Les 10 - Voorwaarden voor een rechtsstaat

• maatschappijleer
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

WELKOM!

Ga naar  LessonUp.com en vul de code linksonder in. 

Gebruik je eigen naam!!!

Rechtsstaat 

"Een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur"

1. De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet.
2. Er is een verdeling van macht.
3. Er geldt het legaliteitsbeginsel. 

Wanneer spreken we dan wel van een rechtsstaat? Een rechtsstaat is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur. De overheid kan dus niet zomaar mensen oppakken en vastzetten. Daarbij hoort dus ook dat de politiek geen tegenstanders kan wegsturen, zoals gebeurt door de mediawet in Polen. We spreken van een rechtsstaat als er voldaan is aan drie voorwaarden. Met name de tweede voorwaarde wordt geschonden in Polen doordat de overheid ook de rechtspraak probeert te besturen. Naar de drie voorwaardes gaan we verder kijken in de volgende les. 

Welke macht hoort er niet bij?

1. Wetgevende macht
2. Uitvoerende macht
3. Rechtsprekende macht
4. Rechterlijke macht

1. maakt wetten

2. voert wetten uit

3. rechtspraak

1

2

3

1. Tweede Kamer

2. Rechters

3. Ambtenaren

4. Civiel recht

5. Eerste Kamer

6. OM

7. Regering

8. Bestuursrecht

9. Militairen 

10. Strafrecht

11. Politie

1

2

3

9

5

6

7

4

8

10

11

1. legt verantwoording af

2. Politiek verantwoordelijk voor

3. Klaagt verdachten aan

4. Spreekt ook recht over

5. Controleren

1

2

3

4

5

Rechtsstaat 

"Een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur"

1. De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet.
2. Er is een verdeling van macht.
3. Er geldt het legaliteitsbeginsel. 

Wanneer spreken we dan wel van een rechtsstaat? Een rechtsstaat is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur. De overheid kan dus niet zomaar mensen oppakken en vastzetten. Daarbij hoort dus ook dat de politiek geen tegenstanders kan wegsturen, zoals gebeurt door de mediawet in Polen. We spreken van een rechtsstaat als er voldaan is aan drie voorwaarden. Met name de tweede voorwaarde wordt geschonden in Polen doordat de overheid ook de rechtspraak probeert te besturen. Naar de drie voorwaardes gaan we verder kijken in de volgende les. 

Legaliteitsbeginsel

"De overheid mag alleen de vrijheid van burgers beperken als die beperkingen in wetten zijn vastgelegd" 

"Nulla Poena - beginsel" 

Rechtszekerheid 

Rechtsstaat 

"Een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur"

1. De grondrechten zijn vastgelegd in de grondwet.
2. Er is een verdeling van macht.
3. Er geldt het legaliteitsbeginsel. 

Wanneer spreken we dan wel van een rechtsstaat? Een rechtsstaat is een rechtssysteem waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur. De overheid kan dus niet zomaar mensen oppakken en vastzetten. Daarbij hoort dus ook dat de politiek geen tegenstanders kan wegsturen, zoals gebeurt door de mediawet in Polen. We spreken van een rechtsstaat als er voldaan is aan drie voorwaarden. Met name de tweede voorwaarde wordt geschonden in Polen doordat de overheid ook de rechtspraak probeert te besturen. Naar de drie voorwaardes gaan we verder kijken in de volgende les. 

Grondwet

Bevat:

• Grondrechten van de inwoners (artikel 7)
• Inrichting van de Staat (artikel 51)

Klassieke grondrechten

• Garantie van de overheid
• Afdwingbaar bij de rechter
• De burgerlijke en politieke rechten

Sociale grondrechten 

• Inspanningsverplichting 
• Vaak niet afdwingbaar
• De economische, sociale en culturele rechten

Klassiek of Sociaal Grondrecht?!

Artikel 1

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Artikel 4

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Artikel 20 lid 1

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Artikel 11

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Artikel 22 lid 1

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Artikel 23 lid 1

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Artikel 16

1. Klassiek grondrecht
2. Sociaal grondrecht

Artikel 16

"Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgegane wettelijke strafbepaling" 

Nulla Poena-beginsel

Vragen

1. Op welk grondwetsartikel beroept Wilders zich hier?
2. Verwacht je dat hij een kans van slagen heeft? Leg dit uit aan de hand van de kenmerken van het bijbehorende type grondrecht.

Huiswerk

Maak opdracht 4, 6 en 7 op blz. 30.

Maak daarna opdracht 15 op blz. 36.