9.2 Goed geregeld

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Tas van tafel

Boeken + notitiespullen pakken
Ga in deze Lesson Up

Planning

Uitleg 9.2 Goed geregeld   

Huiswerk 3 t/m 16 van 9.2

Leerdoel 1

Je kan in een context uitleggen aan de hand van een regelkring hoe je lichaam homeostase handhaaft

Homeostase

Je lichaam is in evenwicht

lichaamsprocessen verlopen alleen maar goed als de omstandigheden in je lichaam zo veel mogelijk constant zijn. Je lichaam probeert veranderingen dan ook zo snel mogelijk op te heffen.

• Stoffen waarvan er te veel in je bloed komen, worden verwijderd. Dat heet uitscheiding. 
• Stoffen waarvan er te weinig zijn, worden aangevuld.

Uitscheidingsorganen

Startklaar

Startopdracht

1. Telefoon in de telefoontas.

4. Begin met ‘startopdracht’

2. Zitten volgens plattegrond.

3. Boek, schrift, agenda en pen op tafel.

Schrijf de volgende opdrachten uit:

-Welke stoffen in ons lichaam moeten in evenwicht blijven? 

-Maak een schets van een grafiek van de bloedsuikerspiegel bij iemand die een broodje eet

Welke stoffen in ons lichaam moeten in evenwicht blijven? (T2)

Leerdoel 2

Je weet hoe je lichaam homeostase handhaaft met betrekking tot de bloedsuikerspiegel


 

Je weet hoe diabetes ontstaat en wat de gevolgen zijn op zowel korte als lange termijn.

Hoe regel je het glucosegehalte van je bloed?

• Je lichaam heeft glucose nodig. Glucose is ‘brandstof’ voor je lichaam. Het geeft je energie om te bewegen, warm te blijven en voor alle processen die in je lichaam plaatsvinden.

• De concentratie glucose in het bloed wordt ook wel de bloedsuikerspiegel genoemd

Bloedsuikerspiegel = concentratie glucose in bloed

Wanneer is je bloedsuikerspiegel hoog?

Wat zijn gevolgen van een te lage bloedsuikerspiegel? (T1)

Wat zijn de gevolgen van een te hoge bloedsuikerspiegel? (T2)

Regeling van bloedsuikerspiegel

Glucose wordt omgezet tot glycogeen door insuline

Glycogeen wordt omgezet tot glucose door glucagon

Insuline en glucagon worden aangemaakt in de alvleesklier in de eilandjes van Langerhans

Je bloedsuikerspiegel is erg hoog, welk hormoon wordt afgegeven?

Herman en Billie hebben de hele avond gegamed. Om de avond nog beter te maken, bestellen ze allebei pizza bij Domino's. Ze eten hem allebei op, behalve de ananas, want dat hoort niet op een pizza.
Leg uit wat er gebeurt met de bloedsuikerspiegel. Geef in je antwoord aan wat wordt geproduceerd en wat voor effect dat heeft. (T2)

Glycogeen wordt opgeslagen in je spieren en lever.

Geef een verklaring waarom glycogeen juist in de spieren wordt opgeslagen. (T1)

biologiepagina.nl

Bij diabetes/suikerziekte is je lichaam ook niet in balans. Wat is diabetes eigenlijk? (T1)

Suikerziekte/Diabetes

Zelf geen homeostase brengen

De regeling van glucose werkt niet goed: 

1. Cellen nemen te weinig glucose uit het bloed op -> moe
2. De spieren en de lever slaan te weinig glucose op -> bloedglucose te hoog
3. De nieren halen het teveel aan glucose uit het bloed en de patiënt plast het vervolgens uit (= test ziekenhuis)
   

Er zijn twee soorten diabetes

• Bij diabetes type 1 zijn de eilandjes van Langerhans die insuline maken beschadigd. Hierdoor maakt de alvleesklier onvoldoende insuline.
  
  
• Bij diabetes type 2 zijn de lichaamscellen ongevoelig geworden voor insuline. Hierdoor werkt het hormoon niet goed meer. Diabetes type 2 komt veel voor bij mensen met overgewicht, die weinig bewegen.
  

Zijn diabetes type I en type II te genezen? Zo ja, hoe dan?

Langdurige gevolgen
diabetes

Bij langdurige diabetes zonder diagnose kan uiteindelijk een amputatie van een voet/been nodig zijn. Diabetes zorgt voor nauwere bloedvaten. Door de slechtere doorbloeding genezen wondjes bijzonder slecht wat kan leiden tot ernstige infecties. 

www.google.com

Leerdoel 2 [nieuw]

Je kunt uitleggen welke rol de lever speelt bij de afbraak van rode bloedcellen

Afbraak van rode bloedcellen 

Rode bloedcellen -

geen celkern en leven 120 dagen, hemoglobine (rood bloedeiwit dat zuurstof kan binden)

per seconde 2 miljoen rode bloedcellen

- gevormd in rode beenmerg

- afgebroken in de lever 

... en galvorming

hemoglobine wordt afgebroken tot

- ijzer (afgeven aan bloed, gerecyceld door beenmergcellen)

- billuribine (geel, giftig, komt in gal, gaat het verteringsstelsel in)

poepbacteriën in dunne en dikke darm zetten gele billuribine om in bruine kleurstof

Waar of niet waar. Een groot gedeelte van je rode bloedcellen poep je uiteindelijk dus uit.

1. Waar
2. Niet waar

De man hiernaast heeft geelzucht. Geelzucht is een indicatie voor leverfalen. Leg dit uit. (T2)

Leerdoel 3 [nieuw]

Je kunt uitleggen welke rol de lever speelt bij de afbraak van giftige stoffen en medicijnen

Giftige stoffen

Ontgifting = afbreken (schadelijke) stoffen uit je bloed

- alcohol

- drugs

- medicijnen

- zware metalen

1. afbreken door enzymen
   
2. uitscheiden met de gal
   

Gevolgen alcohol

Cirrose is het onomkeerbare proces waarbij levercellen worden omgezet tot littekenweefsel.

Veel en vaak alcohol drinken veroorzaakt blijvende schade aan hersenen, lever en andere organen.

Veel medicijnen hebben een werking van slechts een paar uur. Dit heeft voornamelijk te maken met de lever. Leg dit uit (T1)

biologiepagina.nl

Aan het werk

Volgende les: 13 februari:

afmaken par. 9.2

bestudeer blz 161 tm 164

maak opdrachten 15 tm 24

extra filmpjes