)  vs. individuele prijs van tijd (voor iedereen verschillend) 

Individuele prijs van tijd en algemene prijs van tijd bepalen of je gaat sparen of lenen. 

Intertemporele substitutie (verschuiven van consumptie over de tijd) 

Als de algemene prijs van tijd hoger is dan de individuele prijs van tijd zal de consument sparen

1. Juist
2. Onjuist

Op de balans is activa hetzelfde als..

1. bezittingen
2. schulden
3. eigen vermogen
4. goederen die niet verkocht worden

Balans <--------> Resultatenrekening

Een balans bestaat uit

• bezittingen
• schulden

-> voorraadgrootheden

Een resultatenrekening (winst & verlies rekening) bestaat uit:

• kosten
• opbrengsten

-> stroomgrootheden

par. 1.3

• Inflatie
• nominale en reele rente
• hypotheekvormen

Door inflatie stijgt de koopkracht van geld

1. Juist
2. Onjuist

Is er in 2016 sprake van inflatie of deflatie?

1. Inflatie
2. Deflatie

Door deflatie gaan consumenten:

1. Meer consumeren
2. Minder consumeren
3. Deflatie heeft geen invloed op de consumenten

Deflatie

Het omgekeerde van inflatie is deflatie. Bij deflatie is er een gemiddelde daling van alle prijzen bij elkaar. 

Het gevolg van deflatie is dat je voor hetzelfde bedrag meer kunt kopen. Het geld wordt dus meer waard. 

1. Consumenten stellen aankopen uit
2. Consumenten verwachten een verdere daling van de prijzen.
3. De product daalt
Wat is een logische volgorde?

1. deflatie -1 -2-3- afname economische groei
2. deflatie -2-1-3- afname economische groei
3. deflatie -1-3-2- afname economische groei
4. deflatie -3-2-1- afname economische groei

Deflatie is het omgekeerde van inflatie. In welk geval is het reële rendement gelijk aan het nominale rendement?

1. Bij inflatie
2. Bij deflatie
3. Bij een inflatie van 0%

In welk geval is het nominale rendement lager dan het reële rendement?

1. Bij inflatie
2. Bij deflatie
3. Bij een inflatie van 0%

Rendement

Rendement = wat levert een investering op in verhouding tot de investering.

Nominaal rendement = procentuele verandering hoeveelheid euro's

reele rendement = procentuele verandering koopkracht

De rente die een bank uitkeert op je spaarrekening is een voorbeeld van reëel rendement

1. Juist
2. Onjuist

par. 2.1 

• inkomsten- en uitgaven van de overheid
• directe en indirecte belastingen
• begrotingssaldo, financieringssaldo
• staatsschuld
• stabiliteitspact

Inleiding

De inkomsten van de overheid bestaat voor het grootste deel uit belasintinkomsten.

Als de overheidsinkomsten kleiner zijn dan de overheidsuitgaven, moet de overheid lenen. Dit verschil heet het financieringstekort. De staatsschuld neemt hierdoor toe. 

Voorbeeld

• Pietje heeft per 1 januari een saldo van €0,-. 
  
• In januari verwacht hij uitgaven van € 50 en inkomsten van € 40. Het tekort leent hij van Klaas. 
  
• In februari verwacht hij uitgaven van € 50 en inkomsten van € 25. Tevens heeft hij afgesproken dat hij Klaas € 5 terugbetaalt. Het tekort leent hij bij de bank. 
  

• Het bedrag waarvoor nieuwe leningen moeten worden afgesloten is de som van het ................................... en de ...................................................

• Bij de overheid heet het bedrag waarvoor nieuwe leningen moeten worden afgesloten het begrotingstekort. De overheid leent geld d.m.v. het uitgeven van staatsobligaties. 
  

• Het bedrag waarmee de totale schuld toeneemt is gelijk aan het ................................................................. . 
  

• Bij de overheid heet het bedrag waarmee de schuld toeneemt het financieringstekort. 
  

Begrotingstekort

Het bedrag waarvoor nieuwe leningen moeten worden afgesloten is de som van het tekort en de aflossingen.

