Anatomie 2.5.3

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Anatomie, Fysiologie en Pathologie

Les 15

Periode 1

Leerjaar 2

Vorige les

• Waardoor kan een koortslip worden uitgelokt?
  
• Door welk virus ontstaan waterpokken?
• Welke symptomen zijn kenmerkend voor gordelroos?
• Hoe worden gewone wratten ook wel genoemd?
  
  
• Wat is het verschil tussen alopecia androgenetica en alopecia areata?

Wat	Kenmerken	Eigenschappen	Toepassing
Vloeistof	Waterig	Verkoelend	Als er warmte onttrokken moet worden (koud kompres)
Lotions/ schudsels	Niet-oplosbare stof in vloeistof	Verkoelend, jeukstillend, indrogend	Bij natte huid-aandoeningen
(Hydro) gels	Vloeistoffen verdikt tot halfvaste massa	Verkoelend, geen zichtbare laag op huid, makkelijk afwasbaar, indrogend	Bij natte huid- aandoeningen cosmetische toepassing

Wat	Kenmerken	Eigenschappen	Toepassing
Crèmes	Mengsel van water en vet O/w: vet in water W/o: water in vet	Makkelijk smeerbaar en afwasbaar, kan op behaarde huid, verzachtend, beschermend	Droge huid, behaarde huid, gezicht (cosmetisch geschikt), overgevoeligheid conserveermiddel
Smeersel	O/w met hoog watergehalte	Makkelijk smeerbaar, indrogend	Behaarde hoofdhuid, grote huidgedeelten (niet op droge huid!)

Wat	Kenmerken	Eigenschappen	Toepassing
Zalven	Vet met of zonder geneesmiddelen	Afsluiting verdamping van water -> huid blijft soepel/vettig en geneesmiddel werkt beter	Bij (extreem) droge of schilferige huid (evt. met ureum)
Pasta's	Stijf (minimaal 50% vaste stof) of week (met vloeistof)	Grote hoeveelheid poeder (indrogend), moeilijk aan te brengen	Bij nattende huidaandoening
Strooipoeder	Groot deel talk		Op intacte huid

Dus...

Veel water in mengsel = Indrogend (gel, smeersel, lotion, crème w/o)

• Werkt bij nattende huidaandoeningen
• Uitzondering: pasta en strooipoeder (ook indrogend)

Veel vet in mengsel = beschermend (crème o/w, zalf)

• Werkt bij droge huid (zoals eczeem)

Lesindeling

1. Welkom + Rapid (5 min.)
2. Herhaling vorige les (10 min.)
3. Lesindeling en lesdoelen (5 min.)
4. Overige huidaandoeningen (20 min.)
5. Huidkanker (20 min.)
   
6. Huiswerk en afsluiting  (5 min.)
   

Lesdoelen

Aan het eind van de les kun jij:

• Wat er bij urticaria, psoriasis, vitiligo en huidkanker aan de hand is, wat de symptomen zijn en welke behandelingen hierbij mogelijk zijn. 
  

Huidaandoeningen

1. Urticaria
2. Psoriasis
3. Acne
4. Rosacea
5. Vitiligo
6. Huidkanker

Rosacea en acne zelf lezen

Urticaria

Urticaria: Netelroos, galbulten

• Acuut: Door uitlokkende factor (ziekte, voeding)
• Chronisch: Door inspanning, warmte/kou, druk
• Kortdurend

Symptomen: Jeukende, rode, verheven plekken

Behandeling: Antihistaminicum

Netelroos door reactie van brandnetels

Uitlokkende factoren: Voeding, stress, geneesmiddelen, infecties, ziekten

- Meestal geen sprake van allergie

Urticaria (2)

Quincke-oedeem: Opzwellen oogleden, lippen, tong en slijmvlies van larynx (strottenhoofd)

• Acute kortademigheid (gevaarlijk!)

Anafylaxie: Door allergie

• Ook misselijkheid, kortademigheid, duizeligheid 
• Lage bloeddruk

Quincke-oedeem: 

- Zonder oorzaak

- Door allergie

Lekkage van bloedvaten

Psoriasis

Psoriasis: Erfelijke, chronische auto-immuunziekte

• Snellere deling van huidcellen dan gewoonlijk
• Niet besmettelijk!

Symptomen: Aan strekzijde, stuit, hoofd

• Scherp begrensde rode plekken
• Schilferige huid, jeuk

Psoriasis (2)

Bijkomende klachten: Wisselend

• Olievlekfenomeen
• Gewrichtsontstekingen
• Psychische, sociale en seksuele problemen

Behandeling: Zonlicht/UV-licht, lokale corticosteroïden, doorverwijzen naar dermatoloog

Olievlekfenomeen: bruine vlekken op nagels. 

- Nagels kunnen loslaten

- Putjes en groeven in nagels

Vitiligo

Vitiligo: Verdwijnen van de pigmentcellen 

• Door erfelijke en auto-immuunfactoren
• Ernst en verloop verschillen per patiënt
• Witte vlekken: Gevoelig voor zonlicht

Behandeling: Cosmetische maatregelen, lichtbehandeling, corticosteroïden, huidtransplantatie

Behandeling is moeilijk

Met lichtbehandeling wordt de pigmentvorming gestimuleerd

Huidkanker

Hoe herken je huidkanker?

Hoe herken je huidkanker?

Huidkanker (1)

1. Basalioom: Basaalcelcarcinoom

• Meest voorkomende vorm van huidkanker
• Vooral bij ouderen
• Door chronische blootstelling aan zonlicht

Behandeling: Biopt -> cryochirurgie, bestraling, chirurgie

• Grote kans op andere vormen van huidkanker (controle!)

Komt vooral voor in het gezicht

Verschillende vormen: onschuldig bobbeltje, litteken, ontsteking, pigmentvlek, geen jeuk en pijn

Kan infiltreren in dieper weefsel, uitzaaiing is zeldzaam -> goede prognose

Huidkanker (2)

2. Plaveiselcelcarcinoom: 

• Eerst actinische keratose (voorstadium)
• Bij 1 op de 4 ouderen, door zonlicht
• Op gezicht, armen en handen

Behandeling: Biopt -> cryotherapie, chirurgie, bestraling

• Kans op uitzaaiing, slechtere prognose dan basalioom

Scherp begrensde, rode, vaak wat schilferige, harde plekke. Deze plekken worden steeds dikker. Uiteindelijk treedt korstvorming op. -> minder voorkomend dan basalioom

Vloeibare stikstof, of chemozalf

Huidkanker (3)

3. Melanoom: Snel groeiende pigmentvlek

• Zonlicht speelt géén (grote) rol, genetische factoren wel 
• Verandering in kleur moedervlek
• Jeuk, bloeding, zweervorming, pijn

Behandeling: Biopt -> Chirurgische verwijdering + 1-2 cm extra 

• Controle lymfevaten!

Bij uitzaaiing zeer slechte prognose

Diep gegroeid: slechte prognose

Huiswerk

Maken Expert College Pathologie: Brandwonden

Maken opdracht 'Huidaandoeningen' op CumLaude