V3 lezen H1, H2 en H3: vaste tekststructuren + argumentatie

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Vaste tekststructuren

NN, hoofdstuk 1 en 2 - LEZEN

Doelen

- Je kunt een tekst indelen in een inleiding, middenstuk en slot.

- Je kunt in eigen woorden formuleren wat vaste tekststructuren zijn.

- Je begrijpt de functie/het belang ervan

- Je kunt de meest voorkomende vaste tekststructuren herkennen in een tekst (7 in totaal)

Vaste structuur

De meeste teksten hebben een vaste indeling:

-inleiding

- middenstuk (kern)

-slot

Ook hebben ze vaak een vaste structuur.

Tekststructuren

Waarom?

Als je de structuur van een tekst herkent, ...

• begrijp je de tekst beter
  
• kun je de tekst eenvoudig samenvatten
  
• kun je zelf ook beter teksten schrijven
  

Welke vaste tekststructuur is zeker niet geschikt voor een uiteenzetting?(informatieve tekst)

1. Een aspectenstructuur
2. Een vraag-antwoord-structuur
3. Een argumentatie-structuur
4. Een verklaringstructuur

Een tekst kan altijd maar één tekststructuur hebben.

1. waar
2. niet waar

Hoeveel vaste tekststructuren zijn er?

1. 7
2. 5
3. 9
4. 8

1. argumentatiestructuur

De argumentatiestructuur beantwoordt een vraagstuk in de tekst

Voorbeeld: betoog, debat

Voor

inleiding	standpunt
middenstuk	argumenten voor en tegen + weerlegging
slot	herhaling stelling

2. aspectenstructuur

De aspectenstructuur geeft verschillende kenmerken van het onderwerp 

Voorbeeld: recensie

Voor

inleiding	onderwerp
middenstuk	diverse aspecten van het onderwerp
slot	samenvatting

3. verklaringsstructuur

De verklaringsstructuur verklaart een bepaald verschijnsel

Voorbeeld: Kaalheid bij mannen

Voor

inleiding	bepaald verschijnsel
middenstuk	kenmerken/voorbeelden
slot	samenvatting

4. voor- en nadelenstructuur

De voor- en nadelenstructuur geeft verschillende kanten van een onderwerp 

Voorbeeld: Wel of geen kortere zomervakantie?

Voor

inleiding	onderwerp, vraag of stelling
middenstuk	voor- en nadelen
slot	afweging en conclusie

5. probleem/oplossingstructuur

De probleem/oplossingstructuur biedt een oplossing voor een probleem

Voorbeeld: Stikstof verminderen in Nederland

Voor

inleiding	probleem
middenstuk	gevolgen/oorzaken/oplossingen
slot	de beste oplossing

6. verleden/heden/toekomststructuur

De verleden/heden/toekomststructuur geeft een vergelijking tussen vroeger en nu 

Voorbeeld: Geschiedenis van Nederland 1921-2021

Voor

inleiding	onderwerp
middenstuk	situatie vroeger - situatie nu
slot	conclusie of situatie in de toekomst

7. vraag/antwoordstructuur

De vraag/antwoordstructuur beantwoordt een vraagstuk in de tekst

Voorbeeld: Hoe verzorg je een hond?

Voor

inleiding	vraag
middenstuk	antwoorden
slot	samenvatting

Kortom, ook al is alcohol niet gezond, het kan wel voor hele leuke avonden zorgen.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. vraag/antwoord structuur
4. voor/nadelenstructuur

In de volgende alinea worden de geschiedenis, de topografie en de cultuur van Spanje besproken.

1. verklaringsstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/heden/ toekomst structuur
4. voor/nadelenstructuur

Het vieren van Sinterklaas is door de jaren heen erg veranderd in de Nederlandse cultuur.

1. verklaringsstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/heden/ toekomst structuur
4. voor/nadelenstructuur

Isaac Newton heeft in verschillende stukken geschreven over het fenomeen zwaartekracht.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. vraag/antwoord structuur
4. voor/nadelenstructuur

Nederland moet minder vlees eten, maar de boeren moeten nog wel een inkomen houden, bv. door champignonteelt.

