Les 25 - 29 mei BS4 vwo

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Biologie

met Mevr. Platenburg

Wat gaan we doen?

Deze les

• Kort herhalen stof vorige lessen
  
• Zijn er vragen over de gemaakte opdrachten?
• Basisstof 4: 
  
• Weektaak

Blijf je nog hangen?

- Vragen stellen

- Stof bespreken

- Gezellig 

Je kan uitleggen wat de functie van mitochondriën en bladgroenkorrels zijn

1. Geheel behaald
2. Gedeeltelijk behaald
3. Niet behaald

Koppel de begrippen

ATP

Golgi

DNA

Mitochondrien

Ribosoom

GER

Powerhouse van de cel

Bevat recept voor eiwit

Geeft het eiwit z'n vorm

Maakt het eiwit

Batterij van de cel

Stopt ongevouwen eiwit in blaasjes

Wat heeft wat?

Plantencel

Dierlijke cel

Plantencel

Dierlijke cel

Vragen over de gemaakte opdrachten?

Doel van vandaag:

Deze week ga je leren hoe het celmembraan en cytoskelet werkt. 

Functie Celmembraan

Celmembraan

- Omgeven van de cel

- Selectief selecteren van stoffen
die wel of niet de cel in mogen
- Continu in beweging

- Bestaat uit dubbellaag van
fosfolipiden

Celmembraan

Fosfolipide

- Hydrofoob: 
  Stoot water af
- Hydrofiel: 
  Trekt water aan

Cel bestaat uit cytoplasma
(waterachtig).. dus...

Stel, ik heb water en olie. Welk deel van de fosfolipide gaat dan richting de olie 'liggen'?

Fosfolipiden

Fosfolipen vormen membraan. 

Kop waterminnend, 

staart waterafstotend. 

Cytoskelet

- 'Skelet' van de cel

- Behoudt vorm van de cel

- Organellen op
de plaats
- Maakt verplaatsing
 van cel mogelijk
- Motoreiwitten

Cytoskelet

Cytoskelet

De microtubuli hebben nog een functie

- Motoreiwit:
   Zorgt voor transport van blaasjes
   naar delen in de cel!

Weektaak

Deze week ga je leren hoe het celmembraan en cytoskelet werkt.

- Kijk je gemaakte werk na

- Lees de tekst (BS 4)

- Opdr. 33, 34, 35, 36

- Opdracht De Fabriek (inleveren vrijdag 29 mei via Teams (kopje Opdrachten)

De fabriek

Zijn er vragen?
Stel ze via de microfoon, of anoniem via hier)

Wat zou je graag in de online bio les willen?
Tips!

Overhoor jezelf: weet je de functies nog?

Een ribosoom is een eiwitfabriek; het ruw E.R. is het transportsysteem van die eiwitten

Het Golgi-apparaat vouwt eiwitten goed op (maakt het 'af') en transporteert ze in blaasjes

Het centriool speelt een rol bij de celdeling; hieraan bevestigen zich de trekdraden die de chromosomen uit elkaar trekken

Het lysosoom is een blaasje met verteringsenzymen om kapotte ceponderdelen op te ruimen

De celkern bevat het DNA, hierin vindt ook transcriptie (maken van RNA) plaats

Het cytoplasma bevat opgeloste stoffen, is de inhoud van de cel waarin alle organellen 'hangen'. Bevat ook het celskelet

Het celmembraan is het omhulsel van de cel, de poortwachter die zorgt dat sommige stoffen wel en andere niet binnen komen

De mitochondriën zijn de energiecentrales. Ze verbranden energierijke stoffen en maken ATP van ADP en P

Het glad ER (zonder ribosomen) is een transportsysteem, vooral voor eiwitten

Celkern

• Ligt in het cytoplasma
• Omgeven door een kernmembraan met daarin:
  - kernporiën
  - kernplasma
  - chromosomen 
  - kernlichaam (nucleolus)

Celkern

• Functie: 
  - Beschermen én in stand houden van chromosomen
  - Gen-expressie:
  Genen aanzetten door signaal te maken
  (oftewel: de order maken)

Ruw ER

• Bevat ribosomen (afgebeeld
  als puntjes)
• Ribosomen maken de eiwitten
  geven de eiwitten af in holte 
  van membraan
  
  

Golgi systeem

• Ligt naast ER
  
• Neemt de blaasjes met
  eiwit afgesnoerd van het
  gladde ER op.
• Geeft eiwitten hun uiteindelijke vorm en stopt ze weer in blaasjes

Eiwit synthese