Stemmen uit de Middeleeuwen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Stemmen uit de middeleeuwen 

Groepjes en boekenlijst

Jullie gaan in groepjes werken. 

Ieder groepje leest tijdens de les een middeleeuws boek. 

Over het gelezen werk maken jullie de in deze LessonUp opgenomen opdrachten.

Opdracht

Na het lezen van het boek:

• Jullie maken vragen bij het het boek;
• De opdrachten staan per boek in deze LessonUp;
• Jullie maken ook een keuzeopdracht;
• Jullie maken hiervan een mooie presentatie.

De boekenlijst

1. Karel ende Elegast

2. De reis van Sint Brandaan

3. Beatrijs

4. Elckerlijc

5. Mariken van Nieumeghen

6. Het Roelantslied

Bronnen

Je gebruikt voor het maken van de opdrachten allerlei bronnen.  Tips:

• Jullie aantekeningen / Het digitale boekje over het gelezen werk
• Het lesboek Literatuurgeschiedenis en theorie (Dautzenberg) 
• www.lezenvoordelijst.nl
• www.literatuurgeschiedenis.nl
• www.cambiumned.nl
• www.dbnl.nl 
• https://literairecanon.be/nl/werken
• Ga zelf op zoek naar andere bronnen 

De presentatie

• De opdrachten die jullie hebben gemaakt, gaan jullie verwerken in een presentatie ==> Powerpoint of Prezi;

• Als jullie dit goed hebben gedaan, krijgen jullie een halve punt extra toegekend bij het cijfer dat je haalt voor de repetitie ME.

Karel ende Elegast

Ga eerst samen het boek KAREL ENDE ELEGAST lezen.

Als jullie het boek gelezen hebben, gaan jullie antwoorden zoeken bij de vragen . Zorg dat jullie gedegen antwoorden geven, want jullie moeten goede informatie geven tijdens de presentatie. 

Ga vervolgens nadenken over jullie presentatie en deze voorbereiden.

De vragen

1.  Karel ende Elegast behoort tot de zogenaamde Karelromans. Hoe zie je dat terug in dit verhaal? Noem drie kenmerken en leg die kenmerken uit met behulp van drie fragmenten uit het verhaal.

2. Waarom moet Karel gaan stelen?

3.Hoe weet Karel zeker dat de boodschap om te gaan stelen van God komt?

De vragen:

4.Trouw is misschien wel het belangrijkste thema van dit verhaal. Leg dat uit. Verwerk in het antwoord fragmenten uit het verhaal.

5. Wat is de les die de middeleeuwers konden leren van dit boek? Geef voorbeelden uit het boek waaruit dat blijkt.

 keuzeopdracht 1

FILMOPDRACHT

Jullie maken een filmpje van ongeveer 4 minuten. 

Jullie spelen een scène uit het boek na (of animatie)

óf

maken een trailer voor een film die binnenkort uitkomt over jullie boek.

Keuzeopdracht 2

• Wie is Elckerlijc?
• Dit verhaal is een moraliteit of zinnespel. Hoe zie je dat terug? Geef een definitie van de moraliteit of zinnespel en leg uit waarom Elkerlijc tot dit genre behoort. Verwijs in het antwoord naar fragmenten uit het verhaal. 
• Dit verhaal is een Marialegende. Hoe zie je dat terug? Geef een definitie van de Marialegende en leg uit waarom Beatrijs tot dit genre behoort. Verwijs in het antwoord naar fragmenten uit het verhaal. Vriendschap, Familie en Bezit spelen in Elckerlijc, waarbij je duidelijk de versregels vermeldt die je gebruikt.

De schrijver van de tekst Elckerlijc wil aan de toeschouwer duidelijk maken dat er iets nóg belangrijker is dan Vriendschap, Familie en Bezit. Wat is dat volgens jou? Licht je antwoord toe.

