W6 - L2: Merleau-Ponty

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom

Programma

Leerdoelen

7. Ik kan de rol van lichamelijkheid voor de mens uitleggen, herkennen, toepassen en beoordelen.

Dat betekent:

• Ik kan uitleggen wat Merleau-Ponty bedoelt met het ‘gesitueerde lichaam’.
  
• Ik kan voorbeelden geven van het ‘gesitueerde lichaam’.
  
• Ik kan met Merleau-Ponty’s mensbeeld kritiek geven op het materialisme.
  

Fietsen

• Schrijf  een uitleg over hoe je moet fietsen.
• Doe alsof je de uitleg schrijft voor iemand die nog nooit gefietst heeft.

Fietsen

• Deel je uitleg met je buur.
• Zou iemand met alleen deze uitleg kunnen leren fietsen? 

De omgekeerde fiets laat zien dat er een verschil is tussen weten hoe je moet fietsen en kunnen fietsen.

De filosoof Merleau-Ponty probeert dit uit te leggen.

Merleau-Ponty

• Frans filosoof (1908-1961)
• Een van de belangrijkste filosofen van de fenemonologie.
• Beschrijft hoe mensen een lichaam ervaren.

Merleau-Ponty

Fenomenologie: Stroming die zich richt op verschijnselen zoals mensen die waarnemen. (in plaats van hoe ze van zichzelf zijn).

Merleau-Ponty

Waarom?

Als je wilt begrijpen hoe het is om een fietser te zijn kun je het beste zelf gaan fietsen en kijken hoe je dit ervaart.

Als een filosoof wilt begrijpen hoe het is om een mens te zijn kunnen we het dus het beste hebben over hoe we het ervaren om een mens te zijn. 

En dus niet van buitenaf de mens beschrijven.

Dualisme en materialisme beschrijven de mens van buitenaf.

Fenomenologie beschrijft de mens binnenuit.

Merleau-Ponty

Vraag: 

Stel je voor dat je alleen res cogitans hebt. Hoe voelt dit?

Merleau-Ponty

Vraag: 

Stel je voor dat je alleen res cogitans hebt. Hoe voelt dit?

Merleau-Ponty

"Je kan niet alleen res cogitans hebben want dan zou je niks meer ervaren."

1. We kunnen kennis niet los zien van ons lichaam.
2. We kunnen ervaring en bewustzijn niet los zien van het lichaam.
3. Het lichaam dat we hebben heeft invloed op onze ervaring en bewustzijn.

• Ik kan uitleggen wat Merleau-Ponty bedoelt met het ‘gesitueerde lichaam’.

1. We kunnen kennis niet los zien van ons lichaam.

• Ik kan uitleggen wat Merleau-Ponty bedoelt met het ‘gesitueerde lichaam’.

Fietsen kun je niet uitleggen, je moet het doen met je lichaam.

Ook denken is gestuurd door je lichaam en ervaring. Zeker als je gaat schrijven.

2. We kunnen ervaring en bewustzijn niet los zien van ons lichaam.

• Ik kan uitleggen wat Merleau-Ponty bedoelt met het ‘gesitueerde lichaam’.

Kun je een minuut aan niks denken?

We merken onze emoties aan ons lichaam

3. Onze ervaringen gaan via het bewustzijn

• Ik kan uitleggen wat Merleau-Ponty bedoelt met het ‘gesitueerde lichaam’.

Als je in een rolstoel zit beleef je jezelf en de wereld anders

Als je lichaam koud is beleef je jezelf en de wereld anders.

Alles wat in ons om gaat gebeurt eigenlijk via ons lichaam:

• kennis
• denken/ bewustzijn
• ervaringen

Dus: Wie we zijn en wat we denken wordt bepaald door ons lichaam en waar het lichaam is

• Ik kan uitleggen wat Merleau-Ponty bedoelt met het ‘gesitueerde lichaam’.

Gesitueerde lichaam: 

Het lichaam bevindt zich in een bepaalde situatie en bepaald daarmee onze waarneming.

• Ik kan uitleggen wat Merleau-Ponty bedoelt met het ‘gesitueerde lichaam’.

Schrijf een voorbeeld op van:

1. Iets dat je wel weet maar alleen met je lichaam.
2. En gevoel of ervaring die je met je lichaam beleeft.
3. Een situatie waar je je anders gedroeg door iets dat gebeurde in je lichaam.

Ik kan voorbeelden geven van het ‘gesitueerde lichaam’.

volgende week

Ik kan met Merleau-Ponty’s mensbeeld kritiek geven op het materialisme.

Leerdoelen

7. Ik kan de rol van lichamelijkheid voor de mens uitleggen, herkennen, toepassen en beoordelen.

Dat betekent:

• Ik kan uitleggen wat Merleau-Ponty bedoelt met het ‘gesitueerde lichaam’.
  
• Ik kan voorbeelden geven van het ‘gesitueerde lichaam’.
  
• Ik kan met Merleau-Ponty’s mensbeeld kritiek geven op het materialisme.