H1-1 LEZEN Vaste tekststructuur & Leesstrategie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Start op maandag!

Hoe zitten we erbij? 

Goed 

Neutraal 

Niet zo best

Wil je iets vertellen? Hoeft niet, mag wel!

wat gaan we doen met Nederlands

herhalen leesstrategieën

herkennen vaste tekststructuren

slides LessonUp

Nederlands 

(H. en V.) Maak H1   Startopdracht en opdracht 1

Klaar? Laat zien, kijk na. 

(H. en V.) H1. P. 12 en 13 Maak H1 Startopdracht en opdracht 1. 

Bekijk de theorie over vaste tekststructuren.

Leesstrategieën

Je kent 4 leesstrategieën:

oriënterend lezen 

globaal lezen 

precies lezen 

zoekend lezen

hele tekst lezen

onderwerp vd tekst vinden

scannen voor bepaalde info

wat voor soort tekst is het

oriën-terend lezen lezen

globaal lezen

precies lezen

zoekend lezen

Leesstrategieën

Je kent 4 leesstrategieën:

oriënterend lezen (onderwerp van de tekst vinden)

globaal lezen (wat voor soort tekst is het)

precies lezen (hele tekst lezen)
zoekend lezen (scannen voor bepaalde info)

Vaste tekststructuren

De meeste teksten bestaan uit

inleiding

middenstuk

slot

Vaste tekststructuren

Die driedeling kun je terugzien in verschillende 

vaste tekststructuren

Er zijn er veel, jullie moeten er 7 kennen 

1. aspectenstructuur

De aspectenstructuur geeft verschillende kenmerken van het onderwerp 

Voorbeeld: recensie

Voor

inleiding	onderwerp
middenstuk	diverse aspecten van het onderwerp
slot	samenvatting

2. verleden/heden/toekomststructuur

De verleden/heden/toekomststructuur geeft een vergelijking tussen vroeger en nu 

Voorbeeld: Geschiedenis van Nederland 1921-2021

Voor

inleiding	onderwerp
middenstuk	situatie vroeger - situatie nu
slot	conclusie of situatie in de toekomst

3. voor- en nadelenstructuur

De voor- en nadelenstructuur geeft verschillende kanten van een onderwerp 

Voorbeeld: Wel of geen kortere zomervakantie?

Voor

inleiding	onderwerp, vraag of stelling
middenstuk	voor- en nadelen
slot	afweging

4. vraag/antwoordstructuur

De vraag/antwoordstructuur beantwoordt een vraagstuk in de tekst

Voorbeeld: Hoe verzorg je een hond?

Voor

inleiding	vraag
middenstuk	antwoorden
slot	samenvatting

5. argumentatiestructuur

De argumentatiestructuur beantwoordt een vraagstuk in de tekst

Voorbeeld: betoog, debat

Voor

inleiding	standpunt
middenstuk	argumenten voor en tegen
slot	herhaling stelling

6. probleem/oplossingstructuur

De probleem/oplossingstructuur biedt een oplossing voor een probleem

Voorbeeld: Stikstof verminderen in Nederland

Voor

inleiding	probleem
middenstuk	gevolgen/oorzaken/oplossingen
slot	de beste oplossing

7. verklaringsstructuur

De verklaringsstructuur verklaart een bepaald verschijnsel

Voorbeeld: Waarom draait de aarde om de zon?

Voor

inleiding	bepaald verschijnsel
middenstuk	kenmerken/voorbeelden
slot	samenvatting

Kortom, ook al is alcohol niet gezond, het kan wel voor hele leuke avonden zorgen.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. vraag/antwoordstructuur
4. voor/nadelenstructuur

In de volgende alinea worden de geschiedenis, de topografie en de cultuur van Spanje besproken.

1. verklaringsstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Het vieren van Sinterklaas is door de jaren heen erg veranderd in de Nederlandse cultuur.

1. verklaringsstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Isaac Newton heeft in verschillende stukken geschreven over het fenomeen zwaartekracht.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. vraag/antwoordstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Nederland moet minder vlees eten, maar de boeren moeten nog wel een inkomen houden, bv. door champignonteelt.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. probleem/oplossingstructuur
4. voor/nadelenstructuur

Dit document geeft tips over wat je allemaal moet doen om een huis te kunnen kopen.

1. vraag/antwoordstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/hedenstructuur
4. voor/nadelenstructuur

aan de slag - LEZEN H1 en H2

 Maak 

opdracht 2 van Hoofdstuk 2 

(blz. 50-51)

NN 3 - LEZEN 3 
ARGUMENTATIESTRUCTUREN

 Je herhaalt wat feiten/meningen/argumenten zijn

Je kan argumentatiestructuren herkennen. 

feit

mening / standpunt

argument

waarmee je iets onderbouwt

iets wat waar of niet waar is

wat iemand vindt

feiten/meningen/argumenten

Feiten: kun je controleren (is het waar / niet waar?)

Meningen: iets wat iemand vindt (eens of oneens zijn)

Argumenten: uitleg waarom iemand iets vindt (signaalwoorden: want, omdat, namelijk...)

Het Vituscollege heeft 2 gymzalen.

1. feit
2. mening
3. argument

Het Vituscollege staat op een mooie plek,

1. feit
2. mening
3. argument

want er staan veel bomen rondom de school.

1. feit
2. mening
3. argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Ik vind 'The Cell' een spannende film.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Morgen moet ik naar de tandarts.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

argumentatiestructuren

Enkelvoudige argumentatie:

schrijver gebruikt 1 argument

Zomervakantie moet korter want leerlingen vergeten anders alles wat ze geleerd hebben.

argumentatiestructuren

 

Meervoudige argumentatie:
schrijver gebruikt 2 of meer argumenten

Zomervakantie moet korter want leerlingen vergeten anders alles wat ze geleerd hebben en ouders kunnen niet zoveel vrij krijgen.

argumentatiestructuren

onderschikkende argumentatie:

schrijver gebruikt argumenten die andere argumenten ondersteunen

Zomervakantie moet korter want leerlingen vergeten anders alles wat ze geleerd hebben omdat ze dan heel lang geen les hebben gehad.

Ik zwem liever in het zwembad dan in de zee, want dat vind ik schoner.

1. enkelvoudig
2. meervoudig
3. onderschikkend

Ik zwem liever in het zwembad dan in de zee, want dat vind ik schoner, omdat er geen vissen zijn.

1. enkelvoudig
2. meervoudig
3. onderschikkend

Ik zwem liever in het zwembad dan in de zee, want dat vind ik schoner en er zijn betere faciliteiten.

1. enkelvoudig
2. meervoudig
3. onderschikkend

aan de slag - LEZEN H3

 Maak 

opdracht 2 en 3 van Hoofdstuk 3 

(blz. 94-95-96)