De presentatie

• Maak een presentatie van 10 minuten;
  
•  Verdeel de taken goed;
  
• Begin met een samenvatting van jullie boek (ongeveer 2 minuten)
  
• Geef informatie over jullie boek naar aanleiding van de vragen (ongeveer 4 minuten)
• Presenteer de keuzeopdracht: filmpje of vertaling (ongeveer 4 minuten)

Veel succes! :-)

De reis van Sint Brandaan    

Ga eerst samen het boek DE REIS VAN SINT BRANDAAN lezen.

Als jullie het boek gelezen hebben, gaan jullie antwoorden zoeken bij de vragen. Zorg dat jullie gedegen antwoorden geven, want jullie moeten goede informatie geven tijdens de presentatie. 

Ga vervolgens nadenken over jullie presentatie en deze voorbereiden.

De vragen

• Brandaan doet boete. Wat is de zonde waaraan hij zich schuldig heeft gemaakt? Verwijs naar fragmenten in het verhaal.

• Welke beproevingen komt Brandaan tegen op zijn reis? Verwijs ij  elke beproeving naar een fragment uit de tekst.

• Wordt het geloof van de hoofdpersoon op de proef gesteld? Zo ja, hoe dan?

De vragen

• Wat voor een rol spelen de religieuze begrippen deugd, zonde, inkeer en berouw, en biecht in het verhaal? Verwijs naar fragmenten in het verhaal.

• Welke boodschap had de dichter met dit verhaal voor zijn (lezers)publiek?

 keuzeopdracht 1

FILMOPDRACHT

Jullie maken een filmpje van ongeveer 4 minuten.

Jullie spelen een scène uit het boek na  (of animatie)

óf

maken een trailer voor een film die binnenkort uitkomt over jullie boek.

Keuzeopdracht 2

 VERTAALOPDRACHT

Jullie vertalen een fragment uit jullie boek (krijg je van de docent) in hedendaags Nederlands. Jullie mogen daarvoor het boek zelf niet gebruiken. Jullie mogen wel gebruik maken van een Middelnederlands woordenboek:  http://gtb.inl.nl/search/?owner=mnw

Denk erover na hoe jullie dit gaan presenteren aan de klas. Tekst en vertaling zullen in de presentatie te zien moeten zijn.

De presentatie

• Maak een presentatie van 10 minuten;
• Verdeel de taken goed;
• Begin met een samenvatting van jullie boek (ongeveer 2 minuten)
  
• Geef informatie over jullie boek naar aanleiding van de vragen (ongeveer 4 minuten)
• Presenteer de keuzeopdracht , filmpje of vertaling (ongeveer 4 minuten)

Veel succes! :-)

Beatrijs

Ga eerst samen het boek BEATRIJS lezen.

Als jullie het boek gelezen hebben, gaan jullie antwoorden zoeken bij de vragen . Zorg dat jullie gedegen antwoorden geven, want jullie moeten goede informatie geven tijdens de presentatie.  

Ga vervolgens nadenken over jullie presentatie en deze voorbereiden.

De vragen

1. Hoe komt het dat wij het verhaal van Beatrijs kennen? Leg je antwoord uit.

2. Wie is Beatrijs?

3. Het getal 7 speelt een belangrijke rol in dit verhaal. Waar kom je dit getal tegen en wat is de symboliek achter dit getal?

3. 

De vragen

4. Dit verhaal is een Marialegende. Hoe zie je dat terug? Geef een definitie van de Marialegende en leg uit waarom Beatrijs tot dit genre behoort. Verwijs in het antwoord naar fragmenten uit het verhaal. 

5. Wat is de les die de middeleeuwers konden leren van dit boek? Geef voorbeelden uit het boek waaruit dat blijkt.

 keuzeopdracht 1

FILMOPDRACHT

Jullie maken een filmpje van ongeveer 4 minuten.

