Realisme

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Literatuurgeschiedenis

Realisme

Waar denk je aan bij het woord Realisme?

Hoe zie je het realisme terug in de kunstwerken op de vorige dia?

Realisme in de literatuur

• 'Klassieke' roman
• Natuurgetrouwe afbeelding van de mens en maatschappij (sociaal / psychologisch)
  

Multatuli - Max Havelaar

J.J. Cremer

• J.J. Cremer wist politieke aandacht te trekken met zijn novelle Fabriekskinderen (1863). Hij schetste daarin het lot van verpauperde kinderen in de Leidse textielindustrie.

• Cremer gebruikte de romantechniek om de lezer naar de gruwelijke werkelijkheid toe te slepen. Hij sprak de lezer aan en confronteerde hem met de walgelijke maatschappij, die zulke wantoestanden toeliet.

Een hoofd, een gans hoofd is zij kleiner dan uw dochtertje, dat in dit uur gezond, ja met rozen op de wangen op het zachte kussen te dromen ligt en zo oud is als zij. Gij schrikt terug bij het beschouwen van dat voos en flets gezichtje met die wijde mond en die onnatuurlijk glinsterende oogjes

François HaverSchmidt, ook wel bekend als de dichter Piet Paaltjens

In Familie en kennissen gebruikte hij het kinderperspectief om de lelijke wereld van de volwassenen te laten zien. Zo beschreef het kind zijn oude, verzuurde tante:

In Familie en kennissen gebruikte hij het kinderperspectief

Tante Mientje was akelig mager, wat te meer in het oog viel omdat zij zoo lang was. Vroeger moet zij heel mooi zijn geweest, zooals ik tante Bet zelve heb hooren toegeven. Maar nu kon men dat niet goed meer zien. Want de neus van tante Mientje en haar kin (waarop genoeg haar groeide om een jong tweede luitenantje jaloersch te maken, maar het was grijs haar), die neus en die kin bogen scherp naar elkaar toe als twee kreeftenscharen, en de lippen daar tusschenin zaten op elkaar gedrukt alsof er een breekijzer noodig zou zijn om ze open te krijgen. Doch dat was zoo niet. Ze gingen dadelijk vanzelf open, zoodra er maar een zoetigheid vóór of een bitterheid achter kwam

Hoe was de situatie rond 1900?

Waarom verliet men de Romantiek om over te gaan op Realisme

1. Mensen waren klaar met de liefde
2. De situatie vroeg om een rauwe weergave van de werkelijkheid
3. Mensen wilden juist de werkelijkheid verlaten
4. De rede werd belangrijk en dat was realistischer

Wat is géén kenmerk van het realisme in de literatuur?

1. In het hoofd kruipen van de hoofdpersoon
2. Verschil laten zien tussen rijk en arm
3. Multatuli is een bekend realistisch schrijver
4. Een kleurrijke weergave van de werkelijkheid