gedragsproblemen en gedragsstoornissen

• Onderwijsassistenten
• MBO
• Studiejaar 3

Gedragsproblemen en gedragsstoornissen

Het gedrag is een probleem voor : 

1- de persoon zelf

2-  de ouder / volwassenen / docent/ instructeur

3 - de sociale omgeving , vriendjes /klasgenoten

gedragsprobleem

Vorm van gedrag waarbij het afwijkende gedrag gestuurd wordt vanuit de omgeving en kan leiden tot leerproblemen en/of sociaal-emotionele problemen. Je kunt hierbij onder andere denken aan:

angstig gedrag 

faalangst

onverschillig gedrag

teruggetrokken gedrag.

Gedragsstoornis 

Ontwikkelingsstoornis bij kinderen waarbij het afwijkende gedrag gestuurd wordt vanuit de aanleg (erfelijkheid of aangeboren afwijking). 

Je kunt hierbij onder andere denken aan

antisociaal gedrag

oppositioneel opstandig gedrag

ADHD

Gilles de la Tourette.

Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen

In de DSM-5  (handboek van de psychiater) staan o.a. de volgende neurobiologische ontwikkelingsstoornissen:

1. Aandachtsdeficiëntie- / hyperactiviteitsstoornis (ADHD)

2. Autisme spectrumstoornissen

3. Verstandelijke beperkingen

4. Communicatiestoornissen

- Taalstoornis

5. Motorische stoornissen

- Coördinatieontwikkelingsstoornis 

6. Ticstoornissen

- Stoornis van Gilles de la Tourette

Oppositioneel gedrag

Twee soorten gedragsstoornissen

Het diagnostisch handboek voor psychiaters, het Diagnostic and Statistical Manual of mental Disorders (DSM-5), onderscheidt twee groepen gedragsstoornissen:

oppositioneel-opstandige gedragsstoornis (ODD, oppositional defiant disorder)

normoverschrijdend-gedragsstoornis (CD), conduct disorder)

DSM-V

Handboek voor psychiatrische aandoeningen

Wat is ODD?

ODD is een gedragsstoornis die voornamelijk ontstaat tijdens de kinderjaren of adolescentie. Aanhoudend agressief gedrag en de neiging om anderen opzettelijk lastig te vallen en te irriteren.

Kenmerken

• Anderen opzettelijk irriteren
  
• Vaak boos en ontevreden zijn
  
• Geregeld ruzie maken met volwassenen/gezagsfiguren
  
• Zich verzetten tegen verzoeken en/of regels van gezagsfiguren
  
• Anderen de schuld geven van zijn/haar fouten of wangedrag
  
• Lichtgeraakt zijn of zich snel ergens aan ergeren
  
• Hatelijk en wraakzuchtig zijn

Begeleiding

Denk hierbij aan het creëren van structuur, beloningssystemen, het stellen van regels en omgaan met dagelijkse probleemsituaties.

 

Gedragstherapie hierbij gaat een gedragstherapeut aan de slag met het kind om beter passende gedragspatronen aan te leren.

Medicatie

Wat is normaal opstandig gedrag voor een basisschool kind.

Het ontstaan en in stand blijven van de bovenbeschreven gedragsstoornissen bij kinderen is meestal te verklaren vanuit een wisselwerking tussen, enerzijds, de kwetsbaarheid van het kind (risicofactoren bij het kind) en, anderzijds, omgevingsfactoren (risicofactoren bij de ouders en de bredere sociale omgeving).

Aanpak

Voor het aanpakken van ODD maken we o.a. gebruik van de volgende soorten behandelingen:

Psychotherapie hierbij leert het kind door middel van gesprekstherapie anders te kijken naar bepaalde situaties en daar anders op te reageren. Het doel hiervan is om inzicht en bewustzijn te creëren bij het kind in zijn of haar doen en laten, denken en voelen.

Wat vinden wij van straffen en belonen in de opvoeding?

Wanneer straffen niet meer helpt , wat zou je dan nog kunnen doen ?

Pubers en jongvolwassenen die beginnen met stelen en of agressie hebben een slecht toekomstperspectief

1. Dat hoeft niet
2. meestal wel
3. zijn vaak goed te behandelen
4. kansloos

Bij ADHD denk ik aan:

1. aandachtsproblemen
2. impulsiviteit
3. hyperactief
4. snel afgeleid

Is ADHD erfelijk??

ADHD/ADD

De afkorting ADHD betekent ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder’ en in het Nederlands betekent dit een aandachtstekortstoornis gecombineerd met hyperactiviteit. 

De benaming ADD komt in de DSM-5 niet meer voor, maar de afkorting wordt nog wel steeds gebruikt. 

Omgaan met kinderen met ADHD

(DO's)

• Aandacht voor kwaliteiten en talenten
• Kort en duidelijk
• Oogcontact
• Directe feedback (beloningskaarten)
• Bewegen tussendoor mogelijk maken
• Niet straffen

DON'TS 

Dont’s bij ADHD in de klas

De leerling zonder enige begeleiding laten samenwerken;

Het ongewenste gedrag bestraffen zonder alternatieven aan te bieden;

Een plek bij het raam of de deur geven.
Naast een leerling met gedragsproblemen zetten

Autisme

Tegenwoordig wordt er gesproken over ASS (autismespectrumstoornis).

Voorheen (<2017) werden er verschillende vormen van autisme onderscheiden; klassiek autisme, asperger, syndroom van Rett, PDD-NOS, de-integratieve stoornis. 

Een autismespectrumstoornis (ASS) is een aangeboren stoornis in de informatieverwerking in de hersenen, met als gevolg beperkingen in sociale contacten en communicatie, beperkte en herhaalde (stereotiepe) gedragspatronen en star gedrag.

Bij wie komt autisme meer voor?

1. Jongens
2. Meisjes
3. Beiden

Iemand met autisme zou ik helpen door?

1. Structuur te bieden
2. Veel taken te geven
3. Onverwachte opdrachten
4. Te laten weten dat hij speciaal is

Wat kunnen mensen met autisme beter dan mensen zonder autisme?

1. Contact maken met anderen
2. Details zien
3. Prikkels verwerken
4. Met veranderingen omgaan

Wat zijn kenmerken van autisme?

1. Geen inlevingsvermogen, geen emoties kunnen lezen, behoefte aan structuur.
2. Behoefte aan mindmappen, wisselende begeleiders en vrije tijd.
3. Behoefte aan mindmappen en vrije tijd, geen inlevingsvermogen.
4. Geen emoties kunnen lezen, behoefte aan structuur, behoefte aan vrije tijd.