H3 Spelling ww: lastige werkwoordsvormen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Doel van deze les:

• Ik kan de persoonsvormen in de tegenwoordige tijd op -d en -dt correct spellen.

Wat gaan we deze les doen?

• Wat weet je al?
• Uitleg Spelling ww  H3 - pvtt
• Zelf aan de slag! 

Wat weet je al?

Pak pen en papier. Schrijf de correcte vorm op.

• De leerling-verpleegster ... (verbinden) de wond zo zorgvuldig mogelijk.
• Na een moeizaam begin ... (werken) Maurice nu hard voor een mooi cijfer.
• ... (vertrouwen) jij Era jouw nieuwe spijkerjack toe?
• Morgen ... (worden) jij om 9.00 uur verwacht bij de orthodontist.

Startopdracht (antwoorden)

Pak pen en papier. Schrijf de correcte vorm op.

• De leerling-verpleegster verbindt de wond zo zorgvuldig mogelijk.
  
• Na een moeizaam begin werkt Maurice nu hard voor een mooi cijfer.
  
• Vertrouw jij Era jouw nieuwe spijkerjack toe?
  
• Morgen word jij om 9.00 uur verwacht bij de orthodontist.

Tip: gebruik smurfen of lopen

 H3 Spelling WW - persoonsvorm tegenwoordige tijd

Bij de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd (pvtt) hoor je vaak niet of je het werkwoord met een -d of met -dt schrijft. Het klinkt immers hetzelfde. De regel is als volgt:

• Bij ik of jij achter het ww schrijf je alleen de ik-vorm: ik raad - hij raadt
• Bij jij voor het ww en hij, zij, u en het schrijf je ik-vorm + t: vind jij - zij vindt

Tip: Vul het werkwoord 'lopen' of 'smurfen' in op de plaats van het oorspronkelijke ww en je hoort of je een -t moet schrijven.

Persoonsvorm         > T.T.

                                       

                                        > V.T.

Geen persoonsvorm   

1. Ik of jij/je erachter = ik-vorm

2. ev: jij/hij/zij/het = ik-vorm + t

3. mv: wij/jullie/zij = hele werkwoord

 H3 Spelling WW - persoonsvorm tegenwoordige tijd

Vergelijk met 'lopen'!

De ik-vorm van lopen is loop.

De ik-vorm van antwoorden is antwoord.

De ik-vorm van sparen is spaar.

ik loop - ik antwoord - ik spaar

loop jij? - antwoord jij? - spaar jij?

jij loopt - jij antwoordt - jij spaart

hij loopt - hij antwoordt - hij spaart

loopt hij? - antwoordt hij? - spaart hij?

 H3 Spelling WW - persoonsvorm tegenwoordige tijd

-d of - dt?

-'dt' kan nooit (!!!!!) als er in het hele werkwoord geen d zit

jij verbouwdt is dus fout!!!!

Want: hele ww is verbouwen

-en eraf + t = jij verbouwt (tt)

-dt kan dus alleen bij woorden waar al een -d in zit (maar niet altijd!)

- branden

- laden

- worden

Wat gebeurt er als jij achter de pv komt?

Ik	Jij (ervoor)	Hij
brand	brandt	brandt
laad	laadt	laadt
word	wordt	wordt
smur f	smur ft	smur ft

Dit kan verwarren of verduidelijken: je schrijft dus een ww niet met -dt maar je zet een -t achter de ik-vorm.

 H3 Spelling WW - persoonsvorm tegenwoordige tijd

Persoonsvorm         > T.T.

                                       

                                        > V.T.

Geen persoonsvorm   >    voltooid deelwoord ('t ex-Kofschip)

                                           >    bijvoeglijk naamwoord (zo kort mogelijk)

                                           >    onvoltooid deelwoord ( hele ww + -d)

                                           >    gebiedende wijs (ik-vorm)

                                           >    infinitief (hele ww)

1. Ik of jij/je erachter = ik-vorm

2. ev: jij/hij/zij/het = ik-vorm + t

3. mv: wij/jullie/zij = hele werkwoord

Sterke werkwoorden: veranderen van tijd

Zwakke werkwoorden: ik-vorm + te(n)/de(n)

Oefenen

Jeroen (worden) bijna 14 jaar.

1. word
2. wordt

(worden) Jeroen bijna 14 jaar?

(tip: vervang door lopen of smurfen)

1. word
2. wordt

Hij (bevrijden) de orka uit het dolfinarium.

1. bevrijd
2. bevrijdt

(bevrijden) hij de orka uit het dolfinarium?

1. bevrijd
2. bevrijdt

(bevrijden) jij de orka uit het dolfinarium?

1. bevrijd
2. bevrijdt

Jij (laden) mijn telefoon op.

1. laad
2. laadt

(antwoorden) jij voor zijn beurt?

1. antwoord
2. antwoordt

Persoonsvorm         > T.T.

                                       

                                        > V.T.

Geen persoonsvorm   >    voltooid deelwoord ('t Kofschip)

                                           >    bijvoeglijk naamwoord (zo kort mogelijk)

                                           >    onvoltooid deelwoord ( hele ww + -d)

                                           >    gebiedende wijs (ik-vorm)

                                           >    infinitief (hele ww)

1. Ik of jij/je erachter = ik-vorm

2. ev: jij/hij/zij/het = ik-vorm + t

3. mv: wij/jullie/zij = hele werkwoord

Sterke werkwoorden: veranderen van tijd

Zwakke werkwoorden: ik-vorm + te(n)/de(n)

Check:

Schrijf het juiste antwoord op:

1. (verbranden) je vader zijn rommel?

2. Ik (raden) je aan goed te leren voor de toets. 

3. Hij (melden) zich bij de balie van het gemeentehuis. 

4. (landen) het vliegtuig op de polderbaan?

5. (vermoeden) jij onrecht?

Check (antwoorden):

Schrijf het juiste antwoord op:

1. Verbrandt je vader zijn rommel?

2. Ik raad je aan goed te leren voor de toets. 

3. Hij meldt zich bij de balie van het gemeentehuis. 

4. Landt het vliegtuig op de polderbaan?

5. Vermoed jij onrecht?

Huiswerk (nu aan de slag)

Maak van spelling H3 lastige werkwoordsvormen:

Alle opdrachten