1. verklaringsstructuur
2. argumentatiestructuur
3. probleem/oplossing structuur
4. voor/nadelenstructuur

NN 3 - LEZEN 3 
ARGUMENTATIE

 Je herhaalt wat feiten/meningen/argumenten zijn

Je kan argumentatiestructuren herkennen. 

argumentatie

NN, hoofdstuk 3 - LEZEN

NN 3 - LEZEN 3 
ARGUMENTATIE

 Je herhaalt wat feiten/meningen/argumenten zijn

Je kan argumentatiestructuren herkennen. 

feit

mening / standpunt

argument

waarmee je iets onderbouwt

iets wat waar of niet waar is

wat iemand vindt

feiten/meningen/argumenten

Feiten: kun je controleren (is het waar / niet waar?)

Meningen: iets wat iemand vindt (eens of oneens zijn)

Argumenten: uitleg waarom iemand iets vindt (signaalwoorden: want, omdat, namelijk...)

Het RML heeft 2 gymzalen.

1. feit
2. mening
3. argument

Het RML ligt op een gunstige locatie,

1. feit
2. mening
3. argument

want de school ligt vlakbij het centrum.

1. feit
2. mening
3. argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Ik vind 'The Cell' een spannende film.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

Staat hier een feit, mening of argument?

Morgen moet ik naar de tandarts.

1. Feit
2. Mening
3. Argument

argumentatie

Enkelvoudige argumentatie:

schrijver gebruikt 1 argument

Zomervakantie moet korter want leerlingen vergeten anders alles wat ze geleerd hebben.

argumentatie

 

Meervoudige argumentatie:
schrijver gebruikt 2 of meer argumenten

Zomervakantie moet korter want leerlingen vergeten anders alles wat ze geleerd hebben en ouders kunnen niet zoveel vrij krijgen.

argumentatie

onderschikkende argumentatie:

schrijver gebruikt argumenten die andere argumenten ondersteunen

Zomervakantie moet korter want leerlingen vergeten anders alles wat ze geleerd hebben omdat ze dan heel lang geen les hebben gehad.

Ik zwem liever in het zwembad dan in de zee, want dat vind ik schoner.

1. enkelvoudig
2. meervoudig
3. onderschikkend

Ik zwem liever in het zwembad dan in de zee, want dat vind ik schoner, omdat er geen vissen zijn.

1. enkelvoudig
2. meervoudig
3. onderschikkend

Ik zwem liever in het zwembad dan in de zee, want dat vind ik schoner en er zijn betere faciliteiten.

1. enkelvoudig
2. meervoudig
3. onderschikkend

aan de slag - LEZEN H3

 Maak 

opdracht 1 + 2 + 4 of 5 van 

Hoofdstuk 3 

(blz. 82-86)

even herhalen...

De alinea

• Een tekst is verdeeld in alinea's.
• De zin die het belangrijkste van een alinea weergeeft, noem je de kernzin.
• De kernzin is vaak de eerste, tweede of de laatste zin van een alinea!

 Tekstverbanden

• Zinnen in een tekst staan met elkaar in verband. Zinnen die bij elkaar horen vormen samen een alinea. 
• In een goede tekst hangen woorden, zinnen en alinea's met elkaar samen, dit noem je tekstverband. 
• Enkele voorbeelden: chronologisch, concluderend , opsommend, tegenstellend, oorzakelijk. 
• Tekstverbanden kun je herkennen aan signaalwoorden-> zie NN  blz 258-259

Welke tekstverbanden ??

chronologisch

opsommend

toelichtend

tegenstellend

redengevend

oorzakelijk

concluderend

doel-middel

samenvattend

vergelijkend

Signaalwoorden

opsommend: en, ook, bovendien / chronologisch: eerst, daarna, voordat

tegenstellend: maar, hoewel, toch

redengevend: omdat, want / oorzakelijk: door, doordat, zodoende

voorwaardelijk: als..., dan..., mits, tenzij

doel - middel: opdat, om te, daarmee, door middel van

vergelijkend: zoals, zo, evenals, in vergelijking met, soortgelijk(e)

toelichtend: bijvoorbeeld, zo, zoals, ter illustratie

samenvattend: kortom, samengevat, met andere woorden,

concluderend: dus, concluderend, kortom, daarom, al met al

https://create.kahoot.it/details/6769b180-8a10-42a6-80c5-dab1936b1c9e

Nieuw Nederlands

vaste tekststructuren en argumentatie

7 opdrachten:

H1: opdrachten 2 + 3 of 4

H2: 1 + 3 of 4

H3: 1 + 2 + 4 of 5