THEO LES 11: Bloedcellen

• Schoonheidsverzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Bloedcellen

Algemene theorie

Les 11

Vandaag

• Herhalen stofwisseling - spijsverteringsstelsel en voedingsstoffen middels schema
• Formatieve toets stofwisseling - spijsverteringsstelsel en voedingsstoffen
• Formatieve toets bespreken
• Samenstelling en functie van het bloed 

Lesdoelen

• De student kent de functies van het bloed- en lymfestelsel
• De student kent de samenstelling en functie van het bloed 

Beautylevel online opdracht

• De bestanddelen van bloed

Jullie krijgen hier 15 minuten voor.  

Functies van bloed

• Transportsysteem
• Warmteverdeling
• Homeostase
• Beschermen van het lichaam tegen invloeden van buitenaf

Bloed

• Vloeibaar weefsel
• Het behoort tot het steunweefsel -> reticulair bindweefsel
• Het lichaam bevat ongeveer 5L bloed

Bloed bestaat uit ongeveer:

• 55% bloedplasma
• 45% bloedcellen 

Welke bloedcellen ken je nog?

Bloedcellen

• Erytrocyten = rode bloedcellen
• Leukocyten = witte bloedcellen
• Trombocyten = bloedplaatjes 

Rode bloedcellen / erytrocyten

• Hebben geen kern en delen niet
• Komen het meest voor in het bloed

Worden aangemaakt in:

• Het rode beenmerg
• Tijdens de jeugd in de milt 

Rode beenmerg

Plaatsen:

• Platte beenderen
• Epifysen van de pijpbeenderen (uiteinden)
• Onregelmatige beenderen

Afbraak afgestorven rode bloedcellen

• Milt
• Lever
• Rode beenmerg
• Bloedbaan 

Functie van rode bloedcellen

Gastransport

• Zuurstof
• Koolstofdioxide

Hemoglobine (Hb)

• Roodgekleurd ijzerhoudend eiwit
• Bij afbraak van rode bloedcellen komt hemoglobine vrij en wordt ijzer afgesplitst
• Bij afbraak van hemoglobine in de lever komt bilirubine vrij = galkleurstof

Ijzer wordt opgeslagen in:

• De lever
• De milt
• Het rode beenmerg 

Bloedarmoede = anemie

• Een tekort aan hemoglobine in het bloed
• Te weinig rode bloedcellen 

Oorzaken:

• Bloedverlies
• Tekort aan ijzer of B12 

Functie van witte bloedcellen

Verdedigende taak

• Fagocytose 
• Maken van antistoffen

Ze kunnen zich zelfstandig voortbewegen door protoplasma - uitsteeksels = schijnvoetjes = pseudopodia

Witte bloedcellen / leukocyten

• Granulocyten (witte bloedcellen met een korrel)
• Lymfocyten 

Granulocyten

Kenmerken:

• Ze hebben een aantal kernen
• Ze hebben gekorreld protoplasma
• Fagocytose

Gevolg -> etter / pus

Etter bestaat uit:

• Weefselresten
• Kapotte witte bloedcellen
• Bacteriën

Lymfocyten

Kenmerken:

• Kleiner dan granulocyten
• Één kern
• Geen gekorreld protoplasma
• Ze vormen antistoffen = antitoxinen

Aanmaak in:

• Het rode beenmerg
• De lymfeknopen

Immuniteit

Natuurlijke immuniteit 

• Actieve immunisatie : het doormaken van de ziekte
• Passieve immunisatie : via placenta of moedermelk

Kunstmatige immuniteit

• Actieve immunisatie : inenting met verzwakte / dode ziektekiemen
• Passieve immunisatie : Inenting met antistoffen / antitoxinen

Bloedplaatjes / trombocyten

Kenmerken:

• Kleinste bloedcellen
• Geen kern
• Bevatten trombokinase (enzym)

Aanmaak in:

• Het rode beenmerg

Functie bloedplaatjes 

• Bloedstelping 
• Bloedstolling als het buiten de bloedvaten treedt

5 fasen:

• Bloedplaatje gaat kapot
• Trombokinase komt vrij
• Trombokinase + kalkzouten zetten protrombine om in trombine
• Trombine zet fibrinogeen om in fibrine (m.b.v. vitamine K)
• Rode bloedcellen lopen vast in het netwerk

Bloedplasma

Kenmerken:

• Lichtgele vloeistof

Samenstelling:

• 91% water
• 7% plasma eiwitten
• 2% antistoffen, voedingsstoffen, afvalstoffen
• Stollingseiwitten (trombine en fibrinogeen)

Functie bloedplasma

Opname, vervoer en afgifte

• Voedingsstoffen zoals vitaminen, afvalstoffen, hormonen, enzymen en  andere stoffen via bloedplasma
• Zuurstofgas door rode bloedcellen (erytrocyten)
• Koolstofdioxide door bloedplasma en rode bloedcellen 

Regelen van spanning in de cellen

Homeostase

Afweer tegen antilichamen

Homeostase

Het constant houden van het inwendige milieu (alle vegetatieve functies)

Voorbeelden:

• Regelen lichaamstemperatuur
• Regelen van de bloeddruk
• Regelen van de weefselspanning
• Bloedsomloop

Voor homeostase gaat vocht in en uit de vaten en cellen

Bewegingswijze:

Filtratie:

• Bloedplasma dringt met opgeloste stoffen door de vaatwand, de intercellulaire ruimte in

Diffusie:

• Voedingsstoffen en zuurstof dringen door het celmembraan en afvalstoffen + kooldioxide gaan de cel uit

Osmose

• Vloeistof wordt de ader in gezogen

Wat zie je op het plaatje hier achter?

1. Rode bloedcellen
2. Witte bloedcellen
3. Bloedplaatjes

Rode bloedcellen

Bloedplasma

Bloedplaatjes

Witte bloedcellen

Zorgen voor bloedstolling

Bestrijden ziekteverwekkers

Vervoeren zuurstof met behulp van Hemoglobine

Vervoert stoffen zoals vitaminen, hormonen, Co2 etc.

Volgende les

• Bloedvatenstelsel
• Lymfevatenstelsel