2.4 Cellen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

 BS2.4 Cellen

+ MICROSCOPIE PRACTICUM WATERPEST

lesdoelen

•  Je kunt de delen van dierlijke cellen benoemen met hun kenmerken en functies
• Je kunt de delen van plantaardige cellen benoemen met hun kenmerken en functies
• Je kent de belangrijkste celorganellen.

Dierlijke cellen

• Celmembraan: dun vliesje dat inhoud cel scheidt van omgeving
• Cytoplasma: water met opgeloste stoffen, waarin organellen zweven
• Celkern: organel, regelcentrum van cel, bevat DNA
• Kernmembraan: vliesje dat kernplasma in celkern houdt

Plantaardige cel

• Vacuole: blaasje met vocht (water en opgeloste stoffen, kleurstoffen)
• Plastiden: bladgroenkorrels,  kleurstofkorrels en zetmeelkorrels
• Celwand: stevig laagje om cel heen, is gemaakt van tussencelstof

Vacuole

Dit is een "blaasje" gevuld met vocht.

Samen met de celwand zorgt de vacuole voor stevigheid.

Plastiden

• Bladgroenkorrels: hierdoor zijn planten groen, hier vindt fotosynthese plaats
• Kleurstofkorrels: gele, oranje of rode kleur, lokmiddel
• Zetmeelkorrels: kleurloos, hier wordt zetmeel opgeslagen
  --> Plastiden kunnen van het ene type veranderen in een ander type 

Celorganellen: delen van een cel met een eigen functie

Met een elektronenmicroscoop kun je ook celorganellen bekijken!

Aan de slag

Practicum 11 blz. 160
Microscopie van de waterpestplant

Preparaat

De microscoop klaarzetten

1. Vastpakken aan het statief, hand onder de voet
2. Rode objectief onder de tubus
3. Tafel helemaal omlaag draaien
4. Diafragma helemaal open
5. Lampje aan

De microscoop gebruiken

1. Leg het preparaat onder de klemmen op de tafel
2. Draai aan de grote schroef tot scherp beeld
3. Het is nu 40x vergroot
4. Draai naar het gele objectief
5. Draai aan de kleine schroef tot scherp beeld
6. Het is nu 100x vergroot
7. Draai naar het blauwe objectief
8. Draai aan de kleine schroef tot scherp beeld
9. Het is nu 400x vergroot
10. Maak nu een biologische natuurgetrouwe tekening van wat je ziet

De microscoop opruimen

1. Tafel helemaal omlaag draaien
2. Zwarte objectief onder de tubus
3. Preparaat wegpakken
4. Lampje uit
5. Vastpakken aan statief, hand onder voet

Sleep het organel naar de juiste afbeelding

Alleen Plantencel

Planten- en dierlijke cel

Celkern

celmembraan

Bladgroenkorrels

Celwand

Cytoplasma

Vacuole

Kernmembraan

Welke van de vier is de dierlijke cel?

1. 
2. 
3. 
4. 

Wat heeft een plantencel wel
wat een dierlijke cel niet heeft?

1. celkern
2. cytoplasma
3. celmembraan
4. bladgroenkorrels

Hoe heet het vlies om een (dierlijke) cel heen?

1. cytoplasma
2. celmembraan
3. celwand
4. celorganel

De drie typen plastiden zijn:

1. bladgroen-, zetmeel- en waterpestkorrels
2. zetmeel-, waterpest- en kleurstofkorrels
3. kleurstof-, paprika- en zetmeelkorrels
4. kleurstof-, bladgroen- en zetmeelkorrels

Welke plastiden zitten er in het vlies van een rode ui?

1. Bladgroenkorrels
2. Zetmeelkorrels
3. Kleurstofkorrels
4. Geen

Deze plastiden maken zuurstof:

1. zetmeelkorrels
2. bladgroenkorrels
3. huidmondjes
4. kleurstofkorrels

Bladgroenkorrels zijn een voorbeeld van plastiden

1. Juist
2. Onjuist

Als een tomaat rijpt gebeurt er iets met de kleur, hij gaat namelijk van een groene naar een rode kleur.
Een type plastide verandert in een andere type plastide.

Welk type plastide veranderde in welk andere?

1. Van zetmeelkorrel naar kleurstofkorrel
2. Van kleurstofkorrel naar bladgroenkorrel
3. Van bladgroenkorrel naar kleurstofkorrel
4. Van bladgroenkorrel naar zetmeelkorrel

Welk type plastide komt veel voor in de cellen van een aardappel?

1. kleurstofkorrels
2. bladgroenkorrels
3. zetmeelkorrels
4. geen enkele

Zijn in cel A plastiden aanwezig?

1. nee
2. ja, één soort plastiden
3. ja, twee soorten plastiden
4. ja, drie soorten plastiden

Teken een plantaardige cel met de bijbehorende organelen

Plantaardige cel

• Vacuole: blaasje met vocht (water en opgeloste stoffen, kleurstoffen)
• Plastiden: bladgroenkorrels,  kleurstofkorrels en zetmeelkorrels
• Celwand: stevig laagje om cel heen, is gemaakt van tussencelstof