Palliatieve zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

De dood, palliatieve fase en terminale fase 

Palliatieve zorg

Doel

Na deze les ...

- weet je wat het verschil is tussen palliatieve- en terminale zorg?

- kan je benoemen wat het doel is van palliatieve zorg.

-ken je de verzorgende taken binnen palliatieve zorg en het stervensproces.

 

Wat weet je van palliatieve zorg?

Wat is het verschil tussen palliatieve en terminale fase? Zoek op (5 min)

Palliatieve zorg

• Doel: goede kwaliteit van leven, als genezen
  niet meer mogelijk is
• Leven volgens eigen wensen en keuzes
  
• Voorkomen/verlichten van klachten/ ongemakken (comfortbeleid)
  
• ‘Leven toevoegen aan de dagen, in plaats van dagen toevoegen aan het leven’
  

3 kenmerken palliatieve zorg

1. Acceptatie van de dood en het aanstaande sterven
   
2. Totale medische, mentale, sociale en spirituele zorg
3. De patient samen met zijn naasten vormt een eenheid

Wat is jouw taak, als verpleegkundige, binnen palliatieve zorg?

Terminale zorg

• Levensverwachting minder dan drie maanden
• Nadruk op de laatste levensfase
• Zorgen dat iemand goed kan sterven

Terminale fases

• Pre-terminale: 3-6 mnd > stabiliteit
• Terminale: enkele weken tot 2 à 3 mnd > achteruitgang
• Stervensfase: enkele uren tot dagen > snelle achteruitgang 

Wat is een doel van palliatieve zorg?

1. Zo lang mogelijk blijven leven
2. Zo lang mogelijk gezond blijven
3. Kwaliteit van leven
4. Kwaliteit van sterven

Palliatieve zorg begint als het moment van sterven dichterbij komt

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een doel van terminale zorg?

1. Zo lang mogelijk blijven leven
2. Zo lang mogelijk gezond blijven
3. Kwaliteit van leven
4. Kwaliteit van sterven

Op welke plaatsen wordt palliatieve zorg verleend?

Opdracht (15 min)

Maak een overzicht van veelvoorkomende symptomen en complicaties in de stervensfase (zie theorie). Welke interventies zijn hierin mogelijk?

Lichamelijke veranderingen

• Slap worden gezichtsspieren
• 'Gebroken' ogen
• Verminderde zintuigelijke functies
• Verslapping spieren
• Vermindering hartfunctie
• Stoornissen spijsvertering
• Incontinentie
• Decubitus
• Pijn
• Ademhalingsstoornissen 

Veranderingen in stervende fase

• Reflexen zijn er nauwelijks
• Moeilijke ademhaling/Cheyne stokes 
• Klamme koude huid
• Vlekken op de huid
• Hartslag wordt weker
• Starende blik
• Bewustzijnsverlies
• Ernstige hikaanvallen
• Hoesten zonder slijm te kunnen opgeven
• Grauwe gelaatskleur
• Onrust, soms sterke verwardheid

De dood is ingetreden:

• Hart staat stil
  
• Ademhaling is gestopt
• Gevoelloosheid
• Totale spierverslapping
• Lijkvlekken
• Lichaamswarmte verdwijnt geleidelijk
• Lijkstijfheid

Zorg na het overlijden

• Vaststellen doodsoorzaak en tijdstip
• Zorg voor jezelf
• Zorg voor familie leden
• Zorg voor medebewoners
• Zorg voor collega's 
• Laatste verzorging
• Religieuze groepen
• Andere culturen

Euthanasie

Wat weet je van
euthanasie?

Palliatieve sedatie	Euthanasie
Lijden verlichten	Lijden stoppen
Niet-levensverkortend	Levensverkortend
Bewustzijn verlagen	Doden
Terminale fase	Niet-terminale fase
Door arts en verpleging	Alleen door arts

Grieks voor:

eu = goede   

thanatos = dood  

 

Samen:  

 goede dood 

Wat is euthanasie?

Euthanasie is een actieve levensbeëindiging op verzoek van de zorgvrager zelf.  

In de meeste landen is euthanasie bij wet verboden en wordt het vervolgd als een misdrijf. In enkele landen, waaronder Nederland en België, is euthanasie gelegaliseerd.  

Euthanasiewet

Wet toetsing levensbeëindiging op verzoek en hulp bij zelfdoding trad in werking op 1 april 2002.

Euthanasie en hulp bij zelfdoding zijn strafbaar tenzij

• Aan 6 zorgvuldigheidscriteria wordt voldaan
  
• Uitgevoerd door arts
  
• Gemeld aan de gemeentelijk lijkschouwer
  

Zijn er speciale regels voor euthanasie bij dementie? Zo ja, welke?

Wat heb jij geleerd deze les?

Niks

Opheldering

Nieuw

Alles was nieuw