Impact van verstedelijking op de vier sferen

• Aardrijkskunde
• Secundair onderwijs

www.vrt.be

Impact van verstedelijking op de vier sferen

De verandering van een natuurlijk landschap naar een stedelijk gebied is een onomkeerbaar proces. In de meeste gevallen leidt die verandering tot een volledige wijziging van het natuurlijke karakter van het aardoppervlak. 

De impact op de vier sferen is dan ook aanzienlijk.

Geosfeer

Bankstraat, Wevelgem

Wat is een van de oorzaken van verharding van de bodem?

1. Aanplanting van bomen en struiken
2. Betonbestrating van wegen en paden
3. Regelmatige bemesting van de bodem
4. Gebruik van organische compost als bodembedekker

Wat zijn de gevolgen van bodemverharding voor het milieu?

1. Verhoging van waterkwaliteit
2. Toename van overstromingsrisico's
3. Vermindering van luchtvervuiling
4. Verbetering van biodiversiteit

Wat gebeurt er met de infiltratie van water naarmate de verharding toeneemt?

1. Er infiltreert meer water in de bodem.
2. Er wordt meer water aan de oppervlakte afgevoerd.
3. Er blijft evenveel water in de bodem.
4. Er infiltreert steeds minder water in de bodem.

Wat is de definitie van evapotranspiratie?

1. De totale hoeveelheid waterverlies door verdamping en plantentranspiratie.
2. De hoeveelheid water die alleen door verdamping verloren gaat.
3. De transpiratie van planten in combinatie met neerslag.
4. Het proces waarbij water verdampt uit de bodem.

Wat is de definitie van 'runoff' (=afvloeiing)?

1. Het proces waarbij water in de bodem sijpelt
2. Het proces waarbij water naar diepere grondlagen zakt
3. Het proces waarbij water verdampt vanaf het oppervlak
4. Het proces waarbij neerslag over het landoppervlak stroomt

Hoe kan afvloeiing worden verminderd?

1. Verharden van alle oppervlakken, aanleggen van betonnen paden
2. Aanleggen van groene zones, zoals grasland en bossen
3. Toename van verstedelijking, verwijdering van begroeiing
4. Verbetering van afwateringssystemen, aanleggen van extra wegen

Hoe kunnen steden overstromingen beperken?

1. Aanleggen van waterdoorlatende bestrating
2. Aanleggen van meer parkeerplaatsen
3. Toestaan van afvaldumping in rivieren
4. Bouwen van hogere gebouwen

Wanneer de stad blijft uitbreiden, kan er op die gunstig gelegen plaatsen een tekort aan leefbare ruimte ontstaan en gaan mensen wonen op steilere hellingen en heuvels. Bij hevige neerslag zijn die vatbaar voor erosie, modderstromen en aardverschuivingen, vooral wanneer er ook vegetatie wordt verwijderd

Zout dat in de winter wordt gestrooid om ijs en sneeuw op wegen te bestrijden, kan de stedelijke bodems aantasten. Industriële vervuiling (olie en andere schadelijke stoffen) kan in de bodem trekken.

Hydrosfeer

Door de verharding van de bodem is de runoff hoger in de steden dan op het platteland. Hierdoor stroomt het water aan de oppervlakte naar lager gelegen gebied en naar de rivieren. Bekijk de figuur hieronder ter verduidelijking.

Wat is een gevolg van de grotere snelheid van het water bij overstromingen?

1. Meer schade aan gebouwen en infrastructuur
2. Minder gevaar voor mensen
3. Minder schade
4. Snellere afvoer van het water

Wat is de impact van verstedelijking op de beschikbaarheid van drinkbaar water?

1. Vermindering van vervuilende stoffen in stedelijke gebieden
2. Vermindering van waterverbruik door efficiëntere technologieën
3. Toenemende druk op bestaande watervoorraden en infrastructuur
4. Verbetering van natuurlijke filtering van regenwater

Atmosfeer

hitte-eilandeffect

Welke factor draagt bij aan de warmteopslag in stedelijke gebieden?

1. Aanwezigheid van groene daken op gebouwen
2. Frequent voorkomen van koele zeewind
3. Gebrek aan natuurlijke ventilatie door bebouwing
4. Overvloedige bomen en planten in parken

Wat zijn mogelijke oplossingen voor het hitte-eilandeffect?

1. Meer groene ruimtes creëren
2. Meer beton gebruiken
3. Meer gebouwen neerzetten
4. Waterpartijen aanleggen in stedelijke gebieden

Hoe kunnen steden het hitte-eilandeffect verminderen?

1. Meer gebruik van airconditioning aanmoedigen
2. Gebruikmaken van lichtere materialen voor gebouwen
3. Meer asfaltwegen aanleggen
4. Het bevorderen van groene daken

Biosfeer

onderwijs.hetarchief.be

Hoe kunnen aardverschuivingen worden voorkomen?

1. Verwijdering van natuurlijke vegetatie
2. Het planten van vegetatie op hellingen
3. Meer bebouwing op steile hellingen
4. Toenemende neerslag in het gebied

Wat is een strategie om de negatieve effecten van verstedelijking te verminderen?

1. Verwijdering van openbaar groen
2. Uitbreiding van parkeerplaatsen
3. Aanleg van groene daken en geveltuinen
4. Verhoging van bebouwde oppervlakte