KA 3 Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

KA 3 Ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

Vorige lessen:

Wat is de reden dan we niet veel weten over de prehistorie?

Ander woord voor landbouwrevolutie

Noem twee gevolgen van de Neolithische revolutie.

Wat is het verschil tussen nomadisch leven en sedentair leven?

Feniks, Geschiedenis Werkplaats Memo

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe de eerste steden zijn ontstaan en hoe ze bestuurd werden. 

Recap

1. De levenswijze van jagers en verzamelaars
   
2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

KA 1 

Levenswijze van J-V

KA 2

Ontstaan landbouwsamenlevingen

KA 3

Ontstaan eerste steden

KA 3: Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

Babylon

By the rivers of Babylon...

Babylon betekent 'Poort van God'. Het ligt in Irak, onder Bagdad. De stad was de grootste in de Oudheid, en erg beroemd. De hangende tuinen van Babylon waren een van  de 7 wereldwonderen.

Babylon

- Grootste stad van de oudheid

- Grootste ommuurde leefgemeenschap

Planning

Les 1: Uitleg eerste steden in Mesopotamië

Les 2: Kenmerken eerste steden

Vruchtbare halve maan

Mesopotamië was het vruchtbare gebied tussen de rivieren de Eufraat en de Tigris in het Midden-Oosten (het huidige Irak). 

• Landbouwomstandigheden waren erg gunstig (vruchtbare halve maan), hierdoor groeide dorpen uit tot steden.
• Er ontstonden stadstaten: steden met een zelfstandig bestuur.

Egypte

Rondom de Nijl was er genoeg vruchtbare grond voor de eerste boeren om planten te laten groeien. De Egyptenaren leerden de Nijl's overstromingen te gebruiken voor de landbouw

Mesopotamië

Tussen de grote rivieren de Eufraat en de Tigris ontstond voldoende vruchtbare grond door het slib van de rivieren. Hier ontstonden de eerste grote samenlevingen. 

Wij noemen in deze kaart het gekleurde deel de "Vruchtbare 
Halve Maan."

Agrarisch-urbane samenleving: 

Samenleving waarin de landbouw het allerbelangrijkst is,

maar waarin ook steden bestaan 

Irrigatielandbouw

• september-december
  

• Tijd van de overstroming van de Nijl

• Op het land kan niet worden gewerkt

• Meehelpen aan de bouw van bijvoorbeeld de piramides en de tempels

Gevolgen van de landbouwrevolutie

• Sedentaire revolutie: Van nomade naar vaste woonplaats

Mensen krijgen meer bezittingen

• Ontstaan van steden (stadstaten)

• Er ontstaat meer ongelijkheid: 

De één heeft meer bezittingen dan een ander.

Polytheïstische Godsdienst

Codex van Hammurabi

Cultureel:

Eerste steden ontstonden op heilige plekken waar tempels/ziggurats werden gebouwd. Er ontstond een 

 polytheistische godsdienst.

Economisch:

Boeren betaalden deze belasting in natura, door een deel van hun oogst af te staan. Door de komst van het schrift kon de boekhouding en belastinginning bijgehouden worden.

Sociaal:

 Sterk hiërarchische opbouw. Onderin, zonder enige status, stonden de slaven, daarboven de boeren, vervolgens de ambachtslieden, daarboven de hoge ambtenaren en priesters  en aan het hoofd stond de koning.

Politiek:

Het bestuur werd de taak van een koning. Hij hield toezicht op de organisatie van de irrigatiewerken, hij was opperrechter en hij was opperbevelhebber van het leger. De koning ontleende zijn gezag aan de goden.

Kenmerken eerste steden

(Spijker)schrift Soemeriërs

Hiërogliefen Egyptenaren 

Spijkerschrift

• Eerste schrift: Hiermee begint de Historie op die locatie
  
  
• Ieder vormpje staat voor een klank of lettergreep. 

• De richting, de vorm en de combinatie van de icoontjes kan de betekenis veranderen

De levenswijze van jagers-verzamelaars

Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

Wat heb je geleerd?

• Hoe de overgang van jagers-verzamelaars- naar boerensamenlevingen zich heeft voltrokken.
• De gevolgen van de landbouwrevolutie
• De kenmerken van een landbouwsamenleving.
• Hoe de eerste boeren in Nederland leefden.

Begrippen: landbouwrevolutie, landbouw/agrarisch, sedentair, IJzertijd, ambachten, sociale verschillen, zelfvoorzienend, arbeidsverdeling.

Mesopotamië

1. Polytheïstisch 

2. Leiding bij de opperpriesters door de goden uitverkoren om te regeren

3. Hiernamaals treurig gebeuren

4. Ziggoerats