Bij de overheid heet het bedrag waarvoor nieuwe leningen moeten worden afgesloten het begrotingstekort. De overheid leent geld d.m.v. het uitgeven van staatsobligaties.

Financieringstekort

Het bedrag waarmee de totale schuld toeneemt is gelijk aan het tekort.

Bij de overheid heet het bedrag waarmee de schuld toeneemt het financieringstekort.

Zolang Pietje / de overheid een tekort heeft, wordt wat er moet worden afgelost, ook weer geleend. 

De aflossingen verlagen de schuld dan dus niet!

Financieringstekort & begrotingstekort

Bij de overheid:

• Bedrag waarmee staatsschuld stijgt = financieringstekort 
  

• Bedrag waarvoor nieuwe staatsobligaties uitgegeven moeten worden = begrotingstekort 
  

De staatsschuld is dus het totaal van alle ..............................................................................................  van de afgelopen jaren.

De staatsschuld is dus het totaal van alle financieringstekorten van de afgelopen jaren.

Staatsschuldquote

De staatsschuldquote is staatsschuld als percentage van het nationaal inkomen.

Gevolgen (hoge) staatsschuld

• Als de overheid geld leent, neemt de vraag naar geld op de kapitaalmarkt toe. Hierdoor zal rente ........................... Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat bedrijven minder ................................................................ .

• Een stijgende rente kan ook tot hogere kosten van de bedrijven leiden (die al een lening hebben) en dit kan leiden tot hogere ............................................. . 
  

• Als de overheid geld leent, moeten toekomstige generaties dit terugbetalen. Het financieringstekort is in feite uitgestelde .............................................................. .
  

Gevolgen (hoge) staatsschuld

Als de overheid geld leent, neemt de vraag naar geld op de kapitaalmarkt toe. Hierdoor zal rente stijgen. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat bedrijven minder investeren. 

Een stijgende rente kan ook tot hogere kosten van de bedrijven leiden (die al een lening hebben) en dit kan leiden tot hogere prijzen. 

Als de overheid geld leent, moeten toekomstige generaties dit terugbetalen. Het financieringstekort is in feite uitgestelde belasting.

0

Omslagstelsel

• Solidariteit tussen generaties komt vooral tot uiting in de AOW (algemene ouderdomswet). 
  

• Dit wordt gefinancierd door het omslagstelsel. D.w.z. de huidige uitkeringen worden gefinancierd door de huidige premiebetalers.
  
• Vanwege de vergrijzing is besloten de AOW-leeftijd te verhogen.

Kapitaaldekkingsstelsel

Eigen (particuliere) pensioenen worden gefinancierd door het kapitaaldekkingsstelsel: tijdens je werkende periode betaal je premie, zodat je daar na je pensioen een uitkering uit kunt krijgen. Je spaart als het ware voor je eigen pensioen.

Waarde- & welvaartsvast

• Welvaartsvast: uitkering stijgt mee met het gemiddelde loonniveau. 
  
• Waardevast: uitkering stijgt mee met het gemiddelde prijsniveau. 
  

Bij een waardevaste uitkering blijft de reële waarde van de uitkering gelijk. 

Bij een welvaartsvaste uitkering 

stijgt de reële waarde van 

de uitkering als de lonen 

meer stijgen dan de prijzen.

Bij een ............................................................ uitkering blijft de reële waarde van de uitkering gelijk. 

Bij een ................................................

uitkering stijgt de reële waarde van 

de uitkering als de lonen 

meer stijgen dan de prijzen.

Grijze druk

Nederland vergrijst. 

Dat wil zeggen dat de grijze druk toeneemt.

Grijze druk = aantal 65-plusser / aantal 20-64 jarigen x 100%

 

Leg uit waarom vergrijzing bij het omslagstelsel problemen oplevert.

...................................................................................................

............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Leg uit waarom vergrijzing bij het omslagstelsel problemen oplevert.

De huidige groep werkenden moet steeds meer premies betalen om de steeds groter wordende groep AOW’ers van een uitkering te voorzien.