8.1+8.2 Energie effect

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

8.1 + 8.2 Energie effect

Deze les

• Voorkennis activeren: maak H8 vragen 2 + 4
• Uitleg energie-effect en energieomzettingen
• Opdracht uit lessonup maken
• Uitleg energiediagrammen
• Maken 10AB, 16, 20AB, 21, 23, 25AB

Leerdoelen

• Je maakt kennis met de 12 principes van de groene chemie;
• Je leert om energiediagrammen te tekenen van exotherme en endotherme reacties;
• Je leert het principe van homogene/heterogene katalyse kennen.

Leerdoelen

• Je maakt kennis met de 12 principes van de groene chemie;
• Je leert om energiediagrammen te tekenen van exotherme en endotherme reacties;
• Je leert het principe van homogene/heterogene katalyse kennen.

Leerdoelen

• Je maakt kennis met de 12 principes van de groene chemie;
• Je leert om energiediagrammen te tekenen van exotherme en endotherme reacties;
• Je leert het principe van homogene/heterogene katalyse kennen.

Binas 97F

Wet van behoud van energie

• Energie kan niet verloren gaan!
• Energie kan wel van vorm veranderen:

- warmte

- licht

- elektrische energie

- chemische energie

Exotherm en endotherm

• Exotherm = chemische energie wordt omgezet in andere vorm van energie (Echem neemt af).

• Endotherm = andere vorm van energie wordt omgezet in chemische energie (Echem neemt af).

Voorbeeld: verbranding

• Chemische energie wordt omgezet in licht en warmte.
• Dus een exotherme reactie.

Opdracht

Neem de tabel van de volgende slide over en vul in:

• Energie-effect: exotherm of endotherm
• Reactiewarmte: <0 of >0
• Energie-omzetting: energievorm 1 --> energievorm 2

Energiediagram 

• Exotherm: chemische energie neemt af.
• Activeringsenergie (Eact) nodig.
• Reactiewarmte (       E) is energieverschil. 

Zie boek figuur 8.8

geactiveerde toestand

Energiediagram 

• Endotherm: chemische energie neemt toe.
• Activeringsenergie (Eact) nodig.
• Reactiewarmte (     E) is energieverschil. 

geactiveerde toestand

Activeringsenergie

• Reacties moeten meestal geactiveerd worden: het verloopt niet spontaan.
• Dit noem je de activeringsenergie.
• Een katalysator kan de activeringsenergie verlagen (let op: reactiewarmte blijft hetzelfde!).
• Een katalysator versneld daarmee de reactie, maar wordt zelf niet verbruikt.
• Uitgangspunt 9 van de groene chemie.

Homogene en heterogene katalyse

• Homogeen: katalysator en reactiemengsel in dezelfde fase.
• Heterogeen: katalysator en reactiemengsel in verschillende fase.

BASF De Meern

• Productie en onderzoek naar katalysatoren.
• Bijv. voor vetharding (margarine maken van olie).
• Welk commercieel dilemma zal BASF hebben?

Aan de slag

• Lees 8.1 + 8.2
• Maken 10AB, 16, 20AB, 21, 23, 25AB