les 7: Internationale vergelijking en internationale organisaties en rechten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

les 7:

leerdoelen

Je kan:

- aangeven welke gevolgen de Europese integratie heeft voor de Nederlandse cultuur en identiteit;

- voorbeelden van grondrechten die horen bij de pluriforme samenleving, herleiden tot artikelen in de Grondwet;

- de waarden noemen die ten grondslag liggen aan de grondrechten;

- uitleggen wat het verschil is tussen morele verplichtingen en plichten;

- verschillende visies weergeven met het oog op de mogelijkheid om waarden te formuleren als basis voor verklaringen waarin aan alle mensen bepaalde rechten worden toegekend.

vakbegrippen

Europese commissie

Europees parlement

Raad van de Europese Unie

Europese raad

Europese integratie

In alle landen van de Europese Unie is de euro het wettige betaalmiddel.

1. juist
2. onjuist

De euro is de munt van de eurozone.
Kies welke landen samen de eurozone vormen.

1. alle landen in Europa
2. de landen van de Europese Monetaire Unie
3. de landen van de Europese Unie

In de Europese Unie zijn er gemeenschappelijke regels.

1. juist
2. onjuist

Tijdlijn

De Europese Commissie (dagelijks bestuur) 

• 28 onafhankelijke leden,  één uit elk EU-land  

Taken:

Beleidsvorming: stelt nieuwe wetgeving voor (recht van initiatief) i.s.m. expertgroepen (zie eerdere slide 'besluitvormingsprocedures)

•  Bestuur: uitvoerend orgaan  (de begroting opstellen en aanpassen) → programma's, projecten, vertegenwoordigt de EU in de rest van de wereld 

•  Controle: ziet er op toe dat de lidstaten zich aan de afspraken/richtlijnen houden. Middelen →  Scoreborden, assistentie,  inbreukprocedures (evt. Hof ingeschakeld) 
  

Ontwerpbegroting

EC: de voorzitter

• Zittingstermijn 5 jaar  
• Europese Raad draagt voor bij QMV, Europees Parlement stemt in (met gewone meerderheid van stemmen)
• Politieke kleur van voorzitter moet overeen komen met winnende fractie Europees Parlement (doorgaans)
  
• Verantwoordelijk voor grote beleidslijnen, evt. conflicten tussen commissarissen    

Historie

Eerdere voorzitters

Europees Parlement

• 750 leden plus voorzitter (751)
• Iedere 5 jaar directe verkiezingen, volgens nationale procedures 
• NL 26 zetels, verdeling over landen naar rato inwonersaantallen met correctie t.b.v. kleine landen 
• Europese fracties, maar ook onafhankelijke parlementariërs 
• Voorzitter, gekozen door EP 
• De maandelijkse plenaire vergadering vindt plaats in Straatsburg. Het meeste werk in de fracties en parlementaire commissies vindt plaats in Brussel. 

Zetelverdeling

zetelverdeling

Transparantie beloning

link

voordelen

• vrede 
• supranationale samenwerking -> oplossen van grensoverschrijdende problemen
• vrij verkeer van personen, diensten en goederen + euro -> economische groei door bevordering handel

nadelen

• besluit is vaak een compromis
• vrij verkeer van personen, diensten en goederen -> hoe bewaar je de veiligheid? 
• dilemma van de soevereiniteit: wie is de baas is NL?

Toekomst van Europa in vijf scenario’s

Veel meer samen doen.

Op dezelfde voet verder gaan.

De interne markt en niets meer.

Minder en efficiënter.

Wie meer wil, doet dat.

uitdagingen

1. Hoe houd je burgers betrokken bij de (Europese) politiek?
2. Wat is een goede verhouding tussen nationale en Europese besluitvorming?
3. Wat is een goede verhouding tussen nationale en Europese rechtelijke macht? 

Opdracht Grondrechten

Bekijk alle grondrechten die in hoofdstuk 1 van onze grondwet staan. Maak vervolgens een top-3 grondrechten. Deze top 3 bespreken we straks klassikaal.

Welke drie grondrechten vind jij het belangrijkst?