KT1 - Allergie en anafylactische reacties + medicatie

• KT1 theorie
• MBO
• Studiejaar 1

Allergische reacties 

Week 9
Periode 3
Leerjaar 1

Leerdoelen

Je weet hoe een allergische reactie ontstaat en welke processen in het lichaam plaatsvinden

Inleiding medische kennis H 8

  

Je kent de geneesmiddelen die bij een allergie kunnen worden voorgeschreven/gebruikt

Geneesmiddelenkennis H 9.2

Lessen

Deze les gaan we aan de slag m.b.v. theorie en opdrachten. 

Vorige les

 Zijn er nog vragen m.b.t. de stof over de pathologie verkoudheid, keelpijn en heesheid?

Opdracht gebit en tong bespreken uit vorige les

Allergie

Overdreven reactie van het afweersysteem;

Het lichaam reageert op een specifieke manier op een prikkel. Normaal is deze niet schadelijk, maar nu wel. 

Prikkel heet allergeen.

 

Ongeveer 15-20% van de Nederlandse bevolking heeft er last van. Dit percentage neemt toe.

Is een allergie een ander woord voor een overgevoeligheidsreactie?

JA

Nee

uitleg dia 8

Nee, het is niet hetzelfde

Bij een allergie heb je last van je eigen afweersysteem. Je maakt er antistoffen tegen waardoor je een ontstekingsreactie krijgt. 
Bij overgevoeligheid (intolerantie) speelt het afweersysteem geen rol. 

Antigenen en Allergenen

Antigenen zijn in principe onschadelijke stoffen die van buiten het lichaam afkomstig zijn. 

Voor sommigen stoffen kan je een allergie ontwikkelen. Zo'n stof noem je dan een Allergeen.

Mensen die een allergie hebben reageren hier per persoon anders op. 

Welke voorbeelden van allergenen kennen jullie?

Inhalatie allergeen

Voedingsmiddelen

Insecten gif

Geneesmiddelen

Contactallergeen

Beroepsallergeen

pollen

koemelk of pinda's

wespensteek

penicilline 

nikkel (bijv. in sieraden)

tarwemeel bij bakkers

Welke allergische reacties ken je?

Loopneus = allergische rhinosinusitis 

Tranenvloed ogen = allergische conjunctivitis – hooikoorts

Astma = allergische bronchitis

Voedselallergie; zwelling mond of keel/ buikklachten

Allergeen in het bloed – histamine leidt tot netelroos= urticaria

Allergisch eczeem: constitutioneel/ atopisch eczeem 

allergie ontwikkelen

Het lichaam ontwikkelt een allergie= sensibilisatie. Dit kan jaren duren.  

1. Het allergeen stimuleert de bloedcellen om IgE te produceren

2: IgE = immunoglobuline (eiwit) type E = antistof

3: de combinatie  van allergeen (bijv. pollen) en antistof (IgE), hecht aan een mestcel, maakt deze kapot en daardoor komt histamine vrij

Mestcellen

Mestcellen liggen overal in je huid. 

Deze cellen bevatten een reservoir 

antistoffen welke worden losgelaten 

als een ontstekingsreactie wordt 

opgewekt. Histamine is de bekendste

antistof in een mestcel.

Normale functie histamine: zorgt voor weefselherstel bij een ontsteking, bevordert aanmaak adrenaline, zorgt voor hersenfunctie alert zijn, maagzuurproductie

Histamine en gevolgen

  1: Vaatverwijding (vasodilatatie) van de bloedvaten in de huid, waardoor de bloeddruk daalt

