Havo 5 Vetten

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 5

Vet in lichaam

• vetten in voedsel naar vet- en levercellen
• als energiebuffer of omgezet in vetzuren en glycerol (hydrolyse)
• vetzuren en glycerol naar plek waar energie nodig is
• verbranding
  
  
• vetzuren die lichaam niet zelf kan maken = essentiële vetzuren (onverzadigde vetzuren!) 

Functie van vetten

• Energiebron en reserve opslag voor energie.
• Opbouw van de celmembraan (bestaat uit fosfolipiden: vetzuurstaarten + kop van fosfaten) --> transport van stoffen de cel in en uit
• Isoleren en beschermen van organen.
• Bouwsteen voor hormonen.

Bouw van vetten

• Glycerol + 3 vetzuren --> vet 
• Vet wordt ook wel triglyceride genoemd.
• In een vet zijn esterbindingen aanwezig.
• Zie Binas tabel 67G

Bouw van vetten

Bestudeer het fosfolipide in tabel 67G-3 de fosfolipide.

Bekijk het hydrofobe en hydrofiele deel.

Leg uit waarom de rechterkant van het fosfolipide in tabel 67G3 hydrofiel is.

Verzadigde en onverzadigde vetten

• Verzadigd vetzuur = alleen enkele C-C bindingen aanwezig.
• Onverzadigd (enkelvoudig of meervoudig) vetzuur = 1 of meer dubbele C=C bindingen aanwezig.
  

• Verzadigde vetten zijn slecht voor de gezondheid -> celmembraan wordt minder flexibel.

Verzadigde en onverzadigde vetten

• door dubbele bindingen -> kleine molecuulmassa -> zwakkere Vanderwaalsbindingen en dus lager kook- en smeltpunt 

• Verzadigde vetten zijn vast bij kamertemperatuur
• Onverzadigde vetten zijn vloeibaar bij kamertemperatuur.
  

Vetharden

• Proces waarbij de dubbele C=C bindingen in een vetzuur worden verwijderd door additie met waterstof.
• Onverzadigd vet -> verzadigd vet.
• Om houdbaarheid te verhogen.

Vet afbreken = HYDROLYSE

Is deze stof vloeibaar of vast bij kamertemperatuur?

1. vloeibaar
2. vast

Wat is de naam van het vetzuur waar dit dit vet van gemaakt is? Zie binas 67G

1. palmitinezuur
2. stearinezuur
3. oliezuur
4. linolzuur

Welke vetzuren zijn in dit vet veresterd?

zie tabel 67G

1. 2x oliezuur 1x palmitinezuur
2. 2x stearinezuur 1x palmitinezuur
3. 2x palmitinezuur 1x oliezuur
4. 2x palmitinezuur 1x stearinezuur

hoeveel vetzuren
zijn onverzadigd
in deze tri-ester?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 0

Hoeveel C=C bindingen (dubbele bindingen) tussen koolstofatomen zijn aanwezig in dit vet?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Teken zelf in structuurformules.
De evenwichtsreactie tussen 3 butaanzuurmoleculen en een glycerol molecuul waarbij een triester ontstaat en drie water moleculen worden afgesplitst.

Teken zelf in structuurformules.
De aflopende reactie tussen propaanzuur en natronloog. Dit is een zuur-base reactie.

De indampvergelijking van opgelost natrium propanoaat. Propanoaat is het zuurrestion van propaanzuur.

Ik snap vetten en vetzuren goed.

😒🙁😐🙂😃