Economische Dimensie; 1.3.1 Consumptie en Koopgedrag

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1-4

• Lesdoelen

• Waarom kopen we? (10 minuten)
  
• Reclames en verleiding (10 minuten)
  
• Kritisch consumentengedrag (10 minuten)
  

Zelfstanding werken (20 minuten)

Afsluiting (5 minuten)

• Iemand die iets koopt noemen we een consument.
• een consument koopt goederen of diensten.
• Maar een consument koopt nooit zonder reden; dat is een koopmotief 

Waarom kopen we?

Waarom kopen we?

"Er zijn verschillende redenen waarom we iets kopen. Deze redenen noemen we koopmotieven. Laten we ze eens bekijken:

• Je aankoop is een basisbehoefte, zoals voedsel of kleding.
• Je aankoop geeft je een gevoel van veiligheid of zekerheid, zoals een verzekering.
• Je aankoop geeft je het gevoel erbij te horen, zoals modieuze kleding.
• Je aankoop geeft je waardering, succes of status, zoals een luxe auto.
• Je aankoop geeft je de mogelijkheid jezelf te ontwikkelen, zoals een studieboek."

Basisbehoefte

Erbij horen

Veiligheid of zekerheid

Waardering, succes of status

• A: Basisbehoefte

• B: Veiligheid of zekerheid

• C: Erbij horen

• D: Waardering, succes of status

• E: Zelfontwikkeling

Rolex

Pak melk

Hoverboard

Telefoonverzekering

Waarom kopen we?

Wanneer we iets willen kopen, doorlopen we een koopbeslissingsproces in vier stappen:

• Eerst worden we ons bewust van een behoefte aan een product.
• Vervolgens verzamelen we informatie over dat product.
• Daarna evalueren we de informatie, bijvoorbeeld door producten of aanbieders te vergelijken.
• Tot slot maken we een keuze en gaan we over tot aankoop."

Reclame speelt een grote rol in ons koopgedrag. Het doel van reclame is om producten, diensten of merken te promoten en ons te verleiden om iets te kopen. 

Hoeveel reclames zien we ongeveer per dag?

Over de hoeveelheid reclame die een mens tijdens zijn leven voor zijn kiezen krijgt, is nogal wat discussie. De schattingen van verschillende (Amerikaanse) onderzoeken lopen uiteen van 247 tot ruim 3000 advertenties per dag.

Reclames en verleiding

• Wat is het doel van reclame?
  
  

• Veelgebruikte verleidingstechnieken:
  

o Populaire mensen

o Muziekjes en slogans

o Schaarste en aanbiedingen

o Moeilijke termen en deskundigen

o Geluk en succes

: "Reclame speelt een grote rol in ons koopgedrag. Het doel van reclame is om producten, diensten of merken te promoten en ons te verleiden om iets te kopen. Reclamemakers gebruiken verschillende verleidingstechnieken, zoals:

• Populaire mensen een product laten aanprijzen.
• Muziekjes en slogans bedenken en herhalen.
• Benadrukken dat iets bijna op is of tijdelijk extra goedkoop.
• Moeilijke termen gebruiken en deskundigen erbij halen.
• Laten zien dat je van het product mooi, succesvol of gelukkig wordt."

Reclames en verleiding

Populariteit

In de laatste James Bond-film Skyfall drinkt de Britse superspion niet alleen zijn vertrouwde drankje vodka-martini, maar slurpt hij ook uit een flesje Heineken. Het Nederlandse biermerk heeft 60 miljoen euro betaald om het decennialange monopolie van 'shaken, not stirred' te doorbreken. Was dit het uiteindelijk ook waard?

Reclames en verleiding

Populariteit

In de laatste James Bond-film Skyfall drinkt de Britse superspion niet alleen zijn vertrouwde drankje vodka-martini, maar slurpt hij ook uit een flesje Heineken. Het Nederlandse biermerk heeft 60 miljoen euro betaald om het decennialange monopolie van 'shaken, not stirred' te doorbreken. Was dit het uiteindelijk ook waard?

Reclames en verleiding

Populariteit

Bekende mensen in reclames hebben vaak een grote invloed op het imago van een merk. Zo heeft George Clooney, de langjarige ambassadeur van Nespresso, onlangs gereageerd op de onthulling van kinderarbeid op koffieplantages die het merk van koffiebonen voorzien. Clooney, die zelf op jonge leeftijd op een tabaksboerderij werkte, uitte zijn zorgen en riep op tot verbeteringen. Zijn betrokkenheid en de daaropvolgende reactie van Nespresso, waaronder een grondig onderzoek en opschorting van aankopen van de betreffende plantages, benadrukken hoe beroemdheden een belangrijke rol kunnen spelen in de handhaving van ethische standaarden in de bedrijfswereld.

Reclames en verleiding

Populariteit

Wanneer je op tv, in de krant of op de radio reclame ziet of hoort, herken je dit meestal direct. Op sociale media is niet altijd makkelijk te zien, maar ook daar wordt veel reclame gemaakt.