2: Vernauwing van de bronchiën in de longen, geeft benauwdheid

3: Afname van de hartactiviteit, waardoor de bloeddruk daalt

4: Zwelling en roodheid van de huid

Typerend voor allergie is de jeuk. Bij jeuk in de neus is de kans op allergie als oorzaak relatief groot. De conjunctivae (oogbindvliezen) kunnen door de ontsteking rood worden en branderig of jeukerig aanvoelen. Er kan sprake zijn van tranenvloed. Dit is allergische conjunctivitis. Ook in de bronchiën (lagere luchtwegen) kunnen allergische reacties optreden. Door ontstoken luchtpijptakjes gaat de patiënt hoesten. Dit is dus een bronchitis als gevolg van allergie. De patiënt kan door vernauwing van de bronchiën kortademig worden, wat soms leidt tot een aanval. Zo’n aanval wordt astma genoemd. Bij voedselallergie kunnen de lippen opzwellen, kan er jeuk in de mond optreden en de patiënt kan bijvoorbeeld misselijk worden of buikpijn krijgen. Allergeen kan ook in het bloed terechtkomen en via het bloed invloed hebben op de huid. Het vrijkomende histamine kan bijvoorbeeld leiden tot netelroos, ofwel galbulten. 

Opdracht

Ga naar Cumlaude en maak de volgende opdracht: Opdrachten Inleiding medische kennis H.8

Filmpje staat op de volgende dia

Laat de studenten kort de onderzoeken uitzoeken. 

Behandelingen

Voorkomen is beter dan genezen!

1. Antihistaminica> Middelen die de effecten van histamine tegengaan 

2. Corticosteroïden> 2 Middelen die de verschijnselen van een allergische reactie onderdrukken

3. Histamine-afgifte remmende stoffen> mestcelstabilisatoren werken remmend op afgifte

 histamine na uiteenvallen van de mestcel.

4. Desensibilisatie/ hyposensibilisatie> Het lichaam langzaam laten wennen aan de allergische stof door zeer kleine toedieningen

Antihistaminica:

 

cetirizine

desloratadine

levocabastine

clemastine> tas huisarts> anafylactische shock

Blokkeren de aangrijpingsplaatsen van histamine. Effectief  bij allergische rinitis, allergische conjunctivitis en urticaria

Eerste keuze bij allergische aandoeningen

I.v.m. ontstekingsremmende eigenschappen. Deze middelen onderdrukken de heftigheid van de allergische reactie.

Wordt als inhalatietherapie toegepast bij allergische aandoeningen van de luchtwegen.

Nadeel: heeft bijwerkingen als bloedneus, schimmelinfectie vd mondholte.

lokaal (bijv puffer of neusspray) of systemisch (oraal)

Corticosteroïden beclometason

fluticason

budesonide

mometason

Mestcel-stabilisatoren: cromoglicinezuur

Werken preventief bij allergische aandoeningen, omdat ze remmend werken op de afgifte van histamine bij het uiteenvallen van de mestcel. Als de allergische reactie al op gang is gekomen, heeft gebruik van deze stof geen zin

Desensibilisatie/ hyposensibilisatie

Letterlijk betekent dat minder gevoelig maken. Als bekend is waarvoor iemand overgevoelig is, kan geprobeerd worden het lichaam langzaam te laten wennen aan deze allergische stof. 

In theorie lijkt hyposensibiliseren dé oplossing voor alle allergiepatiënten. In de praktijk valt het resultaat vaak flink tegen. Uitsluitend voor inhalatieallergenen, en dan met name pollen, is het resultaat redelijk gunstig. Als injecties worden Alutard ®, Pharmalgen ®, Pollinex ® of Purethal ® gebruikt, voor oraal gebruik is er Grazax ®. Voorwaarde voor toepassing is wel dat de patiënt voor slechts enkele pollen overgevoelig is. Ook hyposensibilisatie voor bijen- of wespensteken is redelijk effectief. Een hyposensibilisatiekuur duurt meestal een aantal jaren

Opdrachten en huiswerk

Ga naar Cumlaude en maak de volgende opdrachten: Opdrachten Geneesmiddelenkennis H.9.2. en opdrachten Inleiding MK H8 allergieën.

Oefenen met medicatie m.b.v. volgende dia (33) 

learningapps.org

Oefenen met de geneesmiddelen

Bij tijd over is er ook nog een kruiswoordpuzzel op Y-schrijf/Cumlaude