Jullie spelen een scène uit het boek na  (of animatie)

óf

maken een trailer voor een film die binnenkort uitkomt over jullie boek.

 keuzeopdracht 2

VERTAALOPDRACHT

Jullie vertalen een fragment uit jullie boek (krijg je van de docent) in hedendaags Nederlands. Jullie mogen daarvoor het boek zelf niet gebruiken. Jullie mogen wel gebruik maken van een Middelnederlands woordenboek: http://gtb.inl.nl/search/?owner=mnw

Denk erover na hoe jullie dit gaan presenteren aan de klas. Tekst en vertaling zullen in de presentatie te zien moeten zijn.

De presentatie

* Maak een presentatie van 10 minuten;
* Verdeel de taken goed;
* Begin met een samenvatting van jullie boek (ongeveer 2 minuten)
* Geef informatie over jullie boek naar aanleiding van de vragen (ongeveer 4 minuten)
* Presenteer de keuzeopdracht , filmpje of vertaling (ongeveer 4 minuten)

Veel succes! :-)

Elckerlijc

Ga eerst samen het boek Elckerlijc lezen.

Als jullie het boek gelezen hebben, gaan jullie antwoorden zoeken bij de vragen. Zorg dat jullie gedegen antwoorden geven, want jullie moeten goede informatie geven tijdens de presentatie. 

Ga vervolgens nadenken over jullie presentatie en deze voorbereiden.

De vragen

• Wie is Elckerlijc?
• Dit verhaal is een moraliteit of zinnespel. Hoe zie je dat terug? Geef een definitie van de moraliteit of zinnespel en leg uit waarom Elkerlijc tot dit genre behoort. Verwijs in het antwoord naar fragmenten uit het verhaal. 
• Vriendschap, Familie en Bezit spelen in Elckerlijc een belangrijke rol. Toon dit aan met een aantal fragmenten uit het verhaal. 
• Wat is volgens de schrijver van de tekst Elckerlijc nóg belangrijker dan Vriendschap, Familie en Bezit. Licht je antwoord toe met behiulp van tekstfragmenten.

De vragen

• Zoek de zeven hoofdzonden en zeven deugden op die in het verhaal Elckerlijc een belangrijke rol spelen.  
• Elckerlijc krijgt van de Dood te horen dat hij zal sterven. Hij krijgt een dag de tijd om terug te blikken op zijn leven en om God om vergeving te vragen voor zijn zonden. Noem drie hoofdzonden die hij begaan heeft.
  
• Wat doet Elckerlijc op weg naar de Dood en wie neemt hij mee? Vat samen wie hij allemaal mee vraagt, hoe zij op zijn verzoek reageren en wie er uiteindelijk met hem meegaat en waarom. Verwijs naar fragementen.

De vragen

• In Elckerlijk spelen de vier uitersten en de zeven hoofdzonden een belangrijke rol . Zie https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeven_Hoofdzonden_(schilderij)
  Zoek bij elk van de vier uitersten en de zeven hoofdzonden een passend citaat uit de toneeltekst Elckerlijc en licht toe wat voor een rol ze in het verhaal spelen. 
•  Wat is de boodschap van Elckerlijc over de hoofdzonden en de uitersten? Wat zegt deze boodschap over de rol van het geloof in de middeleeuwen? 

 keuzeopdracht 1

FILMOPDRACHT

Jullie maken een filmpje van ongeveer 4 minuten.

Jullie spelen een scène uit het boek na (of animatie)

óf

maken een trailer voor een film die binnenkort uitkomt over jullie boek.

 keuzeopdracht 2

 VERTAALOPDRACHT

Jullie vertalen een fragment uit jullie boek (krijg je van de docent) in hedendaags Nederlands. Jullie mogen daarvoor het boek zelf niet gebruiken. Jullie mogen wel gebruik maken van een Middelnederlands woordenboek: http://gtb.inl.nl/search/?owner=mnw

Denk erover na hoe jullie dit gaan presenteren aan de klas. Tekst en vertaling zullen in de presentatie te zien moeten zijn.

