les 6 ordening 2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

doelen bij 25.5 t/m 25.9

Je kunt van de grote groepen organismen in algemene zin de leefwijze en levenscyclus beschrijven.

Domeinen

Door voortschrijdend inzicht nieuwe indeling.

Domeinen: Bacterien, Archea, Eukarya met daarbinnen supergroepen

Archaea

Extremofiel: diepzee, extreem zoute, hete of koude omstandigheden

prokaryoot, ééncellig

voortplanting door celdeling

Verklaar aan de hand van BINAS 71 dat thermofiele Archea procentueel meer C-G basenparen hebben in het DNA dan bacterien.

Autotroof

Heterotroof 

In de diepzee leven bacteriën waarbinnen de volgende reacties plaats vinden:
2H2S + O2 -> 2H2O +2S + energie
6CO2 + 6H2O + energie -> C6H12O6 + 6 O2
deze bacteriën zijn

1. fotoheterotroof
2. fotoautotroof
3. chemoheterotroof
4. chemoautotroof

Koolstofassimilatie

bij andere organismen

Koolstofassimilatie is vorming glucose (C6H12O6) en zuurstof.

Koolstofassimilatie bij planten:

Fotosynthese (gebruiken licht)

Sommige bacterien gebruiken:

Chemosynthese (oxidatie anorganische stoffen)

"Black smoker". Leefgebied in diepzee van extremofielen.

'Smoker' stoot kokendheet water uit met mineralen (o.a. zwavel) uit. 

Bacteriën zijn de eerste schakel. Andere heterotrofe organismen zijn afhankelijk van de koolstofassimilatie van de bacteriën.

Nitrificatie: Nodig: zuurstof

Levert energie op (chemo-autotroof)

Cyanobacterien

bijzonderheden:

foto-autotroof

stikstofbinders

toxisch

groeien vooral in warm, vervuild, zuurstofarm water

Korstmos

Pioniers ecosysteem

Door regen/ wind en vorst verweerd het rotsblok. 

->Korstmossen

scheiden zuren af waardoor ondergrond aangetast                  ->mineralen

Algen en schimmels leven in een korstmos landurig samen (symbiose). De alg levert koolhydraten aan de schimmel, de schimmel zorgt voor vocht en mineralen voor de alg. Deze vorm van symbiose noemen we.

1. parasitisme
2. commensalisme
3. mutualisme
4. concurrentie

Benoem 3 kenmerken waarin een pioniersecosysteem verschilt van een climax-ecosysteem.

Geleedpotigen

Geleed lichaam

uiwendig skelet van chitine

(on)volledige metamorfose

onvolledige metamorfose

volledige metamorfose

www.npostart.nl

Uitwendig skelet

Bestaat uit chitine

BINAS 67

Broedzorg

clutch size: aantal eieren

survival probability: overlevingskans

Broedzorg verlaagt de overlevingskans van ouders. Welk evolutionaire voordeel staat hier tegenover?

Maak Hfst 25 af