§5.2 Katalyse en energiediagrammen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De reactie snelheid wordt gemeten van de reactie tussen magnesium en zoutzuur. (y-as = reactiesnelheid)

Proef 1: Magnesium is in poedervorm.

Proef 2: Dezelfde hoeveelheid magnesium is in lintvorm.

Welke grafiek klopt?

vorige keer

reactiesnelheid hangt af van

- soort stof

- concentratie

- verdelingsgraad

- temperatuur

vandaag : katalysator + energiediagrammen

energie-effecten

In elke stof zit chemische energie opgeslagen.

Bij elke chemische reactie is er een energie-effect:

Er kan energie vrijkomen of energie nodig zijn (ingaan)

Energie vaak in de vorm van warmte. (soms ook licht of geluid)

Endotherm

Exotherm

activeringsenergie, om de reactie te starten

Papier reageert met zuurstof. Toch gebeurt dat (gelukkig) niet spontaan. Er is actieveringsenergie voor nodig.

exotherm, want de reactie producten hebben minder chemische energie.

Het verschil in energie komt vrij = reactie warmte.

Activeringsenergie is nodig om de reactie op gang te brengen.

endotherm, want de reactie producten hebben meer chemische energie.

Het verschil in energie is erin gestopt.

Activeringsenergie is nodig om de reactie op gang te brengen en op gang te houden. (zonder energie stopt de reactie meteen)

katalysator

Een katalysator is een hulpstof die een bepaalde reactie (specifiek)  kan versnellen en bij lagere temperatuur mogelijk maakt.

De katalysator wordt niet verbruikt, maar is na afloop van de reactie over.

Een katalysator is een hulpstof die een bepaalde reactie kan versnellen.

katalysator => activerings-energie gaat omlaag.

enzymen

Enzymen zijn natuurlijke, biologische katalysatoren.

bijvoorbeeld:

                Enzymen in cellen, in maagsap, in speeksel.

Enzymen kunnen gebruikt worden voor de productie van zetmeel uit cellulose.  (§5.2)

amylase

katalase

lipase

Wat is de invloed van een katalysator op de reactie tijd? en op de hoeveelheid waterstof die ontstaat?

1. De reactie tijd wordt langer en er ontstaat evenveel waterstof
2. De reactietijd wordt korter en er ontstaat meer waterstof.
3. De reactietijd wordt korter en er ontstaat evenveel waterstof.
4. De reactietijd blijft gelijk en er ontstaat meer waterstof.

2 H₂ + O₂

2 H2O
 

2  H₂O

Endotherm

Exotherm

       2 H₂ + O₂

De beginstoffen hebben minder chemische energie dan de producten

De beginstoffen hebben meer chemische energie dan de producten

Hoeveelheid chemische energie in de stoffen

Energie effecten

Energie (kJ)

tijd

Wat de reactie vergelijking?

Endotherm of exotherm?

Hoeveel energie komt er vrij/is nodig?

Hoeveel energie is er nodig om deze reactie te starten?

Neem over en schets de grafiek als een katalysator gebruikt wordt.

huiswerk §5.2 bestuderen

opgave 17 tm 21  maken en nakijken.

waterstof gas

(ml)