Op de slide staan een aantal voorbeelden van influencer marketing: Dit is een vorm van marketing

waarbij de focus ligt op bepaalde personen die online een grote achterban hebben en producten aanprijzen

Reclames en verleiding

Populariteit / influencers

 Deze ‘influencers’ hebben een voorbeeldfunctie verkregen, waardoor zij invloed kunnen uitoefenen op de groep volgers. Deze sociale invloed kan ook worden gebruikt door bedrijven die bij de influencer advertentieruimte inkopen op hun kanalen. In de praktijk uit dit zich vaak in winacties of gesponsorde content op het platform van de influencer.

Bron: https://hulc.nl/wat-is-influencermarketing/

Reclames en verleiding
Muziekjes en slogans 

Reclames en verleiding
Illusie van tijdelijkheid

Reclames en verleiding
Deskundigheid

Reclames en verleiding
Status en ontwikkeling

Van welke verleidingstechniek wordt hier gebruik gemaakt?

Kritisch bewust  consumentengedrag

Waarom is van kritisch koopgedrag belangrijk?

1. Kwaliteit van producten en diensten
   
2. Kostenbesparing
   
3. Duurzaamheid
4. Ethische overwegingen
5. Gezondheid en veiligheid
6. Stimulering van innovatie
   
7. Consumentenbescherming
   

"Het is belangrijk om kritisch en bewust te zijn over ons koopgedrag. Dat betekent dat je je inkomsten en uitgaven in balans houdt en bewuste keuzes maakt bij aankopen. Het betekent ook dat je rekening met opletten waarom je iets koopt of niet

Kritisch bewust  consumentengedrag

• Kosten
  
• Kwaliteit(en)
  
• Verpakking

Je kan letten op…

"Het is belangrijk om kritisch en bewust te zijn over ons koopgedrag. Dat betekent dat je je inkomsten en uitgaven in balans houdt en bewuste keuzes maakt bij aankopen. Het betekent ook dat je rekening houdt met milieu, arbeidsomstandigheden en dierenwelzijn."

Kritisch bewust consumentengedrag

Maar je kan ook kiezen?

• Arbeidsomstandigheden
  
• Dierenwelzijn
  
• Duurzaamheid
• Wat er in de buurt te koop is

Kritisch bewust consumentengedrag

Maar je kan ook kiezen?

• Arbeidsomstandigheden
  
• Dierenwelzijn
  
• Duurzaamheid
• Wat er in de buurt te koop is

Dat noemen we verantwoord kopen

Geef bij elk product minstens één tip voor duurzame aankoop

Kritisch bewust consumentengedrag

Bedrijven die verantwoordelijk ondernemen we een  MVO;
Maatschappelijk verantwoorde onderneming

• People = Mensen 
• Planet = Planeet
• Profit = Omzet

Waarom kan het voor een bedrijf gunstig zijn om aan maatschappelijk verantwoord ondernemen te doen? Denk na over de voordelen voor het bedrijf zelf, maar ook over de voordelen voor de klanten en de samenleving."

Waarom is het voor een bedrijf gunstig om aan MVO te doen?

Kritisch bewust consumentengedrag

Greenwashing; een misleidende praktijk waarbij bedrijven of organisaties zich groener of milieuvriendelijker voordoen dan ze daadwerkelijk zijn. Dit gebeurt vaak door middel van marketing.

Sjoemeldiesels verwijzen naar voertuigen, meestal aangedreven door dieselmotoren, die zijn uitgerust met software die de uitstoot van schadelijke stoffen zoals stikstofoxiden (NOx) vermindert tijdens emissietests, maar deze emissies niet effectief controleert tijdens normaal gebruik. Dit geeft de indruk dat de voertuigen milieuvriendelijker zijn dan ze in werkelijkheid zijn.

• Misleidende informatie
  
• Verkeerde voorstelling van milieuprestaties
  
• Marktvoordeel behalen
  
• Schade aan milieu en volksgezondheid
  

Sjoemeldiesels verwijzen naar voertuigen, meestal aangedreven door dieselmotoren, die zijn uitgerust met software die de uitstoot van schadelijke stoffen zoals stikstofoxiden (NOx) vermindert tijdens emissietests, maar deze emissies niet effectief controleert tijdens normaal gebruik. Dit geeft de indruk dat de voertuigen milieuvriendelijker zijn dan ze in werkelijkheid zijn.

Doen (10 minuten)

Maken bladzijde 42 t/m 43

• Zelfstandig of in tweetallen
  
• Rustig genoeg zodat anderen ook kunnen werken
  

Vragen stellen mag altijd!

Vaste lasten 

Variabele lasten

Etenjte

Boodschappen

Benzine

Cadeau voor je vriend(in)

(Ziektekosten)verzekering

(Telefoon)abonnement

Huur

Huur vakantie appartement

Leg in eigen woorden de betekenis van het plaatje uit

Wat is het verschil tussen een
formele en informele schuld?