Zinsontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Zinsontleding

Werkwoords-

vormen

• Persoonsvorm

• Voltooid deelwoord

• Infinitief

Wat is de persoonsvorm?
'Waarom wandelt Kees de avondvierdaagse?'

1. Waarom
2. Er is geen persoonsvorm.
3. wandelt

Wat is de persoonsvorm?
'In zijn broek heeft Tsjerk een scheur.'

1. zijn
2. Tsjerk
3. heeft
4. Er is geen persoonsvorm.

Wat is de persoonsvorm?
'Kees is vandaag tot 14:05 naar school geweest.'

1. vandaag
2. school
3. is
4. geweest

Eerst de PV vinden en dan de zin in zinsdelen verdelen.

Een zinsdeel kan een woord, maar ook een groepje woorden zijn .

Ieder 'stukje' van de zin dat je voor de PV kunt plaatsen is een apart zinsdeel.

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin? 'Achmed wil graag een zoen geven aan Amira.'

1. 3
2. 5
3. 4
4. 6

Hoeveel zinsdelen heeft deze zin?
' De fiets van mijn broer stond in de schuur van mijn ouders.'

1. 2
2. 4
3. 3
4. 5

Zinsdelen: werkwoordelijk gezegde 

Ne deze les weet je hoe je deze zinsdelen vindt.

Leg nu in je eigen woorden uit wat het werkwoordelijk gezegde is

Werkwoordelijk gezegde

• Alle werkwoorden uit de zin
• Dus: persoonsvorm + andere werkwoorden uit de zin

Zinsdelen:  onderwerp

Ne deze les weet je hoe je deze zinsdelen vindt.

Leg nu in je eigen woorden uit wat het onderwerp is

Onderwerp

Zinnen bestaan uit zinsdelen. 

Het onderwerp (ow) is ook een zinsdeel.

Onderwerp

1. Zoek de persoonsvorm
2. Vraag: wie of wat + persoonsvorm
3. Het antwoord op die vraag is het onderwerp

Zinsdelen: Lijdend voorwerp

Na deze les kun je het lijdend voorwerp vinden

Leg nu in je eigen woorden uit wat het lijdend voorwerp is

Lijdend voorwerp

Wie/wat + onderwerp + gezegde?

Wat is het lijdend voorwerp?
'De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.'

1. De jongens
2. sneeuwballen
3. het schoolplein
4. Er is geen lijdend voorwerp

Wat is het lijdend voorwerp?
'Maaike is door twee klasgenoten gepest via Whats-app.'

1. twee klasgenoten
2. Maaike
3. gepest
4. Whats-app

Wat is het lijdend voorwerp?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. Peter
2. gisteren
3. scooterrijbewijs
4. Er is geen lijdend voorwerp

Zinsdelen: meewerkend voorwerp

Na deze les kun je het meewerkend voorwerp vinden

Zinsdelen

• Persoonsvorm
• Werkwoordelijk gezegde
• Onderwerp
• Lijdend voorwerp
  
• Meewerkend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Aan wie of voor wie + gezegde + onderwerp en lijdend voorwerp

Hoe vind je het meewerkend voorwerp?

1. Zoek eerst de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp. 

2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Wat is het meewerkend voorwerp?
'Mijn oma appt mij het recept.'

1. Mijn oma
2. mij
3. het recept
4. Er is geen meewerkend voorwerp

Wat is het meewerkend voorwerp?
'De jongen schrijft een liefdesbrief aan zijn vriendin.'

1. De jongen
2. een liefdesbrief
3. aan zijn vriendin
4. Er is geen meewerkend voorwerp

even oefenen...

1. De jongens gooiden sneeuwballen op het schoolplein.

2. Maaike is door twee klasgenoten gepest via whatsapp.

3. Razend gooide de leraar een krijtje door het lokaal.

4. Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs I gehaald.

even oefenen...

1. De jongens I gooiden I sneeuwballen Iop het schoolplein.

ow - pv/wwg - lv - bwb

2. Maaike I is I door twee klasgenoten I gepest I via whatsapp.
Ow - pv/wwg - bwb - wwg - bwb

3. Razend I gooide I de leraar I een krijtje I door het lokaal.

bwb- pv/wwg- ow- lv- bwb

4. Peter I heeft I gisteren I zijn scooterrijbewijs I gehaald.

ow-pv/wwg-bwb-lv-wwg

28/11: 2M

2N: Blok 2, grammatica, opdracht 1. 

Wat moet je weten en kunnen?

Zinsdelen

1. Het werkwoordelijk gezegde in een zin benoemen
   
2. Het onderwerp in een zin benoemen
3. Het lijdend voorwep kunnen vinden
4. Het meewerkend voorwerp
5. De bijwoordelijke bepalingen

Bijwoordelijke bepaling

Je moet eerst de andere stappen doorlopen.

Je mag pas als laatste de bijwoordelijke bepalingen gaan benoemen!

Zinsontleden