H7: Verlichting

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H7: Verlichting en verlicht absolutisme

Kenmerkend aspecten:

Rationeel optimisme en 'verlicht' denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen 

Voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme)

Uitbouw van de Europese overheersing 

De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap 

Wat is de verlichting?

De Verlichting bouwt voort op:

- de renaissance 

- het humanisme 

- wetenschappelijke revolutie 

Verlichting: ideeën en idealen

- Gebruik je verstand (ratio)

- kennis 

- vooruitgangsdenken

- voor verdraagzaamheid, tegen vooroordelen 

- natuurlijke rechten: vrijheid en gelijkheid 

De verlichting is overal!

- Zelfs bij het ancien regime (het 'oude bestuur') 

Maar niet bij Lodewijk de 14e

- Zonnekoning 

- Absoluut vorst (absolutisme)

- Standenmaatschappij (geestelijkheid - adel - boeren/burgers)

- Droit divine

Wel bij Frederik van Pruisen

- Pruisen in het Duitse Rijk 

- Absoluut 'verlicht' vorst 

- Itt Franse vorst wel geïnteresseerd in zijn onderdanen 

- Kartöffelköning (want Kartoffelbefehl)

Franse revolutie 

- Koning absolute macht

- Burgers (wel belasting, geen politieke invloed)

- Boeren (herendiensten, hoge pacht en zware belastingen)

1780: Politieke/economische crisis in Frankrijk

- lege schatkist

- Verlichtingsdenkers gevangen of verbannen 

- Strenge winter van 1788 - 1789 (mislukte graanoogst, hoge broodprijzen, honger)