Oefening bij Hst. 6 6.1 en 6.2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Sinds 17 maart dit jaar is de maximum snelheid op snelwegen verlaagd naar 100 km/uur. Hierdoor gebruiken auto's minder brandstof, slijten de banden minder snel en stoten ze minder gassen uit. Op welke gebieden heeft deze maatregel invloed op het milieu?

voedsel

energie

water

grondstoffen

afval

Bekijk het plaatje hiernaast. Hoe kun je het verschil verklaren tussen de gemiddelde belg en de gemiddelde Afrikaan?

1. Er wonen per vierkante meter minder mensen in afrika.
2. Mensen in afrika zijn gemiddeld armer.

Op welke manieren gebruik jij energie?

Waarvoor gebruik je elke dag water?

Voor welke spullen zijn welke grondstoffen nodig?

kleding

mobieltje

fiets

schoolboek

(meerde antwoorden zijn mogelijk)

goud

katoen

ijzer

hout

rubber

aardolie

kobalt

papier

Noem bij elke categorie afval een product wat jij gebruikt: huishoudelijk afval; papier; plastic; afvalwater; afvalgassen

Waar haal jij je eten vandaan?

1. De boodschappen worden voor me gedaan.
2. Ik haal meestal zelf wat bij de supermarkt.

Drinkwater

Dat we onze wc's doorspoelen met schoon drinkwater is natuurlijk een beetje gek. Er is tenslotte geen mens dat uit de wc drinkt. Om drinkwater te besparen kun je gebruik maken van een gescheiden watersysteem. Hierbij kan minder schoon (grijs) water worden gebruikt voor andere doeleinden dan om te drinken.

Hoeveel drinkwater zou je kunnen besparen met een gescheiden watersysteem?

Hoeveel liter water kun je besparen als je niet iedere dag doucht?

Leg uit hoeveel water je kunt besparen met een vegetarisch en een veganistisch dieet.

ecologische voetafdruk

Een inwoner van India gebruikt 0,75 hectare en een Amerikaan wel 8,59. In Nederland komen we gemiddeld aan 4,15 hectare, dat zijn ruim negen voetbalvelden bij elkaar! Wanneer we alle grond op aarde eerlijk verdelen, dan is er voor iedere wereldbewoner 1,7 hectare grond beschikbaar en putten we de aarde ook niet uit.

Waar valt voor Nederland de meeste winst te halen bij de verkleining van onze voetafdruk?

Combineer de juiste zinnen met de woorden:

*Consument

*Producent

*Reducent

*Afvaleters

zet afvalresten om in mineralen

legt energie vast in glucose

verbrand glucose voor energie

eet resten en maakt afval klein

Zet de organismen bij de juiste begrippen.

*Consument

*Producent

*Reducent

*Afvaleters

regenworm

koolmees

gras

paddestoel

kamerplant

koe

mestkever

tuinslak

koolwitje

melkzuurbacterie

Combineer de juiste begrippen.

Fotosynthese

Verbranding

energie uit zonlicht

energie komt vrij

koolstofdioxide

zuurstof

glucose

water

Maak de reactievergelijking van fotosynthese kloppend.

+

+

  ^_______>

zonlicht

koolstofdioxide

zuurstof

water

glucose

Maak de reactievergelijking van verbranding kloppend.

+

+

  ^_______>

verbranding

koolstofdioxide

zuurstof

water

glucose

In welk deel van de kringloop van fotosynthese en verbranding horen de deelnemers van de voedselkringloop?

fotosynthese

verbranding

producent

consument

afvaleter

reducent

Kringloop

De kringloop van verbranding en fotosynthese wordt ook wel koolstofkringloop genoemd. De koolstof (C) wordt door de plant vastgelegd en komt bij verbranding weer vrij.

Welke kringloop zie je in het plaatje hiernaast? En is de kringloop gesloten of niet?

1. zuurstofkringloop; gesloten
2. koolstofkringloop; gesloten
3. zuurstofkringloop; niet gesloten
4. koolstofkringloop; niet gesloten

Is de waterkringloop zoals in het plaatje hiernaast een gesloten kringloop of niet?

1. gesloten
2. niet gesloten

Is de kringloop van de veeteelt, zoals in het plaatje hiernaast, een gesloten kringloop of niet?

1. gesloten
2. niet gesloten

Benoem de nummers 1 t/m 3.

1 =

2 =

3 =

fotosynthese

verbranding

opslag van koolstof

Koolstofkringloop

In het plaatje hiernaast zijn 2 koolstofkringlopen te zien: de kringloop via natuurlijke afbraak (2-3-4) en de kringloop via verbranding in houtkachels (2-3-1).

Welke koolstofkringloop is gesloten? En welke niet?

1. 2-3-1 is een gesloten kringloop
2. 2-3-1 is GEEN gesloten kringloop
3. 2-3-4 is een gesloten kringloop
4. 2-3-1 is GEEN gesloten kringloop

Leg uit waarom de koolstofkringloop via de houtkachel niet gesloten is.

Hiernaast zie je een schematische weergave van de fotosynthese. Vul het plaatje verder in.

water

zonlicht

glucose

zuurstof

koolstofdioxide

De eieren die je in de supermarkt koopt zijn niet van legbatterijkippen. Toch eet jij waarschijnlijk dagelijks legbatterij-eieren. Waar zijn legbatterijen een voorbeeld van?

1. monocultuur
2. intensieve veeteelt

Als je legbatterij-eieren niet los kunt kopen hoe komen die dan toch in je voeding terecht?

Wanneer de melkkoeien buiten komen staan ze vaak op eentonige weilanden te grazen. Waar is dit een voorbeeld van?

1. monocultuur
2. intensieve landbouw
3. intensieve veeteelt en intensieve landbouw
4. monocultuur en intensieve veeteelt

Met welke maatregelen kan een melkboer de productie verhogen? Zet een vinkje bij de goede antwoorden.

Weidegang beperken

Krachtvoer geven

Kalfje bij de koe weghalen