De presentatie

• Maak een presentatie van 10 minuten;
• Verdeel de taken goed;
• Begin met een samenvatting van jullie boek (ongeveer 2 minuten)
  
• Geef informatie over jullie boek naar aanleiding van de vragen (ongeveer 4 minuten)
• Presenteer de keuzeopdracht , filmpje of vertaling (ongeveer 4 minuten)

Veel succes! :-)

Mariken van Nieumeghen

Ga eerst samen het boek Mariken van Nieuwmeghen lezen. Bekijk 

eventueel eerst een filmpje over het verhaal op Youtube. 

Als jullie het boek gelezen hebben, gaan jullie antwoorden zoeken bij de vragen . Zorg dat jullie gedegen antwoorden geven, want jullie moeten goede informatie geven tijdens de presentatie. 

Ga vervolgens nadenken over jullie presentatie en deze voorbereiden.

De vragen

•  ‘Mariken van Nieumeghen’ is een zogenaamd ‘mirakelspel’. Wat is een mirakelspel? 
• Over welke mirakels gaat het in ‘Mariken van Nieumeghen’? Verwijs naar de betreffende tekstfragmenten.
• Behalve een mirakelspel is ‘Mariken van Nieumeghen’ ook een wagenspel. Wat is een wagenspel en welke functie vervulde dit in de middeleeuwen?

De vragen

• Mariken is aan het einde van de Middeleeuwen geschreven. Dit is af te leiden uit de invloed van rederijkers in de tekst.
  Leg uit wat rederijkers waren en welke plaats ze in de samenleving hadden.  Hoe herken je deze invloeden in Mariken? Geef voorbeelden.
  
• Mariken verkocht haar ziel aan de duivel in ruil voor kennis. Wat zijn de zeven vrije kunsten en welke kunst krijgt het meeste aandacht in Mariken?
• Wat is de boodschap van de Mariken van Nieumeghen voor het publiek? Verwijs naar/citeer een fragment.

 keuzeopdracht 1

FILMOPDRACHT

Jullie maken een filmpje van ongeveer 4 minuten.

Jullie spelen een scène uit het boek na  (of animatie)

óf

maken een trailer voor een film die binnenkort uitkomt over jullie boek.

 keuzeopdracht 2

VERTAALOPDRACHT

Jullie vertalen een fragment uit jullie boek (krijg je van de docent) in hedendaags Nederlands. Jullie mogen daarvoor het boek zelf niet gebruiken. Jullie mogen wel gebruik maken van een Middelnederlands woordenboek: http://gtb.inl.nl/search/?owner=mnw

Denk erover na hoe jullie dit gaan presenteren aan de klas. Tekst en vertaling zullen in de presentatie te zien moeten zijn.

De presentatie

• Maak een presentatie van 10 minuten;
  
•  Verdeel de taken goed;
  
• Begin met een samenvatting van jullie boek (ongeveer 2 minuten)
  
• Geef informatie over jullie boek naar aanleiding van de vragen (ongeveer 4 minuten)
• Presenteer de keuzeopdracht: filmpje of vertaling (ongeveer 4 minuten)

Veel succes! :-)

Het Roelantslied

Ga eerst samen het boek HET ROELANTSLIED lezen. Bekijk 

eventueel eerst een filmpje over het verhaal op Youtube. 

Als jullie het boek gelezen hebben, gaan jullie antwoorden zoeken bij de vragen . Zorg dat jullie gedegen antwoorden geven, want jullie moeten goede informatie geven tijdens de presentatie. 

Ga vervolgens nadenken over jullie presentatie en deze voorbereiden.

De vragen

1. Wie is ridder Roelant?

2. Leg uit wat de hoorn Oliphant is. Waarom wil Roelant in eerste instantie niet op zijn hoorn Oliphant blazen?

3. Hoe loopt het af met ridder Roelant?

De vragen

4. Op welke historische gebeurtenis is Het Roelantslied gebaseerd? Zoek de informatie op internet. Leg het antwoord uit. Probeer in het antwoord naar de tekst  zelf te verwijzen.

