realisme

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Literatuuronderwijs: doel

Het lezen van literatuur helpt om vraagstukken vanuit verschillende perspectieven te kunnen bekijken en om je te kunnen verplaatsen in het standpunt van een ander. In die zin is literatuur een cruciale kracht binnen een democratische samenleving. Bovendien helpt literatuur om je te uiten, want boeken geven je letterlijk taal en leren je om die beter te begrijpen en te gebruiken.

2.28

Een nieuwe (literaire) stroming is meestal een reactie op de vorige of op bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen.
Hoe noemen we de periode die we hiervoor hebben behandeld (18e eeuw)?

1. middeleeuwen
2. renaissance
3. verlichting
4. realisme

Noem drie kenmerken/begrippen die kenmerkend zijn voor de verlichting. Je krijgt 5 min. de tijd om eventueel kenmerken van de verlichting op te zoeken.

Welke genres horen in de Verlichting thuis? Meerdere antwoorden zijn mogelijk.

1. tragedie
2. kinderliteratuur
3. briefroman
4. imaginair reisverhaal

Welke schrijvers/dichters zijn bekend geworden in de 18e eeuw?

1. Van Alphen
2. Betje Wolff en Aagje Deken
3. Vondel
4. Hooft

De verlichting:

• Is een voortzetting van verschuiving van aandacht van God richting mens (start al in renaissance)
• is een periode waarin men gelooft in een ideale samenleving als men luistert naar de ratio.
• is een periode waarin deugdzaamheid belangrijk is: mens zelf verantwoordelijk voor zijn daden.

• Gericht op het hier en nu, op de maatschappij van dit moment
  
• Verleden als leerschool
  
• Kunst ter lering en vermaak
• Het gelijke in de mens wordt benadrukt: iedereen moet worden opgevoed als een degelijke burger.
  

Stromingen in de verlichting

1. Classicisme: morele lessen in toneelstukken met strenge vormeisen (eenheid van tijd, plaats en handeling)
2. Rationalisme :ratio staat centraal
3. Empirisme: nieuwe kennis door ontdekken
4. Sentimentalisme

https:

19e eeuw (1800-1880)

Romantiek en realisme

Onvrede met het bestaan

Deugdzaamheid en ratio hebben niet geleid tot een betere wereld.

-> Reactie: werkelijkheid proberen te ontvluchten (in: kunstmatige paradijzen, natuur, godsdienst, geschiedenis, eigen ego/ironie/parodie)

historische context

snelle bevolkingsgroei

industrialisatie

ontwikkeling van onderwijs en wetenschappen

veel maatschappelijke misstanden

Meer aandacht voor het gevoel: romantiek

Als reactie daar weer op:  realisme

Noem drie kenmerken van het realisme.

Na hoofdstuk 1: Waarom is de titel zo toepasselijk van het eerste hoofdstuk?

Na hoofdstuk 2: Wat verwacht Mr. Bruis vooraf van het bezoek aan Dr. Deluw? Welk beeld heeft hij van hem?

Na hoofdstuk 3: Hoe wordt Mientje door haar moeder beschreven en hoe is zij in werkelijkheid?

Huiswerk:

Maak de opdrachten bij Een oude kennis achterin de bundel