6. Reflectie en zelfonderzoek

• Praktische economie
• MBO
• Studiejaar 1

Hoofdstuk 6: Reflectie en zelfonderzoek

* Wat is reflecteren?

* Het belang van reflecteren

* Verschil tussen reflecteren en evalueren

* Model van Kolb

* Heel korte uitleg over andere modellen

* Voordeel van reflecteren

Wat is reflecteren?

Hoofdstuk 6: Reflectie en zelfonderzoek

Reflecteren =

jezelf een spiegel voorhouden om ervan te leren,

je manier van handelen, je reactie(s), je gevoel.

 

 

Drie vormen van reflectie:

Reflecteren op persoonlijk functioneren.

Reflecteren op beroepsmatig handelen.

Reflecteren op beroepsmatig handelen in de maatschappelijke context.

 

Deze drie vormen: niet altijd duidelijk van elkaar te onderscheiden

Het belang van reflecteren

Door te reflecteren:

vergroot je je zelfkennis.

ben je je bewust van je emoties.

krijg je inzicht in hoe je daar naar handelt.

kan je de manier waarop je werkt en leeft verbeteren.

Reflecteren is een vorm van leren

wie je bent, wat je motiveert,

wat je gemakkelijk afgaat en

waar jouw uitdagingen liggen.

Wat is het verschil tussen reflecteren en evalueren?

Wat is het verschil tussen reflecteren en evalueren?

Bij evalueren:

Beoordeel (goed/fout) je de resultaten van je acties.

Kijk je welke factoren een rol hebben gespeeld.

Trek je conclusies voor de werkwijze in soortgelijke situaties.

 

Bij reflecteren:

Omschrijf je de situatie en omgeving.

Onderzoek je je gedrag.

Stel je vragen over je vaardigheden.

Achterhaal je je motivatie of overtuigingen.

Sta je stil bij je identiteit.

Is er oog voor je dieperliggende drijfveren.

 

Ná reflectie kan je evalueren.

Hoe werkt reflecteren?

Reflectieschema van Korthagen:

 

Fase 1: Het handelen.

Fase 2: Terugblikken op het handelen.

Fase 3: Bewust worden.

Fase 4: Alternatieven en keuzes.

Fase 5: Uitproberen.

Tips bij reflecteren

* Kies een concrete situatie en kijk terug op jouw manier van handelen.

* Stel jezelf open vragen.

* Stel oordelen over jezelf uit.

* Reflecteer op een methodische manier

* Reflecteer niet alleen op probleemsituaties maar ook op succeservaringen.

* Gebruik feedback van anderen om vanuit dat gezichtspunt te reflecteren.

Modellen

Er zijn allerlei modellen waarmee je jezelf kunt onderzoeken.

Een model is altijd een vereenvoudiging van de werkelijkheid!

 

Niet alle modellen zijn wetenschappelijk bewezen.

 

Modellen geven je een beeld van jezelf, vanuit een bepaalde, beperkte, invalshoek.

Model van Kolb

leren is een dynamisch proces waarbij telkens vier soorten leergedrag betrokken zijn:

 

Vier stappen:

Concreet ervaren - waarnemen

Observeren - verhelderen

Begrijpen – verklaren, inzicht krijgen

Experimenteren – testen in andere context

Model van Kolb

4 leerstijlen van Kolb

Op basis van het leergedrag onderscheidt Kolb vier leerstijlen:

De Doener,

De Dromer,

De Denker,

De Beslisser.

Link naar leerstijlen Kolb

Het model van de Big Five

Vijf karaktertrekken staan centraal, vijf grootste gemene delers van alle karaktereigenschappen. geaccepteerd als het belangrijkste persoonlijkheidsmodel.

Vijf karaktertrekken:

* Extraversie

* Inschikkelijkheid

* Zorgvuldigheid

* Emotionele stabiliteit

* Openheid voor ervaring/ideeën

Het model van de Big Five

Extra uitleg Big Five Model

Model van kernkwadranten

Het Kernkwadrant:

beschrijft eigenschappen die bij een persoon horen.

is een instrument om te reflecteren op bepaalde eigenschappen.

bestaat uit vier termen:

kernkwaliteit,

valkuil,

allergie en

uitdaging.

Model van kernkwadranten

Model van kernkwadranten

Kernkwaliteit:

specifieke eigenschappen (aangeboren) die een persoon kenmerken

Valkuil:

kernkwaliteiten die te sterk aanwezig is, doorgeschoten

Uitdaging:

tegenovergestelde van iemands valkuil, goede aanvulling op kernkwaliteit

Allergie:

kwaliteit die als lastig, irritant wordt ervaren, doorgeschoten vorm van de uitdaging

Model van de kernkwadranten toepassen

Het kernkwadrant toepassen:

* geschikt voor zelfonderzoek en het analyseren van problemen in het sociale verkeer.

* eenvoudig en laagdrempelig.

* gaat over kwaliteiten en niet over gedrag. (Lastig aspect: kwaliteiten zijn slechts in gedrag zichtbaar.)

* kent geen indeling in persoonlijkheidstypes maar is uit eigen praktijkervaring.

Voorbeeld van toepassen

(On)bekwaam

Het model van Onbewust onbekwaam naar Onbewust bekwaam:

* beschrijft de verschillende fases die je in een leerproces doorloopt

* geldt voor elk leerproces

Fasen in het proces:

Onbewust onbekwaam - neutraal

Bewust onbekwaam - onprettig

Bewust bekwaam - prettig

Onbewust bekwaam - competent

(On)bekwaam

Voordeel van reflecteren - door te reflecteren:

* vergroot je je zelfkennis

* ben je je bewust van je emoties

* krijg je inzicht in hoe je daar naar handelt

* kan je de manier waarop je werkt en leeft verbeteren

Reflecteren is een vorm van leren: wie je bent, wat je motiveert, wat je gemakkelijk afgaat en waar de uitdagingen liggen.

Examenopdracht 2

Maak een PowerPointpresentatiemet daarin de bevindingen rondom innovaties vanuit de branche Transport en Logistiek uit examenopdracht 1.

Richtlijnen voor de PP presentatie:

* Maak een PP met heldere opbouw en boodschap.

* Vertel over de innovaties die jij hebt gevonden.

* Vertel de (eventuele) invloed van de innovatie op jouw bedrijf en welke kansen en bedreigingen deze opleveren.

Doe:

Stuur je PP naar een medestudent en vraag feedback (dus wat zijn de sterke/ minder goede dingen aan jouw presentatie. Verwerk de feedback in jouw verslag. Oftewel de feedback moet zichtbaar zijn (bijv. aan het eind van de presentatie)