5. Het Roelantslied behoort tot de zogenaamde Karelromans. Hoe zie je dat terug in dit verhaal? Noem drie kenmerken en leg die kenmerken uit met behulp van drie fragmenten uit het verhaal.

 keuzeopdracht 1

FILMOPDRACHT

Jullie maken een filmpje van ongeveer 4 minuten.

Jullie spelen een scène uit het boek na  (of animatie)

óf

maken een trailer voor een film die binnenkort uitkomt over jullie boek.

 keuzeopdracht 1

FILMOPDRACHT

Jullie maken een filmpje van ongeveer 4 minuten.

Jullie spelen een scène uit het boek na  (of animatie)

óf

maken een trailer voor een film die binnenkort uitkomt over jullie boek.

 keuzeopdracht 2

VERTAALOPDRACHT

Jullie vertalen een fragment uit jullie boek (krijg je van de docent) in hedendaags Nederlands. Jullie mogen daarvoor het boek zelf niet gebruiken. Jullie mogen wel gebruik maken van een Middelnederlands woordenboek: http://gtb.inl.nl/search/?owner=mnw

Denk erover na hoe jullie dit gaan presenteren aan de klas. Tekst en vertaling zullen in de presentatie te zien moeten zijn.

De presentatie

• Maak een presentatie van 10 minuten;
• Verdeel de taken goed;
• Begin met een samenvatting van jullie boek (ongeveer 2 minuten)
  
• Geef informatie over jullie boek naar aanleiding van de vragen (ongeveer 4 minuten)
• Presenteer de keuzeopdracht , filmpje of vertaling (ongeveer 4 minuten)

Veel succes! :-)

Lanceloet en het hert met de witte voet

Ga eerst samen het boek Lanceloet en het hert met de witte voet lezen. Bekijk 

eventueel eerst een filmpje over het verhaal op Youtube. 

Als jullie het boek gelezen hebben, gaan jullie antwoorden zoeken bij de vragen . Zorg dat jullie gedegen antwoorden geven, want jullie moeten goede informatie geven tijdens de presentatie. 

Ga vervolgens nadenken over jullie presentatie en deze voorbereiden.

 keuzeopdracht 1

FILMOPDRACHT

Jullie maken een filmpje van ongeveer 4 minuten.

Jullie spelen een scène uit het boek na  (of animatie)

óf

maken een trailer voor een film die binnenkort uitkomt over jullie boek.

 keuzeopdracht 2

VERTAALOPDRACHT

Jullie vertalen een fragment uit jullie boek (krijg je van de docent) in hedendaags Nederlands. Jullie mogen daarvoor het boek zelf niet gebruiken. Jullie mogen wel gebruik maken van een Middelnederlands woordenboek: http://gtb.inl.nl/search/?owner=mnw

Denk erover na hoe jullie dit gaan presenteren aan de klas. Tekst en vertaling zullen in de presentatie te zien moeten zijn.

De presentatie

• Maak een presentatie van 10 minuten;
• Verdeel de taken goed;
• Begin met een samenvatting van jullie boek (ongeveer 2 minuten)
  
• Geef informatie over jullie boek naar aanleiding van de vragen (ongeveer 4 minuten)
• Presenteer de keuzeopdracht , filmpje of vertaling (ongeveer 4 minuten)

Veel succes! :-)

De vragen

1. Wie is ridder Lanceloet?

2. Leg uit waarom Lanceloet op zoek gaat naar het hert met de witte voet. Welke rol speelt zijn vriend Walewein in het verhaal? 

3. Hoe loopt het af met ridder Lanceloet?

De vragen

4. Hoe zou je Lanceloets onderneming ook wel kunnen noemen? En is het eigenlijk een geslaagde onderneming?

5. Lanceloet behoort tot de zogenaamde Arthurromans. Hoe zie je dat terug in dit verhaal? Noem drie kenmerken en leg die kenmerken uit met behulp van drie fragmenten uit het verhaal.