Cellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

lesdoelen

•  Je kunt de delen van dierlijke cellen benoemen met hun kenmerken en functies
• Je kunt de delen van plantaardige cellen benoemen met hun kenmerken en functies

Dierlijke cellen

• Celmembraan: dun vliesje dat inhoud cel scheidt van omgeving
• Cytoplasma: water met opgeloste stoffen, waarin organellen zweven
• Celkern: organel, regelcentrum van cel, bevat DNA
• Kernmembraan: vliesje dat kernplasma in celkern houdt

Plantaardige cel

• Vacuole: blaasje met vocht (water en opgeloste stoffen, kleurstoffen)
• Plastiden: bladgroenkorrels,  kleurstofkorrels en zetmeelkorrels
• Celwand: stevig laagje om cel heen, is gemaakt van tussencelstof

Vacuole

Dit is een "blaasje" gevuld met vocht.

Samen met de celwand zorgt de vacuole voor stevigheid.

Plastiden

• Bladgroenkorrels: hierdoor zijn planten groen, hier vindt fotosynthese plaats
• Kleurstofkorrels: gele, oranje of rode kleur, lokmiddel
• Zetmeelkorrels: kleurloos, hier wordt zetmeel opgeslagen
• Plastiden kunnen van een type in ander type veranderen

Celorganellen: de delen van een cel met een functie

Welke van de vier is de dierlijke cel?

1. 
2. 
3. 
4. 

Wat heeft een plantencel wel
wat een dierlijke cel niet heeft?

1. celkern
2. cytoplasma
3. celmembraan
4. bladgroenkorrels

Hoe heet het vlies om een (dierlijke) cel heen?

1. cytoplasma
2. celmembraan
3. celwand
4. celorganel

De drie typen plastiden zijn:

1. bladgroen-, zetmeel- en waterpestkorrels
2. zetmeel-, waterpest- en kleurstofkorrels
3. kleurstof-, paprika- en zetmeelkorrels
4. kleurstof-, bladgroen- en zetmeelkorrels

Welke plastiden zitten er in het vlies van een rode ui?

1. Bladgroenkorrels
2. Zetmeelkorrels
3. Kleurstofkorrels
4. Geen

Deze plastiden maken zuurstof:

1. zetmeelkorrels
2. bladgroenkorrels
3. huidmondjes
4. kleurstofkorrels

Bladgroenkorrels zijn een voorbeeld van plastiden

1. Juist
2. Onjuist

Als een tomaat rijpt gebeurt er iets met de kleur, hij gaat namelijk van een groene naar een rode kleur.
Een type plastide verandert in een andere type plastide.

Welk type plastide veranderde in welk andere?

1. Van zetmeelkorrel naar kleurstofkorrel
2. Van kleurstofkorrel naar bladgroenkorrel
3. Van bladgroenkorrel naar kleurstofkorrel
4. Van bladgroenkorrel naar zetmeelkorrel

Welk type plastide komt veel voor in de cellen van een aardappel?

1. kleurstofkorrels
2. bladgroenkorrels
3. zetmeelkorrels
4. geen enkele

Zijn in cel A plastiden aanwezig?

1. nee
2. ja, één soort plastiden
3. ja, twee soorten plastiden
4. ja, drie soorten plastiden

Andere organellen (VWO)

• Sommige organellen niet zichtbaar onder lichtmicroscoop
• Elektronenmicroscoop maakt mitochondriën en ribosomen zichtbaar
• Mitochondriën: maken uit suikers energie voor cellen
• Ribosomen: maken eiwitten in de cellen