Dementie vormen

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1-3

Dementie

lesdoel

Je kent verschillende vormen van dementie:

- wat kenmerken per soort zijn

- verloop van de verschillende vormen

dementie

• dementie is een degeneratieve ziekte, waarbij geheugenverlies en verwardheid optreden
• er zijn verschillende ziekten die vallen onder de term dementie
• de oorzaken van dementie zijn  verschillend...

Alzheimer

• eiwitten (amyloid en tau) veroorzaken klonters en kluwens in de zenuwcel
• daardoor wordt de zenuwcel in zijn werk afgeremd en sterft af

Alzheimer

• steuncellen (gliacellen) van het zenuwstelsel willen de eiwitten opruimen, maar doen dit te agressief
• hierdoor raakt de zenuwcel ook beschadigd en sterft het af.

https://www.hersenletsel-uitleg.nl/gevolgen-per-hersengebied/hippocampus

Vasculaire dementie

• cliënten met deze dementievorm hebben hart- en vaatziekte (gehad)
• suikerziekte
• hersenbloeding of -infarct (beroerte)

klachten

vasculaire dementie

• acuut begin, wisselend verloop
• problemen hangen af van het deel dat beschadigd is
• langzamer denken, spreken en handelen
• slikproblemen, spraakproblemen
• ontbreken van duidelijke geheugen en oriëntatieproblemen
• lastig concentreren
• beweegproblemen
• gevoelsverlies of verlamming
• verandering van stemming
• huilbuien
• apathie

Lewy body-dementie

• wanneer de zenuwcel gevaar loopt, hopen zich eiwitten op
• deze heten Lewy bodies
• te veel van deze Lewy bodies zullen de zenuwcel doen afsterven

klachten

Lewy body dementie

de hersenstam...

• is verantwoordelijk voor bewust laten worden van zintuiglijke prikkels
• coördineert beweging en de souplesse hiervan

klachten

Lewy body dementie

• concentratieverlies
• visuele hallucinaties
• beweegproblemen (trillen en vallen)
• daarna geheugenproblemen
• stramme spieren

Verschil tussen LBD en Parkinsondementie

Bij dementieverschijnselen voor of binnen één jaar na het ontstaan van de ziekte van Parkinson spreekt men van Lewy body dementie; treedt de dementie later in het verloop van de ziekte van Parkinson op, dan spreekt men van Parkinsondementie.

Frontotemporale dementie (FTD) staat ook wel bekend als de ziekte van Pick (spreek uit: Piek) of frontaalkwabdementie. Bij deze vorm van dementie zijn vooral de voorste hersenen beschadigd. Deze zijn verantwoordelijk voor besluitvorming en gedrag, emotionele reacties en taalvaardigheid. Kenmerkend voor FTD zijn persoonlijkheids- en gedragsveranderingen. Het geheugen is vaak nog relatief goed.

mogelijk ligt de oorzaak in een mutatie van een gen op chromosoom 9, dat eiwitten (tau) maakt

Uitingsvormen FTD

1. Veranderingen in gedrag, persoonlijkheid en emoties: ontremd, ongepast gedrag (fatsoensverlies, sociale onhandigheid)
   
2. Veranderingen in taalvaardigheid zoals spreken, begrijpen, lezen en schrijven = primair progressieve afasie (PPA). Een voorbeeld is semantische dementie;
   

    3. Veranderingen in motoriek = corticobasaal syndroom (trillende spieren, vallen)

    1. Veranderingen in gedrag, persoonlijkheid en emoties: je naaste reageert onvoorspelbaar, ongeremd of juist dwangmatig. Je partner of ouder heeft moeite situaties te beoordelen. Dit is de gedragsvariant van FTD. Artsen noemen deze variant nog vaak de ziekte van Pick;

 2.  Veranderingen in taalvaardigheid zoals spreken, begrijpen, lezen en schrijven. Dit heet primair progressieve afasie (PPA). Een voorbeeld van PPA is semantische dementie;

In het semantisch geheugen in je hersenen worden feiten, begrippen en betekenissen opgeslagen. Bij SD beschadigt dit taalgebied. Hierdoor vergeet je naaste de betekenissen van woorden en dingen.

    3. Veranderingen in motoriek. Je naaste heeft moeilijkheden met bewegen, last van trillingen, loopt moeilijk, valt vaak en heeft problemen met de coördinatie. Dit wordt wel het corticobasaal syndroom genoemd.

Veranderingen in gedrag, persoonlijkheid en emoties
-  dwangmatig (obsessief) gedrag
- desinteresse
-  geen inzicht in veranderingen (geen ziekte-inzicht)
 - moeite met waarderen en inschatten
 - kinderlijk gedrag
  - grenzeloos gedrag, geen rekening houden met anderen
 - uitbarstingen van woede en frustratie, niet om kunnen gaan met emoties
- moeite met organiseren en plannen
-  veranderingen in smaak, overeten
- slechte persoonlijke hygiëne

Korsakov

• Geheugenverlies: iemand kan zich dingen die kort geleden zijn gebeurd niet meer herinneren. Oude herinneringen blijven vaak beter bewaard.
  
• Moeite met tijd en plaats: iemand kan moeite hebben om gebeurtenissen in chronologische volgorde te plaatsen. Hij kan zich moeilijker oriënteren in tijd en plaats.
  
• Moeite om personen te herkennen.
• confabuleren

Mensen met korsakov komen door hun geheugenverlies vaak in probleemsituaties terecht die ze zelf niet meer kunnen oplossen. Hierdoor worden ze onzeker en krijgen ze faalangst. De ene persoon met korsakov reageert hierop door zich terug te trekken en geen initiatief meer te nemen. De andere wordt juist agressief.

Oorzaak

Ernstig gebrek aan vitamine B1, vaak door lange tijd veel alcohol.

Zenuwcellen in hersenen aangetast

Wernicke is de fase die soms aan Korsakov voorafgaat.

Symptomen lijken op dementie

• geheugenverlies
• steeds slechter voor jezelf zorgen
• geen ziekte-inzicht
• steeds moeizamer bewegen

Leeftijd: boven de 45 jaar

    Problemen met het (kortetermijn)geheugen. Iemand kan zich gebeurtenissen of gesprekken van kort daarvoor niet meer herinneren.
    Problemen met het plannen van afspraken en deze nakomen.
    Confabuleren. Dat betekent: verhalen vertellen die niet kloppen. Er klopt dan bijvoorbeeld niets van wanneer en waar het plaatsvond.
    Desoriëntatie in tijd en plaats. Iemand kan gebeurtenissen niet meer in een chronologische volgorde plaatsen.
    Persevereren. Dat betekent dat iemand niet meer kan stoppen met een bepaalde handeling of steeds weer hetzelfde woord of opmerking herhaalt.
    Gebrek aan inzicht (in de ziekte). Iemand heeft niet door hoe erg hij of zij last heeft van de ziekte en overschat zichzelf.
    Iemand herkent familie, vrienden of bekenden niet meer.

Symptomen Korsakov

•     Problemen met het (kortetermijn)geheugen
  
•     Problemen met het plannen van afspraken en deze nakomen
•     Confabuleren (verhalen vertellen die niet kloppen)
  
•     Desoriëntatie in tijd en plaats
  
•     Persevereren (handeling/woord/zin herhalen)
•     Gebrek aan inzicht (in de ziekte)
  
•     Iemand herkent familie, vrienden of bekenden niet meer

Persevereren. Dat betekent dat iemand niet meer kan stoppen met een bepaalde handeling of steeds weer hetzelfde woord of opmerking herhaalt.

www.alzheimer-nederland.nl